Vụ việc cơ quan chức năng vừa bắt giữ 100 bánh cocain cất giấu trong lô hàng thép phế liệu của Công ty Pomina 2 tại Tân Cảng Cái Mép thuộc cụm cảng Thị Vải - Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) gây rúng động dư luận.
Đường đi của số hàng cấm này như thế nào, ai tiếp tay cho tội phạm…, là những câu hỏi mà cơ quan chức năng đang khẩn trương điều tra.
Pomina lên tiếng
Trước đó, ngày 25-7, tại Tân Cảng Cái Mép, Đội Kiểm soát Hải quan, Cục Hải quan BR-VT phối hợp với Phòng CSĐT tội phạm về ma túy (PC47), Công an tỉnh BR-VT và Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cái Mép kiểm tra một container trong tổng số 17 container phế liệu nhập khẩu, do Công ty CP Thép Pomina 2 (công ty con của Pomina) mua của Công ty StamCorp International Pte Ltd (trụ sở tại Singapore) về làm nguyên liệu sản xuất.
Qua kiểm tra, phát hiện trong 1 container phế liệu có 4 bao ni-lông chứa 100 bánh cocain với tổng trọng lượng khoảng 119 kg. Số hàng cấm này trị giá 700-800 tỉ đồng.
Ngày 26-7, ông Bùi Văn Thảo, Giám đốc Công an tỉnh BR-VT, cho biết công an đã tiếp nhận vụ việc từ phía Hải quan BR-VT, đang khẩn trương điều tra.
Theo ông Thảo, đây là vụ án lớn, số lượng cocain bị phát hiện và bắt giữ cũng lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn tỉnh.
Ông Đỗ Xuân Chiểu, Chủ tịch HĐQT Pomina, cũng đã lên tiếng trả lời vụ việc. Theo ông, phía công ty và đối tác vẫn chưa được công an mời lên làm việc.
"Phía đối tác đã sang Việt Nam, sẵn sàng hợp tác với cơ quan điều tra để nhanh chóng kết luận vụ án. Cả hai bên đều rất bất ngờ khi nhận được thông tin này" - ông Chiểu nói.
Ông Chiểu còn thông tin container bị phát hiện chứa 100 bánh cocain đã bị thay đổi số niêm phong (seal). Do Pomina chưa thực hiện việc mở tờ khai hải quan nên vẫn chưa thanh toán cho lô hàng này.
Giải thích rõ hơn, ông Chiểu cho rằng theo đúng quy định, khi số seal của container này không đúng với chứng từ của chủ hàng cung cấp thì phía hải quan không làm thủ tục để công ty nhận hàng và chắc chắn phía công ty cũng sẽ không nhận hàng và không trả tiền container này.
"Quy trình nhập hàng của công ty là khi ký hợp đồng, phía nước ngoài đóng container xong thì đưa xuống hãng tàu, đối tác sẽ báo ngày giờ tàu đi, tàu đến, số container bao nhiêu, số seal niêm phong...
Việc làm thủ tục nhập phế liệu thép khi về đến BR-VT, phía công ty làm rất chặt chẽ bởi đã cùng đối tác làm việc từ nhiều năm nay, chưa phát sinh vấn đề gì" - ông Chiểu nhấn mạnh.
Lợi dụng kẽ hở nhập khẩu
Lãnh đạo Công ty Pomina 2 cũng khẳng định không nhập hàng cấm và đang tích cực phối hợp với chủ hàng cùng các cơ quan chức năng làm rõ vấn đề.
"Bước đầu kiểm tra cho thấy số seal thực tế lúc kiểm tra trên container không đúng với chứng từ nhận hàng và vận đơn mà chủ hàng cung cấp cho Công ty Thép Pomina 2" - đại diện Công ty Pomina 2 nói.
Theo cách giải thích của đại diện công ty này, vụ việc có dấu hiệu bị lợi dụng kẽ hở nhập khẩu để buôn bán hàng cấm.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, đánh giá tình trạng lợi dụng nhập khẩu phế liệu để đưa hàng cấm, ma túy vào Việt Nam gia tăng cả về quy mô và số lượng trên tất cả khu vực cửa khẩu, từ cảng biển đến cảng hàng không, chuyển phát nhanh.
Đáng chú ý, theo ông Cẩn, vụ việc cũng phản ánh những vướng mắc trong xử lý các vụ việc vận chuyển ma túy thông qua hình thức chuyển phát nhanh đối với các doanh nghiệp chuyển phát nhanh.
"Xét về pháp luật, khi chủ hàng ủy quyền cho công ty chuyển phát nhanh thì pháp luật mới xử lý được công ty chuyển phát nhanh về hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng trái phép qua biên giới; còn nếu không ủy quyền thì rất khó xử lý.
Vừa qua, trong nhiều vụ việc vận chuyển ma túy bị phát hiện, đối tượng chủ mưu đã từ bỏ hàng, trong khi chúng ta không xử lý được các đơn vị vận chuyển vì thiếu cơ sở pháp lý" - ông Cẩn nói.
Trước tình hình trên, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan kiến nghị hoàn thiện cơ sở pháp lý để quy trách nhiệm đối với các doanh nghiệp vận chuyển, doanh nghiệp chuyển phát nhanh trong các vụ vận chuyển ma túy qua biên giới.
Với việc gần đây nổi lên các vụ buôn lậu liên quan đến nhập rác thải, phế liệu, ông Cẩn khẳng định Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo toàn ngành tăng cường kiểm tra, ngăn chặn kịp thời.
Đường đi của 17 container chứa hàng cấm
- Cuối tháng 5, tàu Maersk Line (quốc tịch Liberia) rời cảng Trinidad và Tobago, chở theo 17 container thép phế liệu. Điều khiển tàu là thuyền trưởng Vernygora (quốc tịch Ukraine).
- Sau đó, tàu cập cảng Panama, lưu tại đây nửa tháng rồi khởi hành.
- Ngày 15-7, tàu đến Trung Quốc.
- Ngày 24-7, tàu cập cảng Tân Cảng - Cái Mép, trả 17 container phế liệu thép cho Công ty CP thép Pomina 2.
- Ngày 25-7, lực lượng chức năng kiểm tra, xác định container có số hiệu MRKU 0172045/42G1 chứa 4 túi đen có 100 bánh cocain để lẫn trong sắt phế liệu.
Cổ phiếu Pomina bị bán tháo
Cổ phiếu POM của Công ty CP Thép Pomina trong ngày 26-7 bị bán tháo và lao xuống mức sàn do nhà đầu tư lo lắng trước thông tin lô hàng thép nhập khẩu của công ty này bị phát hiện có 100 bánh cocain để lẫn trong phế liệu thép có giá trị khoảng 800 tỉ đồng.
Diễn biến thị trường cho thấy ngay khi mở cửa giao dịch lúc 9 giờ sáng, lệnh bán dồn dập đã khiến cổ phiếu POM mất hơn 6% giá trị, từ 15.500 đồng/cổ phiếu rớt xuống 14.500 đồng/cổ phiếu.
Áp lực bán gia tăng suốt phiên sáng và kéo dài đến hết phiên chiều, kết quả cổ phiếu POM giảm kịch sàn gần 7% và tuột xuống mức 14.450 đồng/cổ phiếu.
Vốn hóa thị trường của Pomina mất hơn 196 tỉ đồng. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch cổ phiếu này tăng gấp hàng chục lần so với ngày thường, lên mức 106.490 cổ phiếu.
V.Vinh