Theo cáo trạng, có 3 người bị truy tố về tội giết người, gồm: Đặng Văn Hiến (41 tuổi, trú huyện Bù Đăng, Bình Phước), Ninh Viết Bình (35 tuổi, quê Thái Nguyên) và Hà Văn Trường (32 tuổi, quê Lạng Sơn); hai người bị truy tố về tội hủy hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản, gồm: Nguyễn Xuân Thiên Sửu (55 tuổi, trú TP Hồ Chí Minh, nguyên Phó giám đốc Công ty Long Sơn), Phạm Công Thiện (tên khác là Kevin Nghiêm, 40 tuổi, trú TP Hồ Chí Minh, nguyên quản lý Công ty Long Sơn); bị can thứ 6 là Đoàn Văn Diện (37 tuổi, trú huyện Bù Đăng, Bình Phước) bị truy tố về tội che giấu tội phạm.
Theo cáo trạng của VKSND Tối cao (ủy quyền truy tố cho VKSND tỉnh Đắk Nông), tháng 2-2008, Công ty TNHH TM-ĐT Long Sơn (Công ty Long Sơn) được UBND tỉnh Đắk Nông giao hơn 1.000ha đất rừng tại tiểu khu 1535, thuộc địa bàn xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức để thực hiện dự án nông lâm nghiệp.
Đến tháng 6-2013, Nguyễn Xuân Thiên Sửu mua lại dự án và để vợ là Nguyễn Thị Hồng Tươi (59 tuổi) đứng tên làm giám đốc.
Thời điểm này, một số hộ dân, gồm: Hoàng Văn Thắng, Đặng Văn Hiến, Ninh Viết Bình canh tác trên phần đất của Công ty Long Sơn nên giữa hai bên nhiều lần xảy ra tranh chấp kéo dài.
Các hộ dân cho rằng không biết đất của Công ty Long Sơn vì chưa bao giờ thấy bóng người của công ty.
Phía Công ty Long Sơn trưng ra các giấy tờ được cấp đất, nhưng chỉ có số liệu diện tích đất, không thể hiện ranh giới đất nên không bên nào chịu bên nào. Chính quyền địa phương chưa có biện pháp giải quyết dứt điểm sự việc.
Ngày 15-10-2016, Sửu gọi cho Thiện và một số đội trưởng bảo vệ của Công ty Long Sơn chỉ đạo chuẩn bị máy ủi, máy cày vào san lấp để giành lại đất.
Họ trang bị cả áo giáp, lá chắn, dao, gậy… nhằm bảo vệ cho hoạt động san ủi, phá cây cà phê, điều trên diện tích đất gia đình các ông Thắng, Hiến đang canh tác.
6 giờ sáng 23-10-2016, các bị can Sửu, Thiện chỉ đạo Lê Phi Thông, Dương Văn Tiến mỗi người điều khiển 1 xe ủi, Lê Thanh Phong điều kiển xe máy cày cùng 30 nhân viên với áo giáp, khiên, gậy gộc tiến về khu vực đất gia đình các hộ ông Hiến, Thắng, Cao.
Số hung khí hai bên chuẩn bị để giao chiến, bị thu giữ
Do nhiều lần xảy ra tranh chấp, mâu thuẫn, hộ ông Hiến đã chuẩn bị súng bắn đạn hoa cải chờ dịp “đối đầu” với Công ty Long Sơn nếu phía công ty quyết làm “căng” tranh giành đất.
Sáng 23-1-2016, bị can Hiến đang nằm ở nhà thì phát hiện người của Công ty Long Sơn kéo đến cùng máy móc, hung khí nên gọi điện cho ông Thắng.
Ông Thắng nói công nhân, máy móc đã ủi vườn điều của gia đình mình nên ông Hiến gọi vợ và Hà Văn Trường (người làm thuê) dậy, gọi thêm nhiều người khác đến hỗ trợ, trong đó có Ninh Viết Bình và Ninh Viết Thọ.
Khi máy cày, máy ủi của Công ty Long Sơn hướng về vườn điều của nhà mình, bị can Hiến lấy một khẩu súng trong nhà đi ra, liền bị nhóm người của Công ty Long Sơn chặn lại. Ông Hiến bắn 1 phát chỉ thiên.
Lập tức, 10 thanh niên trong nhóm bảo vệ của Công ty Long Sơn cầm đá ném về hướng ông Hiến. Ông Hiến bắn một phát vào nhóm người này rồi vào nhà đóng cửa, leo lên gác, chĩa súng vào nhóm công nhân ngắm bắn thêm nhiều phát.
Lúc này, Ninh Viết Bình cũng cầm súng đi đến nhà ông Hiến. Cả hai hướng súng bắn nhiều phát đạn về hướng máy ủi và công nhân Công ty Long Sơn.
Bị tấn công bằng súng bắn đạn hoa cải, nhóm công nhân, bảo vệ bỏ chạy nhưng vẫn bị Hiến, Bình đuổi bắn. Hậu quả của vụ xả súng đã làm các anh Điểu Vinh, Điều Tào và Dương Văn Tiến (nhân viên Cty Long Sơn) tử vong tại chỗ; 13 người khác bị thương với thương tật từ 6% đến 54% sức khỏe.
Máy ủi của Công ty Long Sơn dùng để san ủi vườn của người dân
Cơ quan điều tra Bộ Công an cũng xác định, số tài sản (điều, cà phê) của các gia đình bị Công ty Long Sơn hủy hoại gồm hơn 330 cây, tổng giá trị thiệt hại hơn 73,6 triệu đồng.
Sau khi gây án, bị can Hiến bỏ trốn đến huyện Bù Đăng, Bình Phước, 3 ngày sau ra đầu thú. Bị can Ninh Viết Bình vẫn ở nhà đi làm, sau đó bị bắt giữ. Bị can Diện bao che cho bị can Trường lẩn trốn một thời gian, cả hai sau đó cùng bị bắt.
Trong vụ án này còn có Ninh Viết Thọ khi được Hiến gọi điện đã mang một cây sắt đến, nhưng không hỗ trợ gì nên Cơ quan điều tra không khởi tố.
Ngoài số công nhân của Công ty Long Sơn bị tử vong, số công nhân, bảo vệ còn lại có thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nhưng là những người làm thuê, thực hiện hành vi do được phân công… nên được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Qua quá trình điều tra, cơ quan công an đã thu giữ 1 khẩu súng thể thao cỡ nòng 5,6mm, 1 khẩu súng hơi bắn đạn chì cỡ 4,5mm, 37 viên đạn, 8 mẩu kim loại cùng nhiều vật dụng là khiên chắn, gây gộc, dao rựa của nhóm công nhân, bảo vệ Công ty Long Sơn…
Cơ quan điều tra và VKS cùng nhận định: Bị can Hiến là người có vai trò chính. Bình và Trường đồng phạm, tội phạm thuộc trường hợp giết nhiều người, có tính chất côn đồ.
Tuy nhiên, xét thấy các bị can thực hiện hành vi phạm tội trong bối cảnh có bức xúc về việc cây trồng bị người khác hủy hoại, bản thân các bị can và gia đình đã tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả gây ra, đây là tình tiết đề nghị để tòa án xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Phía Công ty Long Sơn sau đó đã nộp 75 triệu đồng tại cơ quan công an để khắc phục hậu quả do hành vi hủy hoại tài sản của ông Sửu và Thiện gây ra, đồng thời hỗ trợ gia đình các nạn nhân tử vong, với số tiền 180 triệu đồng; chi trả toàn bộ viện phí cho các nạn nhân bị thương.
Trước đó, ngày 27-12-2017, TAND tỉnh Đắk Nông đã lên lịch xét xử vụ án. Nhưng sau đó vì lý do khách quan đã hoãn lịch xét xử đến ngày 2-1-2018. Dự kiến phiên xử kéo dài trong 2 ngày. Chúng tôi sẽ cập nhật diễn biến phiên xét xử.