Ngày nay, chúng ta thường nghe kể về việc chiến tranh tương lai sẽ sử dụng các loại vũ khí công nghệ cao - súng laser và robot chiến đấu.
Tuy nhiên, trong các cuộc xung đột cục bộ đang diễn ra ở những khu vực khác nhau trên thế giới (ví dụ, Syria), thứ người ta thường sử dụng không phải những thiết bị đắt tiền mới,mà ngược lại, đó là những mẫu vũ khí cũ có sẵn.
Theo hãng tin Sputnik, xe tăng vẫn đóng một vai trò rất quan trọng trong trận chiến. Nếu nói về vai trò của xe tăng trong cuộc xung đột quân sự ở Syria, thì sẽ thấy rằng, tất cả các bên tham chiến đều sử dụng chủ yếu các loại xe tăng đã được phát triển ở Liên Xô vào những năm 1950-1960 thế kỷ trước.
"Át chủ bài" của các xe tăng đó là thiết kế đơn giản và độ tin cậy cao trong hoạt động. Xe tăng Liên Xô vẫn là lực lượng chiến đấu đáng gờm nhưng với điều kiện bên trong phải có kíp lái đủ trình độ, và điều không kém quan trọng là phải có những người dũng cảm.
Xe tăng T-55
Một trong những xe tăng lâu đời nhất đang được sử dụng ở Syria là T-55. Xe tăng này đã được sản xuất ở Liên Xô vào những năm 1958-1979, và trong thời gian đó đã chứng tỏ là một sản phẩm kỹ thuật quân sự đáng tin cậy.
Trong điều kiện "chiến tranh lạnh" giữa Liên Xô và Hoa Kỳ, mọi người đã nhận thức được rằng, nếu giữa hai siêu cường bùng nổ cuộc xung đột vũ trang toàn diện thì đó sẽ là cuộc xung đột hạt nhân.
Để tham gia cuộc chiến tranh như vậy, xe tăng phải có lớp giáp bảo vệ đặc biệt. Vì thế, vào năm 1957, Liên Xô bắt đầu phát triển loại xe tăng mới. Và sau 1 năm, xe tăng T-55 đã được chuyển giao cho quân đội. T-55 được trang bị pháo chính D-10T 100mm, động cơ công suất 580 mã lực, trọng lượng — 36 tấn. Kíp lái gồm bốn người.
Những thay đổi quan trọng nhất của T-55 là thiết bị bảo vệ chủ động và khả năng chống vũ khí hạt nhân. Nhờ đó, xe tăng có thể tiến hành các hoạt động chiến đấu trong khu vực sử dụng vũ khí hạt nhân mà kíp lái không có nguy cơ bị tổn thương do bị nhiễm bức xạ.
T-55 là một thiết kế rất thành công, nó đã được sản xuất trong hơn 20 năm - từ năm 1958 đến năm 1979, và đã được xuất khẩu sang nhiều nước (như Việt Nam, Ai Cập, Syria). Trong thời gian đó, Liên Xô đã sản xuất tổng cộng 23 nghìn xe tăng loại này.
T-55 tại Syria. Ảnh: Sputnik
Xe tăng T-62
Mặc dù T-55 có độ tin cậy cao và thiết kế rất tốt, nhưng cùng với thời gian, chúng bắt đầu nhường đường cho các mô hình xe tăng tiên tiến của Mỹ và châu Âu có trang bị vũ khí hiện đại hơn và có lớp giáp bảo vệ tốt hơn.
Do đó, các nhà thiết kế Liên Xô bắt đầu phát triển xe tăng mới đáp ứng điều kiện của thời điểm đó. Xe tăng mới T-62 đã được đưa vào sử dụng vào năm 1961. Khác với T-55, mẫu xe tăng mới được trang bị pháo nòng trơn 115mm và có lớp giáp dày hơn. Các nhà máy của Liên Xô đã sản xuất khoảng 20 nghìn xe tăng T-62, nhiều xe tăng đã được xuất khẩu sang nước ngoài.
T-62 tại Syria. Ảnh: Sputnik
Đáng tiếc, trong các hoạt động chiến đấu, T-62 lại tỏ ra tệ hơn so với mẫu xe tiền nhiệm. Bên cạnh đó, xe tăng đã rơi vào một số tình huống khẩn cấp. Ví dụ, trong thời gian cuộc xung đột biên giới Xô-Trung năm 1969, một chiếc xe tăng với thiết bị nhạy cảm đã rơi vào tay Trung Quốc.
Vào tháng 10 năm 1973, trong thời gian cuộc chiến tranh Yom Kippur (chiến tranh sáu ngày) Ả Rập-Israel, một số xe tăng T-62 của Ai Cập và Syria cũng đã trở thành chiến lợi phẩm của Israel. Có lẽ tất cả điều này là lý do tại sao năm 1975 chính phủ Liên Xô đã thông qua quyết định chấm dứt sản xuất T-62.
Xe tăng T-72
Mẫu xe tăng đáng chú ý nhất đang được sử dụng tại Syria là T-72.
T-72 tại Syria. Ảnh: Sputnik
T-72 là mẫu xe tăng đáng tin cậy, khá đơn giản và kinh nghiệm cho thấy nó có sức chống chịu cao. Hiện T-72 đang được sử dụng nhiều nhất trong các cuộc xung đột trên thế giới.
Xe tăng T-72 "Ural" là hiện thân cho những truyền thống tốt nhất của ngành chế tạo xe tăng Liên Xô và đã được chuyển giao cho quân đội vào tháng 8 năm 1973. T-72 được trang bị pháo nòng trơn 125mm, động cơ diesel 780 mã lực và có trọng lượng chấp nhận được (41 tấn) với lớp giáp rất tốt.
Thiết kế xe tăng rất thành công, vì thế rất nhiều nước muốn mua nó. T-72 đã được xuất khẩu sang hàng chục quốc gia và 5 nước đã sản xuất T-72 theo giấy phép. Sputnik cho biết, vào lúc bắt đầu cuộc xung đột ở Syria, lực lượng vũ trang của nước này đã sở hữu khoảng một nghìn chiếc T-72.
T-72 tại Syria. Ảnh: Sputnik
Xe tăng T-72 có tiềm năng to lớn để hiện đại hóa, vì thế cho đến nay ở những nước khác nhau vẫn xuất hiện những phiên bản mới tiên tiến của xe tăng, mặc dù kể từ năm 1992 Nga đã chấm dứt sản xuất phiên bản cơ bản T-72.
Hiện tại, Nga đang sản xuất những phiên bản hiện đại hóa sâu như T-72B3 và T-72B3M. Đây là dòng xe chiến đấu hiện đại nhất.
Còn các bên tham gia cuộc xung đột ở Syria vẫn sử dụng rộng rãi nhất những "cựu chiến binh" như T-55 và T-62, cũng như những phiên bản cũ của T-72.