Chưa đủ căn cứ thu hồi?
Dòng quảng cáo rao bán bức tường rộng 14cm, dài 10.85m trên "con đường đắt nhất hành tinh" Nguyễn Văn Huyên của gia đình ông Nguyễn Phương Châm (P. Quan Hoa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội) với mức giá hơn 1 tỷ đồng khiến dư luận xôn xao.
Theo lãnh đạo phường Quan Hoa, các trường hợp nhà siêu mỏng, siêu méo của dự án tuyến đường “đắt nhất hành tinh” dài gần 600m, tổng kinh phí gần 1.000 tỷ đồng, nếu không đủ điều kiện cấp phép xây dựng sẽ bị thu hồi tuyệt đối.
Giá tiền thu hồi những trường hợp này, theo khung bảng giá đất được áp tại quận Cầu Giấy, sẽ ở mức giá 16 triệu đồng/m2.
Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi, luật sư Nguyễn Thạch Thảo, Trưởng VP Luật sư Nguyễn Thạch Thảo (Đoàn Luật sư Tp Hồ Chí Minh) cho rằng, việc thu hồi ở đây sẽ khó có thể thực hiện.
Theo luật sư Thảo, hộ dân trên đã thực hiện theo yêu cầu thu hồi, giải tỏa mặt bằng phục vụ thi công đường của cơ quan chức năng và phần diện tích còn lại là 1,7m2 (một bức tường - PV).
"Về nguyên tắc, đây là tài sản thuộc quyền sở hữu của hộ dân trên và họ không hề xây nhà mà chỉ là một bức tường. Do đó, không thể cho là nhà siêu mỏng hay siêu méo để có thể thu hồi được.
Bức tường này có phải là nhà? Có căn cứ để xác định là diện tích tối thiểu bao nhiêu? Nếu giải quyết được các vấn đề trên thì có thể thu hồi còn không thì khó có thể thực hiện việc đó", luật sư Thảo nói.
Còn luật sư Bùi Quốc Đạt (Đoàn Luật sư Tp Hồ Chí Minh) cũng cho hay, nếu đủ căn cứ thì có thể thu hồi được bức tường này còn không đủ thì sẽ khó thực hiện.
Luật sư Đạt cho biết thêm, việc thu hồi đất phải có căn cứ, đúng thẩm quyền và trình tự thu hồi, bồi thường và tái định cư. Cụ thể là phải tuân thủ các Điều 61 - 65 Luật Đất đai 2013
"Cụ thể là Điều 62 quy định thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và Điều 63 căn cứ thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Vì vậy, không thể căn cứ vào việc nhà siêu mỏng, siêu méo và không đủ điều kiện cấp phép xây dựng để thu hồi diện tích 1,7m2 trên được", luật sư Đạt nhấn mạnh.
Muốn thu hồi phải thực hiện thế nào?
Theo luật sư Đạt, nếu muốn thu hồi bức tường với diện tích 1,7m2 này, cơ quan có thẩm quyền phải trình dự án để xin phê duyệt và thông qua phương án bồi thường, tái định cư trước khi triển khai việc thu hồi đó.
Trình tự thủ tục thu hồi phải tuân thủ pháp luật về đất đai và Điều 69 Luật đât đai quy định trình tự, thủ tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
"Cần nói thêm là, trong tương lai khi thực thiện thủ tục thu hồi đất các cơ quan quản lý Nhà nước cần phải xem xét và tính đến việc xử lý những trường hợp tương tự, tránh trường hợp trả lại vài m2 đất như bức tường ở trên cho dân.
Bởi việc này vừa làm khó cho dân, vừa làm khó cho chính quyền địa phương cấp xã, phường và cấp quận, huyện", luật sư Đạt bày tỏ.
Còn luật sư Thảo cho rằng, nếu không có lý do, căn cứ để tiếp tục thu hồi phần diện tích còn lại hợp pháp của hộ ông Châm và việc hộ dân phía sau không ra mặt tiền được do vướng bức tường này thì nên chủ động để họ thương lượng với nhau.
"Ở đây, chính quyền nên tạo điều kiện để các hộ có thể tự thương lượng với nhau", luật sư Thảo nói.
Trước đó, khi được chúng tôi hỏi về việc chính quyền sẽ thu hồi bức tường 1,7m2 của gia đình, ông Nguyễn Phương Châm khẳng định, không đồng ý với việc đó.
“Chẳng ai có thể thu hồi được đất đó của tôi. Đất các anh không dùng, trả lại cho tôi thì tôi phải giữ, tôi làm gì là quyền của tôi chứ”, ông Châm nói cương quyết.
Ông Châm cũng cho rằng, nếu mua lại bức tường, ngôi nhà phía trong nghiễm nhiên trở thành nhà mặt đường. Từ đó, giá đất cũng tăng vọt lên rất nhiều lần.
Cụ thể, theo tìm hiểu của ông, mảnh đất của nhà bên trong ban đầu “trăm triệu không ai mua”, nếu trở thành đất mặt đường sẽ có giá 350 triệu đồng/m2.
“Nếu tôi cứ để bức tường đó, hay cho thuê là cái biển quảng cáo thì mảnh đất bên trong có giá trị rất thấp. Nếu mua lại bức tường này, mảnh đất bên trong tăng giá trị lên nhiều lần.
Nếu tính 350 triệu đồng/m2 thì mảnh đất bên trong bán được 23 tỷ đồng. Do vậy, nếu họ mua bức tường của tôi 1 tỷ đồng vẫn rẻ”, ông Châm cho hay.
