Phát biểu tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, gần đây báo chí đưa tin rất nhiều về tình trạng kinh doanh đa cấp biến tướng, lừa đảo. Sự việc xảy ra rất nghiêm trọng như:
"Chiếm đoạt tài sản của những người nông dân nghèo khổ, của những em sinh viên rất tội nghiệp, đã có bỏ học, đã có ly hôn, đã có tự tử vì dính vào đa cấp", ông Hiến nêu.
Theo ông Hiến, với các thông tin mà tôi nắm được, các doanh nghiệp này đã vi phạm rất nhiều các quy định của pháp luật ở Nghị định 42 năm 2014 của Chính phủ.
Ví dụ như bắt người tham gia phải đặt cọc hoặc đóng một khoản tiền nhất định. Hay bắt người ta phải mua một số lượng hàng hóa nhất định, hay cho người ta nhận tiền hoa hồng, hoặc tiền thưởng từ việc dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp v.v...
"Nghiên cứu các thủ đoạn của các doanh nghiệp này thì tôi thấy bằng các thủ đoạn dụ dỗ không làm gì cũng có tiền bằng lãi xuất hứa hẹn vô lý.
Bằng việc sử dụng hình ảnh của những nhân vật quan trọng trong các lễ khai trương, lễ tổng kết, bằng việc lập lờ mạo danh các cơ quan nhà nước. Tôi tin rằng không có gì phải băn khoăn và không sợ oan sai khi kết luận đó là lừa đảo.
Tuy nhiên, tôi thấy sự phản ứng rất chậm chạp. Vai trò quản lý, xử lý mờ nhạt nên đề nghị Bộ trưởng xác định nguyên nhân, giải pháp để giải quyết tệ nạn này", ông Hiến nhấn mạnh.
Giải pháp nào quản lý đa cấp?
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho hay, sau khi Chính phủ ban hành một số quy định pháp luật đến nay đã có 105 doanh nghiệp (DN) được các Sở Công thương cấp giấy phép đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.
Theo phân cấp, các Sở công thương được phép cấp giấy đăng ký kinh doanh cho bán hàng đa cấp.
Khi Nghị định 42 có hiệu lực đến tháng 11/2015 có thêm 59 doanh nghiệp được Bộ Công thương cấp giấy đăng ký.
"Thực trạng hiện nay có trường hợp, thứ nhất là doanh nghiệp bán hàng đa cấp nhưng không đăng ký bán hàng đa cấp. Điển hình là báo chí nêu nhiều như vừa qua, có công ty CP kết nối Rồng vàng Đất Việt...
Loại hình thứ hai là doanh nghiệp kinh doanh dựa theo mô hình bán hàng đa cấp thì thời gian vừa qua có một số doanh nghiệp không được phép bán hàng đa cấp mà đã sử dụng mô hình trả thưởng theo đa cấp để kinh doanh dùng các loại hình.
Thậm chí huy động vốn để lừa đảo người tham gia, người tiêu dùng. Mô hình kinh doanh sai phạm này chiếm phần lớn nội dung được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng, gây ra bức xúc
Loại hình thứ ba là doanh nghiệp được cấp giấy kinh doanh nhưng hoạt động không đúng mục tiêu đăng ký, gây thiệt thòi cho người tiêu dùng", ông Hoàng nói.
Với những sai phạm như vậy thì biện pháp, theo Bộ trường Hoàng, cần rà soát lại khung pháp lý, tránh lợi dụng sơ hở pháp luật để bán hàng đa cấp, nâng cao điều kiện đăng ký bán hàng đa cấp theo hướng thắt chặt hơn.
"Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, xử lý các DN sai phạm; chỉ đạo các sở công thương giám sát, kiểm tra hoạt động bán hàng đa cấp tại các địa phương.
Yêu cầu các DN bán hàng đa cấp báo cáo việc thực thi hoạt động theo pháp luật", Bộ trưởng nhấn mạnh.
