SOHA NEWS
Nguyên nhân sâu xa của việc Anh trục xuất tới 31 nhà ngoại giao của Liên Xô năm 1985 có liên quan đến sự phản bội của một điệp viên KGB. Nhân vật này là Oleg Gordievsky, từng hoạt động tại Đan Mạch và Anh. Chính trong thời kỳ hoạt động ở Anh, Gordievsky đã được tình báo Anh tuyển dụng.
Gordievsky bị lộ mặt là "điệp viên kép" là do nguồn tin tình báo từ Aldrich Ames - một điệp viên siêu quan trọng do KGB tuyển mộ. Ames chính là người đứng đầu Phòng chống gián điệp Liên Xô, thuộc Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ (CIA).
Trong gần 1 thập kỷ làm việc cho KGB, Ames đã cung cấp cho Liên Xô danh sách các điệp viên làm việc cho phương Tây, trong đó Oleg Gordievsky đã bị chỉ tên đầu tiên.
Bị triệu hồi về Moskva, thật kỳ lạ, ngay sau đó Gordievsky đã đào thoát một cách ngoạn mục khỏi sự theo dõi chặt chẽ của các nhân viên KGB.
Khi về Moskva, Oleg Gordievsky có linh tính là mình đã bị lộ và bí mật trốn khỏi nhà điều dưỡng của KGB ở Moskva, xuống Leningrad rồi vượt biên sang Phần Lan, sau đó sang Anh.
Sự kiện này xảy ra vào tháng 7/1985.
Chính phủ Anh ngay sau đó đã trục xuất 31 nhà ngoại giao Liên Xô khỏi nước này, với cáo buộc hoạt động tình báo. Đáp lại, Liên Xô cũng trục xuất 25 nhân viên ngoại giao Anh và xử tử hình vắng mặt kẻ phản bội Oleg Gordievsky.
Đây là scandal gián điệp lớn nhất xảy ra giữa Anh và Liên Xô kể từ năm 1971. Năm 1971, vì các thông tin do điệp viên KGB Oleg Lyalin phản bội cung cấp, Anh đã trục xuất tới... 105 nhân viên ngoại giao Liên Xô. Đáp trả, Liên Xô trục xuất 15 nhân viên ngoại giao Anh.
Trước năm 1985, Oleg Gordievsky làm việc cho cơ quan tình báo MI-6. Năm 2007, Gordievsky được Nữ hoàng Elizabeth II trao tặng huân chương "Saint Michael" và "Saint George". Cựu điệp viên hai mang hiện vẫn sống ở Anh và thỉnh thoảng trả lời báo chí nước này về "tình báo Nga".