Trong lần về nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, tôi tình cờ gặp nữ đạo diễn người Mỹ gốc Việt Tiana Alexandra (tên Việt Nam là Thanh Nga) tại cổng làng An Xá (quê hương Đại tướng).
Đây là lần thứ 3 tôi có duyên gặp gỡ với nữ đạo diễn đã từng phỏng vấn Đại tướng Võ Nguyên Giáp này. Đó là lần trò chuyện ở số 5 Trần Thánh Tông tại Nhà tang lễ Quốc gia khi bà tha thiết mong muốn được vào viếng Đại tướng. Còn lần thứ 2 là khi bà đang đi bộ 3 cây số đến nơi an táng Đại tướng ở Vũng Chùa (Quảng Trạch, Quảng Bình).
Nữ đạo diễn Tiana Thanh Nga quay cảnh phim tại làng An Xá, Lộc Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình để hoàn thành bộ phim Đại tướng và tôi.
Với tất cả niềm kính trọng, yêu mến, tiếc thương đối với Tướng Giáp, Tiana Nga nói rằng, bà đang thực hiện những cảnh quay về làng quê của Đại tướng để hoàn thành bộ phim tài liệu thứ 2 về Việt Nam có tên “Đại tướng và tôi”.
Trước đó, bà cũng là đạo diễn của bộ phim tài liệu nổi tiếng về Việt Nam “Từ Hollywood đến Hà Nội” (hoàn thành năm 1992). Trong suốt 25 năm bà đã từng phỏng vấn những nhà lãnh đạo nổi tiếng như Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Chia sẻ với chúng tôi, nữ đạo diễn Tiana cho biết, bà là người Mỹ đầu tiên đặt chân vào nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở số 30 Hoàng Diệu (Hà Nội).
“Đại tướng Võ Nguyên Giáp là thầy dạy lịch sử của bố tôi. Tôi đã phỏng vấn Bác Giáp (Đại tướng) hơn 20 năm. Tôi đã đi nhiều nơi, quay nhiều cảnh phim tài liệu về chân dung Đại tướng. Tôi muốn khắc họa hình ảnh một nhân vật vĩ đại có tầm quan trọng trong lịch sử quân đội Việt Nam và thể hiện lòng kính phục mà nhân dân Việt Nam dành cho Đại tướng”, bà Tiana nói thêm.
Tâm sự về những lần gặp gỡ, phỏng vấn Đại tướng, bà Tiana xúc động nhớ lại: “Đại tướng là người rất giàu tình cảm. Năm 1987, tôi may mắn được gặp ông tại nhà riêng. Ông đón tiếp tôi thật nồng hậu và kiên nhẫn trả lời các câu hỏi của tôi. Tôi nhớ cách đây 6 năm khi gặp lại ông, ông cười tươi và hỏi tôi rằng: ‘Thanh Nga à, tại sao cứ quay phim mãi thế?’”.
Tiana chụp ảnh cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong lần phỏng vấn.
Với tất cả sự kính trọng, yêu mến đối với Đại tướng trong suốt ngần ấy năm, Tiana mong muốn tiếp tục hoàn thành bộ phim kể về những câu chuyện sau chiến tranh ở Việt Nam, tìm hiểu về cuộc đời của vị tướng vĩ đại này.
Đến cái ngày được thông tin Đại tướng mất, bà vội vàng bỏ tất cả công việc ở Ba Lan trở về Hà Nội tối ngày 5/10 với mong muốn được viếng, tiễn biệt Đại tướng lần cuối.
“Tối ngày 5/10, tôi đến nhà Đại tướng ở Hoàng Diệu, tôi không cảm thấy bất ngờ khi trước cửa nhà có hàng trăm người vẫn đợi xếp hàng vào để viếng ông. Tôi học được nhiều thứ từ Người”, Tiana Thanh Nga xúc động nói.
Chia sẻ lý do trở về quê hương Đại tướng - làng An Xá, Lộc Thủy để làm phim, bà Tiana cho biết: “Đại tướng nói rằng tôi Điện Biên Phủ là điểm hẹn, nên đi để hiểu thêm về chiến tranh Việt Nam và thăm làng An Xá để biết được tuổi thơ của ông đi theo mẹ đến các nhà giàu để vay tiền đi học. Đây là lần đầu tiên về quê hương của ông, tôi thật xúc động!”.
Nữ đạo diễn Tiana mong muốn ghi lại khung cảnh làng An Xá, cảm xúc của người dân sau sự ra đi của Người.
Nữ đạo diễn Tiana Thanh Nga kể rằng, bà không bao giờ hỏi Đại tướng về chính trị để làm phim mà bà phỏng vấn Đại tướng những câu hỏi làm sao cho giới trẻ, trẻ em hay người già đều hiểu được.
Với tình cảm sâu sắc, gần gũi của mình đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nữ đạo diễn Tiana Thanh Nga luôn được Đại tướng yêu mến và coi là người con trong gia đình. Sau khi đưa tiễn Đại tướng về nơi an giấc ngàn thu (Vũng Chùa – Đảo Yến, Tiana sẽ tiếp tục lên Quảng Trị để quay phim về các cựu chiến binh ở đó.
Theo dự kiến của Tiana, bộ phim tài liệu Đại tướng và tôi (The General and me) mà bà thực hiện suốt 2 năm qua sẽ hoàn thành vào năm 2014.
