Quân đội Ukraine lái xe tăng trên đường tới Kherson ngày 18/11/2022. Ảnh: AFP
“Gót chân Achilles” trong hàng rào phòng thủ của Nga
Ukraine nói rằng nước này đã tìm ra "gót chân Achilles" trong hàng rào phòng thủ của Nga ở sông Dnieper. Điểm yếu này nằm ở Bán đảo Kinburn - một vùng đất ở cửa sông được tạo thành bởi sông Dnieper và sông Bug đổ ra Biển Đen. Trước khi xung đột nổ ra, đây là một khu du lịch sinh thái nổi tiếng. Hiện nơi này do quân đội Nga kiểm soát và kịch bản Ukraine tiến hành một cuộc tấn công chớp nhoáng vào đây đang được các nhà quan sát coi là một chương mới trong xung đột.
Cây cầu Antonovsky bắc qua sông Dnieper ở Kherson. Ảnh: AP
Tuần trước, quân đội Nga đã rút khỏi Kherson và lui về bờ Đông sông Dnieper với việc củng cố các vị trí phòng thủ và mở rộng phòng tuyến thêm gần 100km. Quân đội Ukraine đang có kế hoạch tiếp tục thúc đẩy tiến công trên mặt trận Kherson bằng cách đổ bộ ở bờ sông Dnieper, mặc dù điều này sẽ chưa thể xảy ra cho tới khi Kiev xây dựng đủ lực lượng và trang thiết bị, Thiếu tướng Ukraine Dymytro Marchenko nhận định với BBC cách đây 2 tuần.
Các nhà phân tích và các chuyên gia quân sự thận trọng đánh giá Ukraine sẽ phải mất một vài tháng để chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho một chiến dịch tấn công đổ bộ quy mô lớn ở bờ Đông sông Dnieper. Thibault Fouillet, một nhà phân tích tại think tank Quỹ Nghiên cứu Chiến lược của Pháp cho biết chiến dịch này sẽ là chiến dịch khó khăn nhất từ trước đến nay trong cuộc xung đột của quân đội Ukraine.
"Cách đây 3 hoặc 4 tháng, tôi thậm chí không cả cân nhắc đến tính khả thi của những kế hoạch kiểu như vậy nhưng hiện nay tôi không thể loại bỏ khả năng đó: Điều này sẽ phụ thuộc vào việc liệu Nga có đảm bảo được các vị trí của mình trên sông hay không".
Ở đoạn cuối của sông Dnieper trước khi đổ ra Biển Đen, địa hình tự nhiên chính là công cụ phòng thủ hiệu quả nhất của Nga. Trong khu vực này, dòng sông có chiều rộng khoảng 8km nếu tính cả vùng đầm lầy ở hai bên. Khoảng cách hẹp nhất giữa 2 bờ sông là Mũi đất Kinburn - một dải đất hẹp nằm ở bờ Đông của sông Dnieper, cách Ochakiv ở bờ đối diện do Ukraine kiểm soát chỉ hơn 3km.
Mũi đất Kinburn. Ảnh: Google Map
"Vùng đất này chủ yếu là thảm thực vật rậm rạp và đầm phá nên khó có thể tiếp cận bằng các phương tiện cơ giới. Hiện cả hai bên đều chưa thể kiểm soát hoàn toàn nơi này", Rybar – nhóm các chuyên gia phân tích quân sự nhận định.
Theo Rybar, những nỗ lực đổ bộ của lực lượng trinh sát Ukraine đã được triển khai từ mùa xuân năm ngoái. Cho tới nay, Kiev chưa công khai về các hoạt động này. Sau khi tiến vào Kherson, tài khoản của quân đội Ukraine đã công bố các đoạn video trên mạng xã hội cho thấy các lực lượng của Ukraine đang di chuyển bằng xuồng máy tốc độ cao trên sông Dnieper. Ukraine cho biết nước này đã phóng hơn 50 quả pháo vào các vị trí phòng thủ của Nga ở Kinburn ngày 15/11. Trước đó, chính quyền do Nga lập nên ở khu vực này thông báo đã chặn đứng nỗ lực đổ bộ của các lực lượng đặc biệt của Ukraine đóng tại Ochakiv.
Chính quyền tỉnh Mykolaiv cũng xác nhận quận Ochakiv đã bị nhắm tới với các cuộc pháo kích cường độ bất thường từ phía Nga.
Chiến thuật du kích đổ bộ liệu có khả thi?
Tướng Pháp Jérôme Pellistrandi cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn rằng, địa hình ở Kinburn không phù hợp với các cuộc đổ bộ bằng xe bọc thép, lực lượng quy mô lớn hoặc pháo hạng nặng.
Theo ông, các chiến thuật du kích đổ bộ với các nhóm tấn công nhỏ sẽ phù hợp hơn ở đây. Ông Pellistrandi cũng cho rằng Ukraine còn một chặng đường dài để có đủ số lượng lớn tàu thuyền cho một chiến dịch đổ bộ quy mô lớn như vậy: "Điều này sẽ cần nhiều tiền bạc và thời gian".
Mike Martin, một nhà nghiên cứu tại Khoa Nghiên cứu Chiến tranh thuộc Cao đẳng Hoàng gia London nhận định hồi tuần trước trên Twitter rằng, Ukraine có lẽ đang tiến hành chiến thuật nghi binh ở Kinburn để đánh lạc hướng Nga khỏi mặt trận Zaporizhzhia. Trong khi đó, Robin Häggblom - nhà phân tích quốc phòng Phần Lan công bố một bài báo ngày 14/11 cũng kết luận rằng quân đội Ukraine đang chuẩn bị mở một mặt trận mới với Nga mà không cần di chuyển pháo binh, vốn có thể thực hiện từ một phía của sông Dnieper.
Theo Rybar, các chiến lược gia quân sự Nga cũng có đánh giá tương tự. Nhóm này cho rằng mục tiêu của Ukraine không phải là kiểm soát thực tế Kinburn mà là tăng cường các hoạt động phá hoại nhằm buộc Nga phải phản ứng, đồng thời làm gián đoạn nguồn cung hậu cần cho các pháo đài phòng thủ của Nga và tạo điều kiện cho các cuộc tấn công lớn hơn.
Dù vậy, nhà quan sát Fouillet cho rằng nếu Nga nghiên cứu lựa chọn vượt sông quay trở lại phía Tây Ukraine, Kinburn có lẽ đóng vai trò then chốt để hỗ trợ Hạm đội Biển Đen của nước này. Alexei Kondratiev, Chỉ huy Lữ đoàn Don Cossacks của Nga nhận định trong một cuộc trả lời phỏng vấn hồi tháng 10 rằng Kinburn có tầm quan trọng chiến lược với Moscow bởi đây điểm cực Tây mà quân đội Nga đã tiếp cận ở Ukraine, nằm cách Odessa chỉ 32 hải lý. Đây cũng là một vị trí có vai trò quan trọng với chiến lược của Ukraine bởi Kinburn kiểm soát việc đi lại trên sông Bug, kết nối Mykolaiv với Biển Đen./.