Các nhân viên y tế đi bộ vào tiêm vaccine cho người cao tuổi tại một khu vực xa xôi ở Peru vào tháng 7/2021. Ảnh: Getty
Số ca mắc giảm nhanh và mạnh ở Nam Mỹ
Chỉ cách đây một vài tuần, Covid-19 lây lan với tốc độ đáng báo động ở khắp các quốc gia Nam Mỹ, làm hệ thống y tế quá tải và khiến hàng nghìn người tử vong mỗi ngày. Tuy nhiên, khu vực từng là tâm chấn của đại dịch này đang “thở phào” nhẹ nhõm khi số ca mắc mới giảm mạnh ở gần như tất cả quốc gia giữa bối cảnh chiến dịch tiêm vaccine được tăng cường. Trong khi biến thể Delta hoành hành ở những nơi khác trên thế giới thì sự thuyên giảm số ca mắc ở Nam Mỹ diễn ra nhanh và mạnh tới mỗi các chuyên gia cũng chưa thể lý giải.
Brazil, Argentina, Chile, Peru, Colombia, Uruguay và Paraguay đã trải qua sự tăng mạnh số ca mắc Covid-19 trong những tháng đầu tiên của năm nay, ngay khi vaccine bắt đầu đến khu vực này. Các biện pháp hạn chế được thực hiện không đồng đều và lỏng lẻo bởi các chính phủ đang chật vật khôi phục nền kinh tế suy thoái.
"Hiện nay, tình hình dịch bệnh đã dịu bớt ở khắp Nam Mỹ. Đây là hiện tượng mà chúng tôi cũng không thể giải thích", Carla Domingues, một nhà dịch tễ học điều hành chương trình tiêm chủng của Brazil cho biết.
Không có biện pháp kiểm soát mới hay kế hoạch trên quy mô lớn nào được thực hiện ở khu vực mặc dù một số quốc gia vẫn áp đặt các biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt. Một nhân tố quan trọng dẫn đến sự giảm mạnh số ca mắc gần đây theo các chuyên gia là do tốc độ tiêm vaccine cho người dân ở khu vực này. Các chính phủ ở Nam Mỹ nhìn chung không đối mặt với tình trạng chính trị hóa hay các giả thuyết về vaccine, những yếu tố hiện đang khiến nhiều người Mỹ dễ tổn thương trước biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao.
Một số nguyên nhân
Tại Brazil, nơi từng có một chiến lược tiêm chủng chậm chạp và hỗn loạn, nay đã tiêm cho gần 64% dân số ít nhất 1 mũi vaccine. Điều đó khiến cho Tổng thống Jair Bolsonaro, người từng nghi ngờ về hiệu quả của vaccine, đã tuyên bố rằng: "Brazil có một trong những chiến dịch tiêm chủng hiệu quả nhất thế giới".
Tại Chile và Uruguay, hơn 70% dân số đã được tiêm vaccine đầy đủ.
Khi số ca mắc giảm, các trường học trong khu vực đã mở lại các lớp học trực tiếp. Các sân bay trở nên bận rộn hơn khi ngày càng nhiều người bắt đầu đi lại làm việc và du lịch.
Việc số ca mắc Covid-19 giảm ở Nam Mỹ đã khiến Liên Hợp Quốc tuần trước đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế lạc quan hơn cho khu vực này. Liên Hợp Quốc dự đoán, các nền kinh tế ở Mỹ Latin và Caribe tăng trưởng khoảng 5,9% trong năm nay, tăng nhẹ so với mức 5,2% hồi tháng 7.
"Chúng tôi đã xoay xở để trì hoãn sự lây lan của biến thể Delta và thúc đẩy chiến dịch tiêm vaccine lớn nhất trong lịch sử”, Carla Vizzotti, Bộ trưởng Y tế Argentina nhận định hồi tuần trước.
Tại Argentina, hơn 61% dân số đã nhận được ít nhất 1 liều vaccine.
Dù vậy, Chrystina Barros, một chuyên gia y tế tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro cho biết, bà lo ngại việc số ca mắc giảm sẽ khiến mọi người chủ quan trong việc đeo khẩu trang và tránh đám đông trong khi đại dịch vẫn là mối đe dọa.
"Vẫn có rủi ro nghiêm trọng đe dọa đến hiệu quả của vaccine. Đại dịch dịu đi không có nghĩa là mọi người có thể buông lỏng cảnh giác trong cuộc khủng hoảng này", chuyên gia này cho hay.
Jairo Méndez Rico, một chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, đồng thời từng cố vấn cho Tổ chức Y tế Thế giới nhận định, biến thể Delta có lẽ đã lây lan chậm lại ở Nam Mỹ bởi nhiều người tại khu vực này đã có miễn dịch tự nhiên sau khi mắc Covid-19. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng biến thể này vẫn có thể gây ra những làn sóng lây nhiễm mới.
"Việc này không dễ lý giải. Hiện còn quá sớm để khẳng định điều gì đang xảy ra", chuyên gia Jairo Méndez Rico đánh giá.
Cuộc sống bình thường quay trở lại Nam Mỹ?
Bất chấp sự không chắc chắn, các chính phủ ở Nam Mỹ đang tiến tới mở cửa biên giới trong những tháng tới. Tổng thống Argentina Alberto Fernández nhận định hồi cuối tháng 7 rằng con đường dẫn tới cuộc sống bình thường đã ở trong tầm ngắm.
"Chúng ta xứng đáng có một cuộc sống khác, một cuộc sống mà ở đó chúng ta có thể thưởng thức âm nhạc, hội họa, điêu khắc và phim ảnh. Một cuộc sống mà ở đó chúng ta có thể cười mà không cần đeo khẩu trang, có thể ôm những người mà chúng ta yêu quý”.
Jennifer Mac Donnell, một chuyên gia thẩm mỹ ở Buenos Aires, Argentina, chuẩn bị tổ chức đám cưới vào giữa tháng 9, chia sẻ: "Chúng tôi từng lo ngại sẽ phải hủy bỏ nó. Nhưng hiện nay chúng tôi đã bình tĩnh hơn khi số ca mắc giảm, hầu hết bạn bè của chúng tôi đều đã tiêm vaccine và giờ thì mọi người chỉ cần tập trung vào việc tận hưởng một khoảng thời gian vui vẻ"./.