Tờ Washington Post cho hay, theo thông tin từ những nhân viên tham gia sắp xếp cuộc điệnđàm này, cuộc gọi đã được lên kế hoạch trước đó bởi cả hai phía Trump và chính quyền ĐàiLoan.
Gần 40 năm nay, chưa từng có một tổng thống Mỹ công khai điện đàm với lãnh đạo Đài Loan. Vì thế mà cuộc gọi được cho là "mang tính lịch sử".
Đây còn được cho là sản phẩm của hàng tháng âm thầm chuẩn bị của nhiều cố vấn trong đội ngũ Trump. Những cố vấn này thậm chí đã muốn một chiến lược mới với Đài Loan từ trước khi Trump trở thành ứng viên chính thức của đảng Cộng hòa.
Bằng chứng là ngay sau ngày Trump thắng cử (8/11), một danh sách các lãnh đạo quốc tế để Tổng thống đắc cử sắp xếp các cuộc gọi đã được thảo ra.
"Tư rất sớm, Đài Loan đã nằm trong danh sách đó", ông Stephen Yates – một chuyên gia về Trung Quốc và Đài Loan, từng là chuyên viên an ninh quốc gia làm việc dưới thời cựu tổng thống George W. Bush - cho hay.
"Ngay khi cuộc điện đàm được lên lịch, người ta đã phải họp với Trump. Tất cả đều biết trước rằng sẽ có phản ứng", Yates nhận định.
Alex Huang, người phát ngôn của lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cũng phát biểu với Reuters: "Tất nhiên cả hai phía [Trump và Đài Loan] đã phải thỏa thuận trước khi cuộc gọi chính thức diễn ra".
Walter Lohman, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Á của Quỹ Heritage, đánh giá:
"Cuộc gọi đó có chủ ý, không phải vô tình mà là một quyết định có ý thức. Bà ấy là người chủ động nhấc máy gọi cho Trump, nhưng đã có một thỏa thuận từ trước".
Bà Thái Anh Văn - lãnh đạo Đài Loan - trở thành tâm điểm của truyền thông sau cuộc điện đàm với Trump. (Ảnh: WSJ)
Gordon Chang, chuyên gia và tác giả của nhiều cuốn sách về Châu Á, cũng cho rằng:
"Bà Thái sẽ không tự dưng đi gọi cho ông Trump. Bà ấy không có truyền thống mạo hiểm như thế, vì về mặt chính trị, chắc chắn phía Đài Loan sẽ rất bối rối nếu gọi mà Trump không muốn trả lời".
Tuy cuộc điện đàm Trump-Thái Anh Văn làm Trung Quốc đại lục tức giận, nhưng các nhà phân tích cho rằng ông đang thực hiện lời hứa "cứng rắn với Trung Quốc" khi tranh cử.
Phá vỡ thông lệ ngoại giao trong chính sách Đài Loan nhiều thập kỷ qua, Trump có thể không hẳn "ngớ ngẩn" hay "thiếu kinh nghiệm" như một số người nhận định.
Những hành động của Tổng thống đắc cử Mỹ phát đi thông điệp rằng ông không tham gia cuộc chơi bằng cách cũ, ông không chỉ "nói khác" mà sẽ "làm khác", dù khi được hỏi về cuộc điện đàm gây tranh cãi, người đứng đầu chiến dịch của Trump, bà Kellyanne Conway đã nói:
"Tất cả những gì ông ấy làm là nhận một cuộc điện thoại. Mọi người nên bình tĩnh. Ông ấy ý thức được chính sách đối ngoại của quốc gia".