Trận "tử chiến" giữa Armenia và Azerbaijan ở Karabakh đã bắt đầu: Ai sẽ thắng ai?

Trận "tử chiến" giữa Armenia và Azerbaijan ở Karabakh đã bắt đầu

Rạng sáng ngày 30/10, trong một đoạn phim ghi lại bên ngoài Nhà thờ Ghazanchetsots (còn gọi là Nhà thờ Chúa Cứu thế) nổi tiếng ở thị trấn Shushi, Tổng thống Cộng hòa Artsakh tự xưng Arayik Harutyunyan đưa ra cảnh báo:

"Địch quân chỉ còn cách Shushi (phía Azerbaijan gọi là Shusha) vài km, cụ thể là 5 km. Mục tiêu chính của địch là Shushi... bất cứ ai kiểm soát Shushi sẽ kiểm soát Artsakh (tên phía Armenia gọi Nagorno-Karabakh).

Tôi muốn chúng ta (người Armenia) nhận ra tình thế lúc này, hãy dừng thảo luận mà nên trực tiếp tham gia bảo vệ Shushi"

Ông Arayik Harutyunyan cũng kêu gọi người Armenia đến để bảo vệ thị trấn chiến lược quan trọng, lớn thứ hai ở Nagorno-Karabakh sau thủ phủ Stepanakert.

"Tôi tin tưởng vào chiến thắng của chúng ta. Trong vài ngày tới, chúng ta cần phải đảo ngược tình thế và giáng đòn trừng phạt kẻ địch ở trước cửa ngõ của Shushi. Hãy đoàn kết và sát cánh với nhau trong chiến đấu".

Ít giờ trước, trang Facebook của Vahram Poghosyan, Thư ký báo chí CH Artsakh cho biết rằng đáp lời kêu gọi của ông Arayik Harutyunyan, các lực lượng tiếp viện đã đến Shushi.

"Chúng tôi liên tục nhận được những cuộc gọi của các đồng hương từ (thủ đô) Yerevan và các vùng khác của Armenia.

Hiểm nguy đe dọa thị trấn - pháo đài Shushi đã khiến họ lo lắng và để cứu nó khỏi kẻ thù, nhiều người đổ xô đến Artsakh, theo từng nhóm nhỏ và lớn. Sự đóng góp của cá nhân mỗi người chúng ta có thể cứu Shushi và tạo ra bước ngoặt trong cuộc xung đột".

Theo nguồn tin địa phương chưa xác thực, trong đợt tấn công tối 29/10, đặc nhiệm Azerbaijan đã kiểm soát 6 vị trí ở đông nam Shushi bao gồm Sığnax (Sygnakh), Çanaqçı/Chanakhchi (Avetarnots), Ağbulaq (Agbulakh), Moşxmhat, Çağadüz, Qırmızı Bazar (Karmir Shuka).

Hiện tại giao tranh đang diễn ra ác liệt do phía Armenia tiến hành phản kích tại ở Sygnakh, Avetarnots, Agbulakh, Çağadüz và Karmir Shuka.

Một bản đồ miêu tả hướng tiến quân của lực lượng đặc biệt Azerbaijan tiếp cận tuyến phòng thủ phía đông nam Shushi (Shusha) tối 29/10 và các đợt phản kích của phía Armenia.

Ai sẽ thắng ai?

Bình luận về chiến sự gần Shushi, tờ Yeni Safak của Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh: "Thị trấn Shushi nằm trên độ cao chiến lược trên Stepanakert và tuyến đường nối với lãnh thổ Armenia.

Giành được quyền kiểm soát Shusha sẽ là một chiến thắng to lớn đối với các lực lượng vũ trang Azerbaijan, những người đã chiếm ưu thế trước các chiến binh ly khai Armenia kể từ khi giao tranh nổ ra ở Nagorno-Karabakh một tháng trước.

Hôm 27/10, Giáo sư Richard Giragosian Giám đốc sáng lập của Trung tâm Nghiên cứu Khu vực (RSC) một tổ chức tư vấn độc lập đặt tại Yerevan, Armenia trong bài phân tích được đăng tải trên Asia Times đã nhấn mạnh:

"Lựa chọn thứ 2 (của Quân đội Azerbaijan) sau khu vực chiến lược "hành lang Lachin" là tấn công thị trấn Shushi. Việc chiếm được trung tâm văn hóa lịch sử này sẽ mang lại những "phần thưởng chính trị" đáng kể cho chính phủ của Tổng thống Ilham Aliyev.

Nó cũng sẽ nâng cao vị thế của Baku trong bất kỳ cuộc đàm phán nào về tương lai Nagorno-Karabakh".

Tượng đài của chiếc T-72 phía Armenia tham gia Chiến dịch Shushi được đặt tại thị trấn.

Trong bối cảnh trận quyết chiến ở Shushi đang diễn ra, câu hỏi đặt ra lúc này sẽ chỉ là kết quả cuối cùng là ai sẽ thắng ai. Giáo sư Richard Giragosian nhấn mạnh.

"Tuy nhiên, động thái quân sự này cũng đi kèm với việc sẽ phải đối mặt với tổn thất to lớn và mở ra một giai đoạn mới của xung đột đó là chiến tranh du kích.

Cuộc xung đột sẽ trở nên khốc liệt hơn vì nếu so với phía Azerbaijan, lực lượng Armenia sẽ có lợi thế về khả năng cơ động và gây bất ngờ trong hình thái chiến tranh này.

Với tình trạng dễ bị tổn thương do phải kéo dài các tuyến tiếp vận và liên lạc trên các vùng mới kiểm soát được trong một tháng qua, việc chuyển hướng sang Shushi có thể là một quyết định đem lại rủi ro cực lớn cho Quân đội Azerbaijan".

Binh sĩ Azerbaijan tại một điểm cao mới chiếm được (Nguồn: Sputnik Azerbaijan).

Giáo sư Richard Giragosian là người Armenia, nên không thể tránh được việc phân tích của vị chuyên gia này có thể sẽ nghiêng theo lập trường ủng hộ Yeveran và Stepanakert.

Tuy nhiên cần nhấn mạnh là Chiến dịch Shusha diễn ra trong 2 ngày 8 và 9/5/1992 là chiến thắng quan trọng đầu tiên của các lực lượng vũ trang Armenia và cũng là bước ngoặt trong Chiến tranh Nagorno-Karabakh (1988-1994).

Mặc dù có ưu thế về quân số và địa hình, tuy nhiên lực lượng Azerbaijan phòng thủ Shushi đã tỏ ra bị động khi đối phương tiến hành tấn công nghi binh các vị trí xung quanh.

Hỏa lực hạng nặng của phía Azerbaijan gần như đã bị vô hiệu hóa do giao tranh tầm gần, còn địa hình đồi núi hiểm trở khiến vai trò của xe tăng tuy vô cùng quan trọng nhưng số lượng lại hạn chế (chỉ trên dưới 10 xe tăng của hai phía tham chiến).

Bộ binh Armenia với quân số ít hơn (từ 1.000 đến 1.800 tay súng) đã tiến hành các đợt luồn sâu, đánh vu hồi từ rạng sáng 8/5/1992, sau 1 ngày giao tranh, họ đã đánh bật 2.500 lính Azerbaijan phòng thủ khu vực.

Không khó để nhận ra trong giao tranh hiện tại ở vành đai phòng thủ phía đông nam Shushi đang diễn ra một chiến thuật tương tự, nhưng lần này người chủ động là phía Azerbaijan.

Và có lẽ, không phải máy bay không người lái (UAV), pháo binh, xe tăng mà chính là chiến thuật và tinh thần của những người lính bộ binh của cả hai phía mới là yếu tố quyết định câu trả lời rằng ai sẽ thắng ai ở Shushi.