Nghị định 116/2017/NĐ-CP quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh dịch vụ bảo hành và bảo dưỡng ô tô đã khiến dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc (CBU) giảm hẳn vào thị trường Việt Nam kể từ tháng 1/2018, nhưng việc thiếu nguồn cung xe chỉ bắt đầu diễn ra từ quý hai.
Các doanh nghiệp nhập khẩu xe nguyên chiếc đã có một năm 2018 "quay chong chóng" với những khách đặt đơn nhưng lại không có hàng để bán.
Trường hợp của CTCP Dịch vụ ô tô Hàng Xanh (Haxaco – mã CK: HAX), một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu dòng xe Mercedes-Benz, do các dòng xe từ năm 2017 vẫn còn một lượng tồn kho khá lớn, nên trong quý 1/2018 doanh nghiệp vẫn có đủ hàng để bán ra thị trường.
Tuy nhiên, kể từ quý 2/2018, cũng như các hãng xe nhập khẩu khác, nguồn cung xe Mercedes không thể đáp ứng được lượng cầu lớn từ thị trường. Vì vậy, trong quý 2 và quý 3, HAX đã không còn áp dụng các chính sách chiết khấu cho khách hàng để thúc đẩy doanh số như quý 1.
Trong quý 4/2018, nguồn cung xe CBU và xe lắp ráp trong nước với 100% linh kiện được nhập khẩu (CKD) của Mercedes – Benz Vietnam không thể đáp ứng đủ lượng cầu cao từ thị trường.
Đối với xe nhập khẩu, thời gian kiểm định kéo dài là nguyên nhân làm cho các nhà nhập khẩu chậm giao xe cho khách hàng. Theo những yêu cầu trong Nghị định 116, một xe ngẫu nhiên trên mỗi lô hàng sẽ được chọn để thực hiện các thủ tục kiểm định về chất lượng khí thải và độ an toàn kỹ thuật.
Do đó, thời gian từ lúc xe cập cảng đến lúc giao xe cho khách hàng phải mất ít nhất từ hai đến ba tháng. Đối với xe CKD, trong vài tháng gần đây, do những thay đổi về quy ước số VIN của dòng xe Mercedes GLC - một mẫu xe bán chạy của Mercedes - Benz, dẫn đến việc đăng kiểm cho dòng xe này bị chậm.
Do đó, mặc dù đã có khách hàng đặt xe, doanh số bán hàng thực tế vẫn chưa được ghi nhận do chưa thể giao hàng. Điều đó cho thấy, nguồn cung hiện tại của Mercedes – Benz Việt Nam vẫn chưa thể đáp ứng đủ cầu cho giới nhà giàu Việt Nam.
Theo kế hoạch năm 2019 của HAX, công ty sẽ phân phối xe ở phân khúc thấp hơn là Nissan (thông qua công ty con là CTCP Cơ khí Ô tô Cần Thơ) và Vinfast (thông qua công ty con là CTCP Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Ô tô PTM).
Hiện tại Nissan chỉ chiếm khoảng 1% thị phần của toàn thị trường với hơn 20 đại lý phân phối trên toàn quốc. Còn với Vinfast, “tân binh” này cần thời gian để khẳng định vị thế của mình trên thị trường ô tô đầy cạnh tranh này.
Theo dự báo, nguồn cung của phân khúc xe sang nhiều khả năng sẽ hồi phục mạnh trong năm 2019 khi hầu hết các xe CBU đều có thể nhập về Việt Nam từ cuối năm 2018.
Bên cạnh đó, sức mua trong năm 2019 kỳ vọng vẫn duy trì ở mức cao do sự thiếu hụt về nguồn cung trong năm 2018 trong khi nhu cầu của thị trường vẫn đang ở mức rất cao. Hơn nữa, Hiệp định Thương mại tự do EVFTA hứa hẹn sẽ kích thích sức mua cho dòng xe sang.
Thị trường ô tô trong năm 2019 cũng được dự báo sẽ cạnh tranh gay gắt hơn do sẽ không còn tình trạng thiếu nguồn cung như năm 2018. Do đó, các đại lý phân phối buộc phải giảm giá để duy trì thị phần.
HAX là một trong 3 nhà phân phối chính thức dòng xe Mercedes tại Việt Nam bên cạnh Vietnam Star và An Du. Với thị phần lên đến 38%, doanh số năm 2018 của HAX ước đạt khoảng 2.260 xe, tăng 16,8% so với năm 2017.
Theo VAMA, doanh số của Mercedes –Benz Việt Nam trong 11 tháng đầu năm 2018 đạt 5.504 xe. Trong khi đó, đối thủ của Mercedes –Benz là Lexus chỉ bán được 390 xe. Doanh số của hai hãng trong cả năm 2017 lần lượt là 6.033 xe và 948 xe.