Các thủy thủ Liên Xô trên tàu ngầm hạt nhân K-314 chưa bao giờ tưởng tượng được vào sáng ngày 21/3/1984, họ sẽ đâm vào tàu sân bay USS Kitty Hawk của Mỹ ở biển Nhật Bản.
Mặc dù thực tế đây không phải là hành động chủ đích của Liên Xô ngay từ đầu, nhưng một sự cố như vậy có thể gây ra hậu quả khó lường cho tương lai của cả hai nước và thậm chí cả thế giới.
Nếu vũ khí hạt nhân trên hai tàu phát nổ, chắc chắn nó sẽ dẫn đến không chỉ một thảm họa về sinh thái, mà còn dẫn đến một cuộc xung đột nghiêm trọng giữa hai siêu cường, theo RBTH.
Giám sát
Tàu sân bay USS Kitty Hawk, với khả năng mang theo 80 máy bay, cùng với 8 tàu hộ tống, đi vào biển Nhật Bản vào tháng 3/1984 để tham gia vào cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Hàn Quốc có tên là Team Spirit-84.
Sự xuất hiện của một nhóm tàu sân bay tấn công hùng mạnh ở nơi gần với Liên Xô như vậy sẽ không thể thoát được tầm mắt của Hạm đội Thái Bình Dương của nước này. Tàu ngầm hạt nhân K-314 đã được lệnh theo dõi tàu sân bay của Mỹ.
Vào ngày 14/3, K-314 xác định vị trí của Kitty Hawk và cuộc rượt đuổi bắt đầu. Người Mỹ sớm phát hiện ra rằng họ đang bị theo dõi và làm mọi thứ có thể để thoát khỏi tàu ngầm Liên Xô.
Trò chơi mèo vờn chuột này tiếp tục trong một tuần, cho đến khi một điều bất ngờ xảy ra.
Va chạm
Vào ngày 20/3, do thời tiết xấu, tàu ngầm K-314 đã mất dấu vết của USS Kitty Hawk. Do đó, tàu ngầm này đã nổi lên khoảng 10m để xem xét tình hình.
Thông qua kính tiềm vọng, thuyền trưởng Vladimir Evseenko đã rất ngạc nhiên khi biết toàn bộ nhóm tàu sân bay tấn công chỉ cách đó 4-5 km. Đáng báo động hơn nữa, người Mỹ và K-314 đang tiến về phía nhau với tốc độ tối đa.
Thuyền trưởng đã ra lệnh tàu ngầm ngay lập tức chìm xuống, nhưng đã quá muộn. K-314 và USS Kitty Hawk ngay lập tức va chạm.
"Tháp tàu ngầm bị phá hủy và thân tàu bị cắt thành từng mảnh", thuyền trưởng Evseenko kể lại. "Chúng tôi đã kiểm tra kính tiềm vọng và ăng ten – mọi thứ vẫn ổn định. Không có hiện tượng rò rỉ nào và cơ chế vẫn ổn.
Rồi đột nhiên một cuộc tấn công khác ập đến ở phía mạn phải. Chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu chuyện gì xảy ra. Rõ ràng là một tàu sân bay đã đâm vào chúng tôi. Cuộc tấn công thứ hai nhằm trúng chân vịt của tàu".
Không có lựa chọn nào khác cho tàu ngầm Liên Xô ngoài việc nổi lên và lộ diện trước mặt người Mỹ. Trong khi các thủy thủ Liên Xô đang chờ tàu kéo khẩn cấp, K-314 đã phải đối mặt với một số máy bay của Mỹ từ Kitty Hawk. Tàu sân bay Mỹ không muốn lãng phí cơ hội để xem xét tàu ngầm Liên Xô từ trên cao.
"Chúng tôi ngay lập tức cử hai máy bay trực thăng để xem liệu có giúp đỡ gì cho họ không, nhưng tàu ngầm Liên Xô dường như không bị thiệt hại lớn", chỉ huy của tàu sân bay Mỹ Kitty Hawk, David N. Rogers, nhớ lại .
Sau va chạm, cánh quạt của tàu ngầm Liên Xô bị hư hại nặng. Trong khi tàu sân bay bị thủng một lỗ lớn trên mũi, khiến hàng ngàn tấn nhiên liệu cho máy bay bị rò rỉ ra biển; tuy nhiên như một phép màu, con tàu đã không nổ tung.
May mắn hơn cả, vũ khí hạt nhân trên tàu Liên Xô và Mỹ cũng không phát nổ.
Trừng phạt
K-314 được kéo đến căn cứ hải quân gần nhất của Liên Xô và được hộ tống một chặng đường bởi một tàu khu trục Mỹ. Đối với tàu sân bay của Mỹ, cuộc tập trận Team Spirit cũng nhanh chóng kết thúc. Kitty Hawk tìm đường đến cảng Yokosuka của Nhật Bản để sửa chữa.
Người Mỹ đổ lỗi cho thuyền trưởng tàu ngầm Liên Xô về vụ việc. Bộ tư lệnh Hải quân Liên Xô cũng đồng tình với quan điểm này. Thuyền trưởng Vladimir Evseenko bị đình chỉ chức vụ và chuyển sang nhiệm vụ ở đất liền.
Tuy nhiên, Evseenko không đồng ý với phán quyết như vậy, vì vụ việc đã không gây ra tổn thất về tính mạng hay hư hại nghiêm trọng đối với tàu ngầm: "Mọi người đều may mắn. Chúng tôi không bị nhấn chìm cũng như không trở thành nạn nhân của một vụ nổ".
"Chúng tôi thậm chí còn cầm chân đối thủ trong một thời gian dài", ông nói thêm.