Giá dầu tăng mạnh sau thông tin tốt lành này. Nhưng thực tế, để giải cứu, đưa thị trường dầu mỏ tăng trở lại như trạng thái bình thường là cả một vấn đề.
Vaccine của Pfizer, hiện còn chưa được Cơ quản Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm liên bang (FDA) cấp phép, phải mất nhiều tháng mới có thể được cung ứng rộng rãi ra thị trường. Đà tăng của giá dầu mấy ngày gần đây có thể chỉ là bước “ăn theo” thông tin này.
Nói đến vaccine ngừa COVID-19 ở thời điểm này đều mang hàm nghĩa dài hạn. Trước mắt, thế giới đang phải đối mặt với một vòng xoáy đóng cửa mới, diễn ra ở Thụy Điển, Mỹ (New Jersey, New York), Pháp, Anh, Đức, Bồ Đào Nha dù ở các mức độ, quy mô khác nhau và không phải là đóng cửa toàn bộ. Nhưng những kiểu hạn chế tiếp xúc xã hội như vậy đương nhiên sẽ làm suy yếu cầu tiêu thụ dầu thô.
Để có được vaccine đưa ra thị trường là câu chuyện dài, cần nhiều thời gian, gắn với các mốc cụ thể. Trước tiên, Pfizer-BioNTech sẽ phải xác lập độ an toàn và phải hoàn tất trong hai tháng theo dõi để tìm ra nguy cơ phản ứng phụ tiềm ẩn. Mốc hai tháng này sẽ kết thúc vào ngày 16/11.
Kế đến là cấp phép sử dụng trong tình trạng khẩn cấp từ FDA. Bước này cho phép Pfizer bỏ qua một số nghiên cứu mà nhẽ ra sẽ phải đáp ứng trong cấp phép truyền thống. Quy trình này mất nhiều thời gian, bởi FDA sẽ phải mở họp báo, công bố quyết định có viện đến tình trạng khẩn cấp hay không. Nhiều khả năng giấy phép này sẽ chỉ được áp dụng cho số đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao như nhân viên y tế, bệnh nhân có nhiều bệnh nền.
Sau cấp phép là giai đoạn bào chế, sản xuất bước đầu. Pfizer đã bắt tay vào sản xuất vaccine, dựa trên nhận định sẽ được cấp phép thông qua. Đây là thông tin tốt lành, vì giúp tiết kiệm thời gian. Nhưng số lượng ở giai đoạn này là hạn chế và sử dụng khẩn cấp không áp dụng với tất cả mọi người và vì thế sẽ chỉ có một số lượng nhỏ đối tượng được tiêm vaccine để tiếp tục theo dõi, bảo đảm không xuất hiện phản ứng phụ.
Cuối cùng mới là số người dự kiến sẽ được tiêm phòng vaccine, có thể là số đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao hoặc người bình thường, tùy thuộc vào điều kiện thực tế. Pfizer cho biết, đến hết năm 2020 sẽ cho ra lò khoảng 50 triệu liều, tương ứng với 25 triệu người được tiêm ngừa (mỗi người 2 mũi), chỉ chiếm chưa đầy 0,3% dân số toàn cầu.
Một cơ sở khai thác dầu trên đảo Khark của Iran. Ảnh: AFP/TTXVN
Hết năm 2021, năng lực sản xuất tối đa của Pfizer-BioNtech cho phép liên danh này cho ra thị trường 1,3 tỉ liệu, tương ứng với 650 triệu người được tiêm ngừa. Đương nhiên, ngoài Pfizer-BioNTech, còn có nhiều hãng dược khác cũng đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối để xin cấp phép sử dụng. Nhưng năng lực bổ sung cũng chỉ ở giới hạn ở mức 650 triệu liều.
Vậy khi nào mới là thời điểm để giá dầu khởi động đà tăng bền vững? Theo chuyên gia phân tích thị trường John Kemp của Reuters, cầu tiêu thụ dầu mỏ chỉ có thể tăng sau 6-12 tháng tới. “Vaccine ngừa COVID-19 được dự báo sẽ thúc đẩy nhu cầu đi lại của hành khách và tiêu dùng dầu mỏ. Nhưng tác động thực chất của vaccine với thị trường chỉ có thể cảm nhận được từ nửa cuối năm 2021”, ông Kemp nhìn nhận.
Phân tích này cũng phù hợp với tính toán của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Trong thông báo được đưa ra ngày 11/11, OPEC dự báo nhu cầu tiêu thụ dầu thô năm 2020 sẽ giảm 300.000 thùng/ngày so với mốc thời điểm tháng 10. Cầu yếu sẽ còn tiếp diễn trong năm tới, với ước tính tổng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm 2021 ở mức 6,2 triệu thùng/ngày, kém mức của năm 2019.
Nói cách khác, OPEC có thể tin rằng vaccine COVID-19 có thể giúp tăng nhu cầu dầu mỏ ở một thời điểm nào đó trong năm 2021, nhưng xét trong cả năm, sẽ còn có nhiều thách thức đối với nền kinh tế toàn cầu và vì thế đe dọa giảm cầu dầu thô.