Khi xem những bộ phim buồn bã, trải qua một bi kịch cá nhân hoặc đơn giản là thưởng thức một bữa ăn nặng mùi hành tây, bạn chắc hẳn đã từng chứng trải nghiệm cảm giác những giọt nước mắt tự nhiên lăn dài trên má.
Khóc là điều đầu tiên mà bạn làm khi xuất hiện trên thế gian này. Sẽ có những lúc vài giọt nước mắt chảy vào miệng của bạn và khi đó bạn sẽ cảm giác được rằng nó có vị mặn như muối.
Vậy tại sao nước mắt của chúng ta lại có vị mặn như vậy?
Trước khi đi sâu vào câu trả lời, chúng ta hãy cùng tìm hiểu sơ qua về thành phần của nước mắt.
Thành phần của nước mắt
Theo Science ABC, đôi mắt là một trong những thành phần thích nghi ấn tượng nhất trên cơ thể của chúng ta, nó không chỉ tặng cho chúng ta khả năng nhìn thấy mọi vật mà bản thân nó cũng có cơ chế và hệ thống phức tạp để bảo vệ an toàn cho mình. Việc đảm bảo mắt không bị khô khi mở có tầm quan trọng đặc biệt, đó là lí do tại sao chúng ta chớp mắt.
Mỗi lần chúng ta nhắm mắt, một lớp chất lỏng mỏng được trải đều trên bề mặt của mắt. Những giọt nước mắt hàng ngày này được gọi là nước mắt cơ bản, nó bao gồm nước, lipit, mucin, immunoglobulin, natri và kali, cùng các chất chống oxy hóa như ascorbate và urate.
Nhiều thành phần của nước mắt cơ bản nhằm bảo vệ mắt khỏi mầm bệnh bên ngoài hoặc các mối đe dọa vi khuẩn tiềm tàng khác.
Loại nước mắt thứ hai hình thành trong mắt chúng ta được gọi là nước mắt phản xạ. Và như tên gọi của nó, chúng hình thành để đáp ứng với một kích thích mạnh từ bên ngoài. Khi bụi bay vào mắt bạn chẳng hạn, những giọt nước mắt phản xạ này sẽ lặp tức tuôn ra.
Các chất kích thích có thể kích hoạt nước mắt phản xạ như vậy cũng có thể làm điều tương tự thông qua màng nhầy, mũi hoặc miệng, tất cả đều được liên kết với cùng một cơ chế phòng thủ của nước mắt để làm sạch nhanh chóng.
Loại nước mắt cuối cùng được gọi là nước mắt cảm xúc. Nó được tạo ra do tác động của các cảm xúc mãnh liệt như hạnh phúc, đau buồn, kiệt sức v.v…
Thật thú vị, con đường mà những giọt nước mắt cảm xúc như vậy được tạo ra có đôi chút khác biệt, nó được điều khiển bởi hệ thống vỏ não, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh giao cảm, giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh kích hoạt tuyến lệ để tạo ra nước mắt! Thành phần của loại nước mắt này cũng có sự khác biệt so với 2 loại nước mắt còn lại.
Nó có nồng độ hormone dựa trên protein cao hơn nhiều, và bao gồm cả leucine-enkephalin – một chất giảm đau nhẹ.
Rõ ràng, không phải tất cả giọt nước mắt đều như nhau, ngay cả khi chúng được làm khô và nhìn dưới kính hiển vi thì chúng ta vẫn có thể thấy được sự khác biệt giữa nước mắt được tạo ra bởi một cuộc chia ly đau buồn và những giọt nước được tạo ra bởi một bình xịt hơi cay!
Nhưng tại sao nước mắt lại mặn?
Như đã đề cập, nước mắt cơ bản có chứa kali và natri, hai trong số các chất điện giải quan trọng nhất mà chúng ta có trong cơ thể. Đối với những người không biết, chất điện giải là muối tự nhiên mà cơ thể cần cho chức năng hệ thần kinh và chuyển thông tin giữa các tế bào thần kinh khác nhau.
Các chất điện giải quan trọng nhất (muối) mà chúng ta có trong cơ thể bao gồm kali, natri, canxi, bicarbonate, phốt phát và magiê…
Khi bạn thè lưỡi và nếm một chút muối trong nước mắt, điều đó chứng tỏ cảm giác vị giác của chúng ta thực sự nhạy cảm như thế nào. Khoảng 98% nước mắt được làm từ nước tinh khiết, trong khi 2% còn lại chứa tất cả các chất và hợp chất khác mà chúng tôi đã giải thích ở trên.
Tuy nhiên, ngay cả với mức độ mặn thấp như vậy, nước mắt của bạn cũng gây khó chịu cho sự phát triển của vi khuẩn. Nước mắt của bạn được sử dụng thường xuyên nhất như một phần mở rộng của hệ thống miễn dịch, vì vậy sự hiện diện của nước mắt có ý nghĩa rất quan trọng.
Ngoài ra, con người cũng là một loài động vật khá "mặn" - bên trong chúng ta luôn chứa khoảng hơn 200 gam muối - nên cũng không quá bất ngờ khi nước mắt, một thứ chất lỏng rất tự nhiên của chúng ta cũng có vị mặn nhất định.
Việc nước mắt có vị mặn cũng là một luận cứ tuyệt vời cho thấy con người được cấu tạo một cách phức tạp, tinh vi đến nhường nào. Chọn lọc tự nhiên đã tìm ra con đường thuận tiện và hiệu quả nhất để đảm bảo an toàn cho đôi mắt bằng chính những dung dịch có trong cơ thể.
Ngay cả những điều đơn giản nhất như bạn chảy nước mắt vì hành cũng đã kể lại một câu chuyện thật tuyệt vời về sự tiến hóa của loài người.