Sau khi Mỹ và Cộng hòa Séc công bố kế hoạch viện trợ Ukraine xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-72M4CZ nâng cấp theo chuẩn NATO để đối chọi T-90M Proryv, giới chức quân sự tại Kyiv đã tỏ ra rất phấn khởi, bởi tính năng kỹ chiến thuật của phương tiện tác chiến này rất đáng gờm.
T-72M4CZ là phiên bản T-72 nâng cấp tối tân nhất đang hoạt động ở Đông Âu, tính năng kỹ chiến thuật của nó thậm chí sánh ngang T-90 của Nga, chiếc MBT này được tạo ra từ những năm 1990. Một chi tiết thú vị đó là nó có nét tương đồng khi đặt cạnh T-72A của Syria, khi cả hai cùng nhận hệ thống điều khiển hỏa lực TURMS-T của Ý.
Trên xe tăng T-72M4CZ, động cơ Condor CV-12 công suất 1.000 mã lực với hộp số tự động dạng đơn khối được lắp đặt. Điều này cho phép thay đổi nhanh chóng toàn bộ khối động lực và khiến việc sửa chữa dễ dàng hơn. Tốc độ tối đa của cỗ chiến xa này là 61 km/h trên đường nhựa, tầm hoạt động 430 km.
Ngoài ra xe còn có giáp phản ứng nổ để vô hiệu hóa đạn xuyên. Pháo nòng trơn 2A46M 125 mm được giữ lại làm vũ khí chính. Trọng lượng chiến đấu của xe tăng đạt 48 tấn.
Ưu điểm lớn nhất của xe tăng T-72M4CZ so với xe tăng Nga đó là nó được hiện đại hóa theo tiêu chuẩn NATO, trong đó hệ thống kiểm soát hỏa lực với kính ngắm quang điện tử mang lại khả năng tác xạ cực kỳ chính xác.
Quân đội Ukraine sẽ nhận những xe tăng T-72M4CZ được hiện đại hóa sâu theo chuẩn NATO
Mặc dù vậy, một số chuyên gia quân sự tại Nga lại cho rằng chưa cần đặt cạnh T-72B3 hay T-90, thậm chí so với xe tăng T-72B1MS "Đại bàng trắng" của họ thì phương tiện nói trên vẫn còn thua kém.
Cần nhắc lại, việc hiện đại hóa xe tăng chiến đấu chủ lực T-72B đã được thực hiện tại Công ty cổ phần "Nhà máy sửa chữa thiết giáp số 61" cách đây 10 năm, theo lệnh của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga.
Sau đó tại triển lãm vũ khí mặt đất mang tên "Công nghệ kỹ thuật cơ khí - 2012", được tổ chức tại Zhukovsky, phương tiện chiến đấu này đã có lần đầu tiên ra mắt, do mang màu sơn trắng toàn thân mà nó có biệt danh "Đại bàng trắng".
T-72B1MS "Đại Bàng Trắng" là sản phẩm từ dự án Proryv-2G, đây là một gói nâng cấp hỏa lực nhanh dành cho T-72B của Quân đội Nga, khi đó bị nhận xét đã lạc hậu so với các dòng MBT phương Tây.
Chiếc MBT này sử dụng kính ngắm đa kênh Sosna-U cho pháo thủ tương tự T-72B3 và T-90S/SK. Điểm đáng chú ý nữa là nó có thêm kính ngắm toàn cảnh dành cho trưởng xe - khí tài này chỉ xuất hiện trên T-72B3M, thậm chí T-90S/SK cũng chưa có.
Ngoài ra chiếc "Đại bàng trắng" còn được lắp đặt máy tính đường đạn và hệ thống theo dõi mục tiêu tự động, tích hợp tháp súng máy 12,7 mm điều khiển từ xa, đi kèm camera hành trình.
Động cơ của T-72B1MS vẫn giữ nguyên, đó là loại V-84MS công suất 840 mã lực thế hệ cũ, nhưng hoàn toàn có thể lắp đặt loại V-92 mới hơn có công suất lên tới 950 mã lực, hoặc thậm chí cả V-92S2F công suất cực đại 1.130 mã lực.
Vũ khí chính của T-72B1MS "Đại bàng trắng" là khẩu pháo 125 mm nòng trơn 2A46M, dĩ nhiên nó có sức mạnh không bằng loại 2A46M-5 cải tiến lắp trên T-72B3M hay T-90M, nhưng vẫn tỏ ra rất đáng gờm.
Đặt cạnh T-72B3 hay T-90S/SK thì T-72B1MS kém vững chắc hơn khi giáp phản ứng nổ vẫn là Kontakt-1 chỉ chống được đạn xuyên lõm truyền thống thay vì cả đạn xuyên động năng như Kontakt-5, nhưng xét về hỏa lực thì nó lại được đánh giá là khá ngang bằng.
Thậm chí T-72B1MS còn được yêu thích hơn ở chỗ nó tỏ ra khá tiện nghi, tiệm cận với các xe tăng phương Tây khi được trang bị các màn hình hiển thị đa năng, đi kèm với đó là hộp số tự động - chi tiết mà phải đến T-72B3 model 2016 mới có.
Quân đội Nga hiện không còn sử dụng xe tăng T-72B1MS "Đại bàng trắng"
Đáng tiếc là hiện nay Quân đội Nga không còn một chiếc T-72B1MS "Đại bàng trắng" nào trong biên chế, toàn bộ chúng đã được bán cho Quân đội Lào, Venezuela, hay tặng miễn phí cho đồng minh Serbia.
Quân đội Nga ưa thích cấu hình nâng cấp T-72B3/B3M hơn, bởi chúng chia sẻ nhiều thành phần với T-90, tạo thuận lợi cho công tác đảm bảo kỹ thuật, khi đó số xe tăng "Đại bàng trắng" đã hiện đại hóa bỗng trở nên dư thừa và được "thanh lý".
Do vậy trên chiến trường Ukraine, viễn cảnh đụng độ giữa xe tăng T-72M4CZ nâng cấp của Ukraine với những chiếc T-72B1MS "Đại bàng trắng" do binh sĩ Nga vận hành là không có khả năng xảy ra.
Tuy nhiên nếu xe tăng T-72M4CZ nâng cấp đối đầu trực tiếp với T-72B3M thì kết quả cũng sẽ cho giới chuyên môn cái nhìn phần nào nếu như T-72B1MS "Đại bàng trắng" xung trận.