Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, trên thị trường hiện có nhiều dòng ôtô điện mini nhập từ Trung Quốc với kiểu dáng, màu sắc phong phú và có mức giá rẻ nhất trong các phân khúc xe điện hiện nay.
Giá chỉ bằng xe máy
Sau một thời gian chiếm lĩnh thị trường miền Bắc, dòng ôtô điện mini xuất xứ Trung Quốc bắt đầu "đánh" vào thị trường phía Nam. Ở TP HCM, loại xe này được bán tại một số cửa hàng ở quận 7, huyện Nhà Bè.
"Giá nhiều mẫu ôtô điện Trung Quốc chỉ tương đương một chiếc xe máy nhưng có lợi thế che mưa, che nắng, vừa chở được 3-4 người vừa chứa đồ được" - nhân viên một cửa hàng kinh doanh xe điện ở TP HCM giới thiệu.
Chúng tôi liên hệ với chủ một cửa hàng bán ôtô điện mini ở TP HCM để hẹn lịch xem xe thì được cho biết do khách đặt cọc lấy xe khá nhiều nên cửa hàng không còn hàng mẫu. Người này hẹn sau 3 ngày sẽ có hàng mới về và chúng tôi có thể đến tìm hiểu.
Điểm hẹn đầu tiên là ở quận 7 nhưng khi chúng tôi đến nơi, người bán hàng lại chỉ tiếp đến một kho hàng ở huyện Nhà Bè, giáp địa phận tỉnh Long An. Tại đây, người bán cho chúng tôi xem chiếc ôtô điện mini mà họ đang chuẩn bị giao cho một khách hàng ở TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
"Một khách hàng khác vừa đặt chiếc xe điện mini màu hồng, chúng tôi sẽ giao trong ngày mai. Lượng khách hỏi mua khá đông do dòng xe này có nhiều lựa chọn màu sắc, giá cũng rẻ nên không tạo áp lực lớn về tài chính" - người bán hàng này cho biết.
Giá bán ôtô điện mini Trung Quốc có máy lạnh là 88 triệu đồng/chiếc, mẫu không trang bị máy lạnh 80 triệu đồng/chiếc, đã gồm chi phí vận chuyển đến tận nhà. Xe chủ yếu được thiết kế với chất liệu nhựa, có 10 bình ắc-quy loại nhỏ, vận tốc 50 km/giờ, di chuyển được 50-60 km sau mỗi lần sạc đầy.
Đáng chú ý, thủ tục mua bán xe cũng đơn giản bất ngờ. Người mua chỉ cần giao tiền và nhận hàng, không có giấy tờ xe cũng như hợp đồng mua bán. Bên bán không nhận bảo hành với lý do "xe điện có thiết kế đơn giản nên ít hỏng hóc". Khi chúng tôi hỏi nếu bình điện hư hỏng thì phải xử lý thế nào, người bán hướng dẫn: "Có thể ra chợ mua bình điện với giá 500.000 đồng về thay rất dễ dàng".
Đa phần bên bán ôtô điện mini Trung Quốc không có cửa hàng hoặc cửa hàng rất nhỏ, chỉ đặt bàn làm việc của vài nhân viên tư vấn. Người bán thường tư vấn khách hàng đặt cọc và nhận giao xe tại nhà thay vì đến cửa hàng.
Mẫu ôtô điện mini xuất xứ Trung Quốc hiện được bán trên thị trường với giá 80-88 triệu đồng/chiếc
Không đạt chất lượng
Ông Trương Quốc Hiên, chuyên kinh doanh ôtô ở TP HCM, cho biết tất cả ôtô điện chính hãng đều có giá bán cao hơn xe sử dụng động cơ đốt trong. Bởi vậy, khi xe điện giá siêu rẻ xuất hiện trên thị trường, nhiều người không khỏi tò mò và sẵn sàng chi tiền mua để dùng thử mà không tìm hiểu kỹ các quy định liên quan.
"Phần lớn khách hàng thấy xe điện mini có giá rẻ, được miễn phí giao tận nhà và đáp ứng được nhu cầu đi lại của gia đình nhỏ nên đã vội mua mà chưa quan tâm đến tính pháp lý. Nhiều người đinh ninh dòng xe này chạy với vận tốc thấp, chỉ 50 km/giờ, nên không cần bằng lái, giấy tờ. Trong khi đó, mọi dòng xe điện khi tham gia giao thông đều phải được đăng ký với cơ quan chức năng để được cấp biển số, kiểm định chất lượng. Hậu quả là không ít người mua xe nhưng không thể tham gia giao thông mà chỉ có thể chạy trong đường nội bộ của khu nhà, khu chung cư..." - ông Hiên lưu ý.
Về mặt chất lượng, nhiều chuyên gia trong ngành nhận xét với thiết kế đơn giản, có thể những chiếc xe điện này không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, không an toàn. Theo chuyên gia ôtô Nguyễn Minh Đồng, hàng loạt chi tiết của dòng ôtô điện giá rẻ, từ khung gầm, hệ thống lái, hệ thống giảm xóc đến kích thước đều không bảo đảm kỹ thuật. "Với thiết kế đơn giản, chỉ cần va chạm nhẹ cũng làm loại xe này bẹp dúm. Mẫu xe này tuyệt đối không được chạy trên xa lộ vì rất nguy hiểm" - ông Đồng cảnh báo.
TS Nguyễn Thành Tâm, giảng viên Bộ môn Kỹ thuật ôtô - Trường ĐH Quy Nhơn, khẳng định những mẫu xe điện không qua kiểm định đều là xe trôi nổi, khả năng dẫn đến rủi ro là rất lớn. Kiểu lắp ráp của dòng xe này giống với xe mô hình, một số bộ phận như động cơ điện, bộ hộp điều khiển... đều có thể dễ dàng tìm mua trên thị trường.
"Với thiết kế mỏng manh như vậy, nếu xe chạy với vận tốc 50 km/giờ thì chỉ cần gặp ổ gà cũng có nguy cơ khiến hệ thống lái dễ bị gãy, mất phanh, mất kiểm soát tốc độ... Chưa kể, hệ thống điện trên xe cũng dễ bị rò rỉ, chập điện, dẫn đến cháy nổ" - TS Nguyễn Thành Tâm lo ngại.
Ông Tạ Công Tiên, Giám đốc Chợ xe kiểu Mỹ (TP HCM), so sánh giá xe điện mini khoảng 80-88 triệu đồng/chiếc - bằng với nhiều mẫu ôtô hạng A sử dụng động cơ đốt trong đời năm 2007-2008. Trong khi mua ôtô điện mini không có giấy tờ sẽ bị phạt nếu tham gia giao thông thì mua ôtô cũ vẫn có lợi hơn.
Vi phạm pháp luật
Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết đến nay, cục chưa nhận được hồ sơ kiểm định cho lô ôtô điện mini nào, cũng chưa cấp giấy chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật và an toàn môi trường cho mẫu xe nào thuộc dòng này.
Ông Đỗ Văn Đông, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm Xe cơ giới 5003S (TP HCM), cho hay bất cứ xe nào không có bộ hồ sơ nguồn gốc xuất xứ, giấy kiểm định xuất xưởng, số khung, số máy và không thực hiện nghĩa vụ thuế thì đều không thể đăng ký với cơ quan công an. Ngoài ra, xe phải được cơ quan công an cấp biển số thì mới được đăng kiểm. Như vậy, với những chiếc xe điện mini không có giấy tờ đang được mua bán trên thị trường, người mua có thể bị xử lý vi phạm nếu để xảy ra tai nạn.
