Sau gần 50 năm, kể từ sứ mệnh Apollo cuối cùng vào tháng 12/1972, NASA đã sẵn sàng thực hiện tham vọng đưa con người quay trở lại bề mặt Mặt Trăng với chương trình Artemis. Chương trình này kỳ vọng sẽ đưa người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên lên Mặt Trăng, mở ra một chương mới cho hành trình khám phá cũng như sự hiện diện của con người trên hành tinh này.
Artemis I chính là sứ mệnh đầu tiên của chương trình Artemis. Theo đó, siêu tên lửa SLS sẽ phóng tàu vũ trụ Orion không người lái tới quỹ đạo Mặt Trăng trong một chuyến bay kéo dài 6 tuần. Mục tiêu quan trọng nhất của sứ mệnh Artemis I chính là chứng minh siêu tên lửa SLS và tàu Orion đã sẵn sàng để có thể đưa các phi hành gia lên Mặt Trăng, và các điểm đến khác trong không gian.
Vào ngày 27/8 vừa qua, một số tia sét đã đánh vào bệ phóng Pad 39B của NASA. Tuy nhiên, đại diện NASA cho biết một nhóm chuyên gia đã bắt đầu tiến hành đánh giá về tác động của sét nhằm đảm bảo không có sự cố gì xảy ra trước ngày phóng tàu vũ trụ Orion.
Tên lửa SLS cùng tàu vũ trụ Orion chuẩn bị được phóng lên Mặt Trăng từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA tại bang Florida, Mỹ. Ảnh: Reuters
Chuyến bay Artemis I dự định sẽ cất cánh từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA vào 8h33’ ngày 29/8 (giờ Mỹ), tức là khoảng 19h33’ (giờ Việt Nam).
Theo NASA chia sẻ, 3 phi hành gia từng tham gia sứ mệnh Apollo, bao gồm Walter Cunningham, Tom Stafford và Harrison Schmitt sẽ tham dự lễ phóng tàu Orion.
Những con số đáng kinh ngạc về Artemis I
Dưới đây là những con số đáng kinh ngạc về sứ mệnh Artemis I của NASA.
2,1 triệu km là tổng quãng đường mà sứ mệnh Artemis I sẽ thực hiện.
Không có phi hành gia nào trên sứ mệnh Artemis I. Bởi đây là một chương trình thử nghiệm ban đầu.
2,6 triệu kg là trọng lượng của siêu tên lửa SLS khi cất cánh. Con số này tương đương với trọng lượng của 8 máy bay Boeing 747.
161 km là độ cao mà siêu tên lửa SLS đạt được sau khi cất cánh.
4 triệu kg là lực đẩy mà siêu tên lửa SLS tạo ra để rời khỏi bầu khí quyển của Trái Đất. Đây cũng là lực đẩy của tổng cộng 126 chiếc máy bay dân dụng lớn nhất là Airbus A380.
3 phút 40 giây là thời gian để tên lửa cất cánh và đi vào quỹ đạo.
2.760 độ C gần là nhiệt độ mà lá chắn nhiệt của tàu Orion sẽ chịu đựng khi nó quay trở lại bầu khí quyển của Trái Đất.
Cao hơn 3 m, tàu Orion có thể chở 4 phi hành gia, nhiều hơn so với tàu Apollo chỉ chở được 3 phi hành gia.
Tàu Orion dự kiến mất khoảng 2 tuần để đi đến quỹ đạo Mặt Trăng.
42 ngày là thời gian tàu Orion ở lại trong không gian trước khi trở lại Trái Đất.
98 m là chiều cao của siêu tên lửa SLS, cao hơn so với tượng Nữ thần Tự do.
6 tuần là thời gian mà sứ mệnh Artemis I lên Mặt Trăng và quay trở lại.
Hơn 4 tỷ USD là chi phí cho mỗi lần phóng sứ mệnh Artemis.
40.000 km/h là vận tốc của tàu Orion khi quay trở lại bầu khí quyển Trái đất trước khi hạ cánh xuống Thái Bình Dương. Đây là giai đoạn cuối của chuyến bay.
3 hình nộm được mang theo để tiến hành đo đạc số liệu trong chuyến bay Artemis I tới Mặt Trăng.
10 vệ tinh cỡ nhỏ tên là CubeSat sẽ lần được được phóng đi trong chuyến hành trình tới Mặt Trăng của tàu Orion. NASA dự báo rằng, một số vệ tinh CubeSat sẽ không thể hoạt động sau khi được phóng đi từ tàu Orion.
2 động cơ đẩy phụ trợ được lắp thêm vào siêu tên lửa SLS. Các hệ thống đẩy phụ trợ này sẽ tách khỏi SLS sau 2 phút sau khi tên lửa được phóng đi.
Các kỹ sư của NASA đã làm việc với hơn 180 tấm chắn nhiệt của tàu vũ trụ Orion tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy. Ảnh: NASA
Chuyến bay có thể bị gián đoạn bất cứ lúc nào
Theo kế hoạch, nếu chuyến bay Artemis I sắp tới diễn ra thành công, NASA sẽ đưa các phi hành gia bay vòng quanh quỹ đạo của Mặt Trăng vào năm 2024 và hạ cánh xuống về bề mặt hành tinh này vào năm 2025.
Tuy nhiên, các quan chức của NASA cũng đưa ra cảnh báo rằng, chuyến bay kéo dài trong 6 tuần được dự báo là rất rủi ro và có thể sẽ bị gián đoạn bất cứ lúc nào nếu như xảy ra sự cố trục trặc kỹ thuật.
Hình nộm được sử dụng trên tàu Orion để kiểm tra độ rung và hệ thống giảm xóc. Ảnh: NASA
Ông Bill Nelson, Giám đốc NASA cho biết: "Chúng tôi sẽ thử thách và đẩy tên lửa SLS tới giới hạn. Chúng tôi cũng sẽ thử nghiệm những điều nguy hiểm, vốn bị nghiêm cấm trong các chuyến bay có người lái nhằm đảm bảo tên lửa có độ an toàn cao nhất có thể".
Trong khi đó, theo ông John Logsdon, người sáng lập của Viện Nghiên cứu Chính sách không gian tại ĐH George Washington, vụ phóng vào ngày 29/8 có tầm quan trọng rất lớn. Bởi trước tình trạng vượt ngân sách và khoảng thời gian dài giữa những lần phóng, nếu chuyến bay ngày 29/8 thất bại thì sẽ khiến tương lai của chương trình thám hiểm vũ trụ có thể bị ảnh hưởng.
Ông Logsdon bày tỏ mối quan ngại: "Artemis I sẽ là bước đầu tiên của một chương trình thám hiểm kéo dài với kế hoạch đưa con người lên tới Mặt Trăng, Sao Hỏa và xa hơn nữa. Nhưng liệu nước Mỹ có đủ ý chí để tiếp tục chương trình không gian đầy tham vọng này nếu vụ phóng sắp tới thất bại?".
Cái giá phải trả cho mỗi lần phóng là hơn 4 tỷ USD. Còn nếu cộng toàn bộ các chi phí kể từ khi chương trình Artemis bắt đầu vào một thập kỷ trước cho tới khi thực hiện nhiệm vụ hạ cánh trên bề mặt Mặt Trăng vào năm 2025, chi phí dự kiến tiêu tốn tới 93 tỷ USD.
Tàu Orion được lắp hoàn chỉnh cùng hệ thống hủy phóng. Con tàu được các kỹ sư nâng lên để lắp vào tên lửa SLS ngày 20/10/2021. Ảnh: NASA
Apollo và Artemis: Sứ mệnh nào vượt trội hơn?
Sau gần 50 năm, chương trình Apollo vẫn được coi là một trong những thành tựu vĩ đại nhất của NASA. Bởi tuy chỉ dùng công nghệ của những năm 1960, nhưng NASA chỉ mất 8 năm kể từ thời điểm đưa phi hành gia đầu tiên là Alan Shepard lên vũ trụ, cho đến khi Armstrong và Aldrin đặt chân lên Mặt Trăng.
Ngược lại, dù được kế thừa nền tảng của chương trình thám hiểm Mặt Trăng tồn tại trong thời gian ngắn trước đó có tên là Constellation, nhưng Artemis tới nay đã kéo dài hơn 10 năm mà chưa có chuyến bay nào được thực hiện.
Trong khoảng thời gian từ năm 1969 đến 1973, có tổng cộng 12 phi hành gia của NASA đã đặt chân tới Mặt Trăng. Trong đó, mỗi lần hạ cánh kéo dài không quá 3 ngày.
Tên lửa SLS cùng tàu vũ trụ Orion cập bến bệ phóng 39B tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy vào ngày 17/8. SLS là tên lửa mạnh nhất mà NASA từng chế tạo. Ảnh: NASA
Thế nhưng, đối với Artemis, NASA sẽ tiến hành lựa chọn một nhóm người tham gia chuyến bay tới Mặt Trăng từ danh sách 42 phi hành gia của cơ quan này.
Ngoài ra, khác với Apollo, thời gian mà các phi hành đoàn sẽ ở trên Mặt Trăng sẽ kéo dài ít nhất 1 tuần.
Bởi mục tiêu của chương trình Artemis là muốn tạo ra sự hiện diện lâu dài của con người trên Mặt Trăng, để mở đường cho những nhiệm vụ khám phá Sao Hỏa trong tương lai.
Giám đốc NASA cho biết, cơ quan này sẽ sớm công bố danh sách các phi hành gia sẽ tham gia vào chuyến bay có người lái đầu tiên tới Mặt Trăng của Artemis, sau khi tàu Orion trở lại Trái Đất an toàn.
Bài viết tham khảo nguồn: AP, CNN, Theatlantic, Space
