"Các quy định mới sẽ kéo theo chi phí phát sinh và khiến thời gian thông quan cho một lô xe xuất khẩu từ Indonesia vào Việt Nam kéo dài từ 1 đến 2 tháng. Suốt thời gian chờ đợi đó, chúng tôi sẽ mất thêm tiền lưu kho tại cảng", Tổng thư ký Kukuh Kumara của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Indonesia (Gaikindo) chia sẻ với tờ Jakarta Post vào hôm thứ năm vừa rồi.
Như vậy, sau khi Toyota và Honda tuyên bố sẽ ngừng xuất khẩu xe sang Việt Nam do khó khăn từ hàng rào phi thuế quan trong nghị định 116 thì một trong những nhà sản xuất xe hơi lớn của Asean cũng đã than phiền về những vấn đề do quy định này đưa ra.
Phía Gaikindo cho biết họ đã gửi văn bản đến Bộ Công nghiệp Indonesia vào ngày 27/1 để thông báo rằng 4 hãng ô tô lớn đang đặt nhà máy tại đây gồm Toyota, Suzuki, Daihatsu và Hino đã ngừng kế hoạch sản xuất 9.337 ô tô cho thị trường Việt Nam. Trước đó, những chiếc xe dự kiến sẽ hoàn tất xuất xưởng trong quý I/2018.
Theo số liệu thống kê từ Hải quan, Indonesia xuất khẩu khoảng 30.000 xe vào Việt Nam mỗi năm, tức khoảng 2.500 xe mỗi tháng, chiếm thị phần 13,11%, chỉ xếp sau Thái Lan và Trung Quốc. Trong 11 tháng đầu năm 2017, các hãng xe ở Indonesia đạt doanh thu 241,2 triệu USD khi xuất khẩu sang thị trường Việt Nam, tăng tới 14 lần so với năm 2016, trong đó, Toyota, Suzuki, Daihatsu và Hino là những thương hiệu đầu bảng. Thế nhưng trong tháng 1/2018, lượng xe xuất sang Việt Nam lại là số 0 tròn trĩnh.
Đồng chủ tịch Gaikindo Jongkie Sugiarto khẳng định trên báo chí rằng các nhà sản xuất ô tô của Indonesia đáp ứng đầy đủ yêu cầu về chất lượng từ phía Việt Nam, như tiêu chuẩn Euro IV, túi khí hay hệ thống chống bó cứng phanh (ABS). Tuy nhiên, vị này chỉ ra rằng việc kiểm tra từng lô xe tạo ra rắc rối không nhỏ.
"Việc kiểm tra rất khó bởi vì phải tiến hành trên từng mẫu xe, trong mỗi lô hàng. Nếu kiểm tra không đạt, phía đối tác sẽ yêu cầu tái xuất", ông nói.
Đại diện của Bộ Thương mại Indonesia Oke Nurman cho biết ông lo lắng những quy định mới sẽ khiến quốc gia này mất khoảng 85 triệu USD giá trị xuất khẩu ròng trong giai đoạn từ tháng 12/2017 đến tháng 3/2018. Vì vậy, phía Indonesia sẽ có những kiến nghị tới chính phủ Việt Nam về quy định này vào ngày 26/2 tới.
Chia sẻ với báo giới, ông Oke nhận định Nghị định 116 của Việt Nam đã được triển khai khá vội vàng, nhất là khi Việt Nam là một thành viên của WTO và cần phải thông báo về các rào cản phi thuế quan với tổ chức này trước khi áp dụng. "Nếu Việt Nam không thông báo với WTO, chúng tôi có thể kiến nghị với WTO", ông Oke nói.