Lời đề nghị khó được chấp thuận
Reuters dẫn các nguồn tin cho biết, hôm 6/1, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton đã thêm một điều kiện mới cho quá trình Mỹ rút lui khỏi Syria: Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải bảo vệ những lực lượng người Kurd - đồng minh đắc lực của Mỹ trong cuộc chiến tại Syria.
Quyết định đột ngột của tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc rút quân đội Mỹ khỏi Syria đã gây ra nhiều vấn đề mới cho tình hình khu vực Trung Đông, đặc biệt khiến nhiều người nghi ngại về việc liệu các tay súng người Kurd hoạt động ở miền bắc Syria cùng các lực lượng do Mỹ dẫn đầu có bị tấn công bởi "kẻ thù lâu năm" Thổ Nhĩ Kỳ hay không.
Trong chuyến thăm tới Israel và Thổ Nhĩ Kỳ, ông Bolton nhấn mạnh các nội dung then chốt với quan chức chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm tổng thống Tayyip Erdogan, và yêu cầu Ankara phải bảo vệ người Kurd.
Trả lời phóng viên trước cuộc gặp với quan chức Isarel, ông Bolton khẳng định quá trình rút lui chỉ được thực hiện khi đảm bảo rằng nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) "bị tiêu diệt và không thể phục hồi hay trỗi dậy trở lại".
Video lực lượng quân sự Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào Manbij chuẩn bị tấn công dân quân người Kurd
Bên cạnh đó, Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria chỉ khi "sự an toàn của Israel và các đồng minh thân cận khác trong khu vực được đảm bảo tuyệt đối, và những lực lượng cùng tham chiến với Mỹ chống lại IS và các nhóm khủng bố khác được hưởng quyền lợi xứng đáng."
Khi được hỏi về khả năng Mỹ sẽ không rút lui khỏi Syria cho tới khi Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo rằng người Kurd sẽ được an toàn, ông Bolton gật đầu: "Về mặt cơ bản, thì đúng là như thế".
Theo đánh giá từ Reuters, lực lượng Đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) đã có hiệu quả cao trong cuộc chiến chống lại IS và các nhóm nổi dậy chống đối chính quyền tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Ông Bolton ngầm ám chỉ rằng nếu Thổ Nhĩ Kỳ không đảm bảo an toàn cho người Kurd thì Mỹ sẽ không rút quân khỏi Syria. Ảnh: AP
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã chỉ trích Washington gay gắt vì mối quan hệ đồng minh Mỹ - YPG. Ankara coi YPG là một nhánh của Đảng Lao động người Kurd (PKK) - tổ chức gây ra những cuộc bạo loạn kéo dài suốt 34 năm qua tại đất nước này. Thổ Nhĩ Kỳ đã cam kết sẽ tiêu diệt toàn bộ "kẻ thù không đội trời chung" YPG với sự hỗ trợ của các phiến quân nổi dậy Syria.
Trước đó, hôm 28/12, Tổng thống Tayyip Erdogan cũng tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không đả động gì tới Manbij nữa nếu "nhóm khủng bố [YPG]" rời khỏi.
Do đó, lời đề nghị của phía Mỹ về việc đảm bảo an toàn cho người Kurd dường như đã đi ngược lại một trong những mục tiêu chiến lược then chốt nhất của chính quyền ông Erdogan và khó có thể nhận được sự đồng thuận bởi phía Thổ Nhĩ Kỳ.
"Yêu cầu của tổng thống Mỹ"
"Chúng tôi không nghĩ rằng người Thổ Nhĩ Kỳ phải có những động thái quân sự không hoàn toàn tuân thủ theo ý kiến của nước Mỹ. Ngoài việc không gây tổn hại tới quân đội Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ cũng phải đảm bảo đáp ứng được yêu cầu của tổng thống Trump rằng các lực lượng đồng minh của Mỹ tại Syria phải được an toàn," ông Bolton nói.
Vì lo ngại trước mối đe dọa từ Ankara, YPG đã lựa chọn nhờ cậy tới sự giúp đỡ của chính quyền Damascus. Quân đội chính phủ Syria được cho là đã xuất hiện tại khu vực biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ để sẵn sàng hành động.
Ibrahim Kalin - phát ngôn viên của ông Erdogan - khẳng định YPG, PKK và IS sẽ luôn luôn là mục tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ.
"Một trong những mục đích của Thổ Nhĩ Kỳ là giải phóng người dân khỏi sự tàn ác và nạn áp bức của nhóm khủng bố PKK và chi nhánh của nó tại Syria," cơ quan truyền thông nhà nước Anadolu dẫn lời ông Kalin nói sau lời phát biểu của ông Bolton.
"Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục nỗ lực kết thúc chiến tranh, cung cấp an ninh, và thực hiện các biện pháp chuyển giao chính trị không phân biệt giữa những người anh em Syria dựa trên nền tảng tôn giáo, dân tộc và giáo phái," ông Kalin nói.
Hôm 6/1, ông Trump khẳng định quân đội Mỹ sẽ rút khỏi Syria nhưng cho rằng hoạt động này sẽ không diễn ra sớm.
"Tôi chưa bao giờ nói là Mỹ sẽ nhanh chóng rút quân. Chúng tôi vẫn đang tiêu diệt IS," ông Trump nói.
Chiều cùng ngày 6/1 (giờ Mỹ), ông Bolton đã có cuộc gặp với thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và tuyên bố Mỹ sẽ đảm bảo an toàn cho Israel và đồng minh kể cả khi rút lui khỏi khu vực.