Phát biểu tại một cuộc họp báo, Tổng thống Poroshenko tuyên bố cơ quan tình báo cần phải được cải cách và bày tỏ hy vọng rằng Hoa Kỳ và các nước NATO giúp đỡ củng cố cơ quan này.
Vị tân giám đốc cơ quan tình báo Ukraine, tướng Valery Kondratyuk cũng bày tỏ hoàn toàn sẵn sàng hợp tác với phương Tây, theo một số nguồn tin, ông Valery Kondratyuk từng là một nhân viên của CIA (Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ).
Ngoài ra, Tổng thống Poroshenko nhấn mạnh rằng tình báo quân sự phải chỉ đạo tất cả các hoạt động chống lại sự xâm lăng của Nga.
Theo Tổng thống, việc bổ nhiệm ông Kondratyuk sẽ giúp cơ quan tình báo quốc phòng Ukraine nhận được thông tin chính xác và kịp thời và Kondratyuk - một vị tướng kiểu mới, có thể đáp ứng yêu cầu thông tin trong thế giới hiện đại.
Mối liên hệ giữa SBU và CIA
Trước đó Kondratyuk từng là lãnh đạo Cục phản gián thuộc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU).
Theo phương tiện truyền thông Ukraine, Kondratyuk - một trong những nhân vật có quan hệ mật thiết với cựu lãnh đạo của SBU, Valentin Nalyvaychenko, nhân vật đã bị Tổng thống Poroshenko huyền chức hồi tháng Sáu.
Trong những năm 2001-2003, Nalyvaychenko là Tổng Lãnh sự của Ukraine tại Hoa Kỳ. Trong thời gian này, ông Kondratyuk cũng làm việc tại lãnh sự quán Ukraine tại Hoa Kỳ.
Tháng Ba năm ngoái, cựu giám đốc SBU, Alexander Yakimenko tuyên bố rằng trong thời gian làm việc trong ngành ngoại giao, Nalyvaychenko được CIA tuyển mộ, và hiện tại ông này vẫn liên hệ với CIA.
Theo ông Alexander Yakimenko, Kondratyuk cũng từng là điệp viên CIA, được tuyển mộ trước Nalyvaychenko và nỗ lực để lãnh sự tiếp xúc với các cơ quan tình báo Mỹ. Kondratyuk hoạt động như một liên lạc viên giữa CIA và Nalyvaychenko.
Cần sự giúp đỡ của NATO
Tổng thống Ukraine nhấn mạnh rằng trong vòng 1 năm cần phải cải tổ và khôi phục chức năng của cơ quan tình báo.
Để làm được điều này cần thiết tăng cường hợp tác với các cơ quan tình báo của các nước đối tác như Mỹ, Anh, Ba Lan, cũng như với các cơ quan tình báo của các nước NATO. Và đây sẽ là một trong những nhiệm vụ của Valery Kondratyuk.
Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Á-Âu, Vladimir Kornilov nói: kinh nghiệm làm việc trong SBU là "bây giờ bạn phục vụ chính quyền thuộc địa ở Ukraine, được đặt tại Đại sứ quán Hoa Kỳ".
Về vấn đề này, ông cũng không loại trừ Kondratiuk có thể bằng cách nào đó kết nối với các cơ quan tình báo Mỹ".
Ngày 1 tháng 7, Quốc hội Ukraine đã thông qua Biên bản ghi nhớ giữa Chính phủ Ukraine và NATO về hợp tác thông tin, tư vấn, kiểm soát thông tin liên lạc, tình báo trong khuôn khổ chương trình "Đối tác vì Hòa bình" của NATO.
Và tuần trước Tổng thống Poroshenko đã ký đạo luật phê chuẩn các hiệp định này.
Ukraine chỉ có thể dựa vào Mỹ
Chuyên gia quân sự, tổng biên tập tạp chí Arsenal Otchetstva, Viktor Murakhovski nhấn mạnh rằng phần lớn các nhiệm vụ của mình được cơ quan tình báo quân đội thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật đặc biệt, dựa trên các phương tiện hàng không vũ trụ điện tử khác nhau và trinh sát mặt đất.
"Có những cơ quan của trinh sát, tình báo kiểu hình thức tiểu đoàn, các công ty và các đơn vị nhỏ hơn. Ngoài ra còn có nhóm trinh sát phá hoại, nhóm trinh sát nằm vùng.." ông Murakhovski cho biết.
Theo ông Viktor Murakhovski, Ukraine hiện nay có ít phương tiện kỹ thuật có thể thăm dò không gian. "Các phương tiện mặt đất, nếu có thì cũng có số lượng ít, chủ yếu vẫn là những thiết bị lạc hâu được phát triển từ thời Xô viết.
Liên quan đến khả năng của tình báo quân sự, các sự kiện xảy ra vào mùa Hè năm ngoái đã chỉ ra rằng họ đã không thể cung cấp thông tin tình báo kịp thời về trụ sở chính.
Do đó, các lực lượng vũ trang Ukraine đã hoàn toàn bất ngờ khi bị lực lượng dân quân ly khai tấn công hồi cuối tháng 8 đầu tháng 9 năm ngoái.
Tương tự như vậy, tình báo quân đội Ukraine đã không phát hiện ra việc chuẩn bị và thành phần của nhóm cực đoan tấn công lực lượng dân quân gần Debaltseve hồi tháng 6 vừa qua, chuyên gia Viktor Murakhovski nhấn mạnh.
Murakhovski cũng cho rằng Tổng thống Poroshenko không phải vô tình đề cập đến Hoa Kỳ và các đối tác trong NATO của nước này, bởi vì "Ukraine chỉ có thể dựa vào các phương tiện vũ trụ, trước hết là các phương tiện của Hoa Kỳ".
"Liên quan đến các phương tiện hàng không, nó không phải là một bí mật vì ở một số nước NATO gần biên giới Nga có những máy bay cảnh báo tầm xa đang làm việc thuộc sở hữu của NATO và Hoa Kỳ. Ngoài ra, các nước này còn có máy bay trinh sát điện tử.
Ukraine chỉ có thể dựa vào sự giúp đỡ từ các nước thuộc liên minh quân sự NATO", ông Murakhovski nói.
Do đó, Kiev chấp thuận một thỏa thuận hợp tác với chương trình "Đối tác vì Hòa bình" của NATO.
Theo ông Murakhovski, nếu tiến trình cải cách không được củng cố nhanh chóng, các nước NATO sẽ không thể cung cấp vũ khí, các phương tiện kỹ thuật cho lực lượng trinh sát mặt đất.
Cho nên, tình báo quân sự của Ukraine đòi hỏi phải tái trang bị các phương tiện kỹ thuật một cách toàn diện, cũng như chuẩn bị các cơ quan, đơn vị tình báo mới.
Với những khó khăn về nguồn tài chính hiện nay và NATO không quá mong muốn cung cấp loại công nghệ này, thì việc cải tổ các cơ quan tình báo Ukraine có thể mất một thời gian rất dài", ông Victor Murakhovski dự đoán.
Ông Murakhovski giải thích, NATO có một ngân sách chỉ đủ để duy trì liên minh, việc cung cấp thiết bị, đào tạo quân sự, gửi chuyên gia quân sự dựa trên các thỏa thuận song phương.
"Quốc hội Mỹ một lần nữa vẽ một con số vài trăm triệu USD nhằm bảo vệ tự do của Ukraine, nhưng Tổng thống Obama đã không tán thành con số này.
Hiện tại, tổng số tiền viện trợ của Mỹ cho Ukraine ước đạt 100-120.000.000 USD. Song, quy mô của lực lượng vũ trang Ukraine còn nhỏ. Do đó, sẽ không có tác động đáng kể đến tình hình ở phía Đông Nam của đất nước", chuyên gia Victor Murakhovski kết luận.
