Ngày 11/8, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa tuyên bố rằng Trung Quốc tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông nhưng không cho phép chính phủ nước ngoài can thiệp và đưa tàu chiến, máy bay quân sự xâm nhập vào cái mà Bắc Kinh ngang ngược tuyên bố là "lãnh hải của Trung Quốc".
Đại sứ Trung Quốc ở Philippines nhắc đến sự kiện máy bay săn ngầm P-8A Poseidon của Hải quân Mỹ đụng độ với Hải quân Trung Quốc khi bay tuần tra ở Biển Đông hồi tháng 5/2015 cũng như phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry về tự do hàng hải ở Biển Đông ở Diễn đàn khu vực ASEAN tổ chức vừa qua tại Malaysia.
Máy bay P-8A Poseidon ngày 20/5 xuất phát từ Philippines, bay qua các bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép và tiến hành xây dựng phi pháp tại đây.
Hải quân Trung Quốc ngang ngược thách thức, 8 lần đưa ra cảnh báo xua đuổi chiếc P-8A Poseidon. Trung Quốc cho rằng Mỹ đã “xâm phạm vùng trời của Trung Quốc” ở Biển Đông.
Ông Triệu còn lớn giọng khẳng định: “Tự do hàng hải không có nghĩa cho phép nước khác xâm nhập vùng trời, lãnh hải có chủ quyền.
Không quốc gia nào được phép làm thế. Chúng tôi nói tự do hàng hải phải được giám sát theo luật quốc tế. Không có tự do cho tàu chiến và máy bay (quân sự)”.
Về phía Mỹ, ngày 2/6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã nói rõ rằng Washington sẽ không lùi bước.
Ông Carter cảnh báo nếu Trung Quốc không ngừng nỗ lực bồi lấp đảo nhân tạo phi pháp ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, những vũ khí mới nhất của quân đội Mỹ sẽ sớm được triển khai trong khu vực nhằm hòng cảnh tỉnh Bắc Kinh.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đưa ra một danh sách các vũ khí bao gồm tàu ngầm lớp Virginia mới nhất, máy bay trinh sát P-8 Poseidon, tàu khu trục tàng hình tiên tiến nhất Zumwalt, máy bay cảnh báo sớm trên tàu sân bay E-2D Hawkeve.
