Tổng thống Benigno Aquino nhấn mạnh Philippines sẽ quyết đấu tranh cho quyền chủ quyền của quốc gia này trên khu vực Biển Đông đang xảy ra tranh chấp.
Chia sẻ với hãng tin AP bên lề cuộc họp tại Liên Hợp Quốc, Tổng thống Aquino đã cho công bố những bức ảnh tố cáo Trung Quốc tiến hành cải tạo đất tại bãi Gạc Ma (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) trong 2 năm qua.
Ngoài ra, tại bãi Cỏ Rong, ông Aquino cho biết Trung Quốc đã điều động 2 tàu khảo sát thủy văn tới khu vực này hồi tháng Sáu. Mặc dù, Philippines không biết chính xác mục đích hoạt động của 2 tàu Trung Quốc song ông Aquino lo ngại khả năng Bắc Kinh đang lên kế hoạch lai dắt một giàn khoan tương tự như hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam hồi đầu tháng Năm với sự xuất hiện của giàn khoan Hải Dương-981.
Tuy nhiên, ông Aquino cho rằng có thể 2 con tàu Trung Quốc chỉ làm nhiệm vụ khảo sát vẽ bản đồ địa hình phục vụ hoạt động di chuyển của lực lượng tàu ngầm nước này.
"Điều chắc chắn, 2 con tàu Trung Quốc đã làm nhiệm vụ đo đạc trong khu vực này", ông Aquino nói.
Tổng thống Aquino nhấn mạnh tất cả các quốc gia nằm bên bờ Biển Đông, tuyến đường biển giao thương quan trọng trên thế giới, cần chú trọng tới thái độ hăm dọa của Trung Quốc bởi Bắc Kinh đã đơn phương tuyên bố chủ quyền trên phần lớn diện tích Biển Đông.
Tuy nhiên, Philippines, một đồng minh của Mỹ, đã có động thái thách thức những tuyên bố chủ quyền vô lý của Trung Quốc khi đệ đơn kiện lên tòa án quốc tế. Ông Aquino hy vọng một phán quyết của tòa án sẽ làm sáng tỏ tính pháp lý về những tuyên bố chủ quyền đơn phương của Trung Quốc.
Dù tham gia ký kết Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển giống như Philippines nhưng Trung Quốc đã từ chối tham gia vụ kiện khi cho rằng phiên tòa thiếu quyền tài phán thích hợp. Một luật sư đại diện cho phía Philippines cho biết hành động của Trung Quốc khiến cho tòa án không thể đưa ra bất cứ phán quyết nào trước đầu năm 2016.
Lâu nay, Trung Quốc đơn phương cho rằng nước này có bằng chứng lịch sử đối với chủ quyền trên Biển Đông và phớt lờ tuyên bố chủ quyền trong hàng thập niên qua của Philippines,Việt Nam, Brunei, Malaysia và Đài Loan.
Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế và quân sự ngày càng lớn mạnh, Bắc Kinh lại càng tỏ ra hung hăng hơn khi tuyên bố quản lý hành chính những khu vực đang xảy ra tranh chấp và cả các ngư trường trên Biển Đông.
"Đây là vấn đề khiến Philippines lo ngại, nhưng không phải chỉ là mối quan ngại của riêng Philippines. Chúng tôi tin rằng không chỉ các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông mà những ai đi qua vùng biển này cũng đều phải quan tâm", Tổng thống Aquino nói.
Kể từ khi lên nắm quyền năm 2010, Tổng thống Aquino đã đẩy mạnh công tác nâng cao năng lực quân sự cho Philippines. Hồi tháng Tư, ông Aquino đã ký bản hiệp ước cho phép hàng ngàn binh sĩ Mỹ tới đồn trú tạm thời tại những căn cứ quân sự đã được chỉ định cũng như triển khai hàng loạt máy bay chiến đấu và tàu chiến.
Song, thỏa thuận này đang đối mặt với thách thức pháp lý tại Philippines và không rõ khi nào đợt triển khai các binh sĩ Mỹ đầu tiên sẽ được tiến hành. "Điểm mấu chốt là các binh sĩ Mỹ không thể đồn trú lâu dài tại Philippines", ông Aquino chia sẻ.
