Theo Bloomberg, mới đây thượng nghị sĩ John McCain, chủ tịch Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ, yêu cầu chính quyền Tổng thống Barack Obama hủy bỏ lời mời Trung Quốc tham dự cuộc tập trận RIMPAC năm 2016 ở Hawaii.
“Chúng ta không thể mời họ dự RIMPAC vì cách hành xử tồi tệ của họ - ông McCain tuyên bố - Trong năm ngoái họ ồ ạt xây đảo nhân tạo và xây đường băng. Không có gì phải nghi ngờ về các tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc”.
Trung Quốc chính thức được mời tham dự RIMPAC năm 2014. Năm ngoái Trung Quốc cử một tàu do thám tới theo dõi cuộc tập trận RIMPAC một cách bất ngờ.
Thượng nghị sĩ McCain cho rằng Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên biển Đông để lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) phi pháp tại đây.
Ông McCain nhấn mạnh chính quyền Mỹ phải tìm cách ngăn chặn Bắc Kinh lập ADIZ trên biển Đông.
“Nếu Trung Quốc lập ADIZ thì có nghĩa nước này tuyên bố không phận biển Đông là vùng trời của Trung Quốc. Rõ ràng Trung Quốc đang gây hấn” - ông McCain bức xúc.
Nguồn tin Bloomberg khẳng định một số lãnh đạo khác của quốc hội và quân đội Mỹ cũng ủng hộ việc trừng phạt Trung Quốc.
Mới đây văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã nói với hải quân Mỹ rằng ông Carter không muốn mời Trung Quốc dự RIMPAC 2016.
Một quan chức ở Washington tiết lộ Nhà Trắng cũng tỏ ý ủng hộ việc rút lời mời Trung Quốc dự RIMPAC và tỏ thái độ phản đối mạnh mẽ hơn đối với hành vi gây hấn của Trung Quốc trên biển Đông.
Chuyên gia Patrick Cronin thuộc Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) cũng kêu gọi Mỹ trừng phạt ngoại giao Trung Quốc, đồng thời tăng cường hợp tác quân sự với các nước khu vực.
“Khi Trung Quốc thực hiện những hành động vi phạm quy định và thông lệ quốc tế, chúng ta phải đảm bảo rằng họ không được hưởng lợi từ những hành động đó” - ông Cronin tuyên bố.
Các chuyên gia khác cho rằng với sự hung hăng của mình, Trung Quốc không xứng đáng được mời dự RIMPAC.
“Vấn đề lớn nhất là cách hành xử và thái độ. Chúng ta phải tuân thủ một số tiêu chuẩn và nếu Trung Quốc không đáp ứng các tiêu chuẩn này thì chúng ta không nên mời họ” - chuyên gia Michael Auslin thuộc tổ chức American Enterprise Institute nhận định.
