Nhật Bản đã bày tỏ sự lo ngại đối với việc gần đây Trung Quốc lắp đặt giàn khoan gần khu vực tiếp giáp giữa vùng lãnh hải của Trung Quốc và Nhật Bản (Nhật Bản gọi là Biển phía Đông), đồng thời gia tăng cảnh báo đối với Trung Quốc.
Theo báo Mainichi và Keizai của Nhật Bản, giàn khoan của Trung Quốc được lắp đặt với mục đích thăm dò, thu thập và xử lý dữ liệu về trữ lượng dầu dưới biển và có khả năng sử dụng cả máy bay trực thăng và hệ thống radar với quy mô lớn.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, trong buổi họp với Ủy ban đặc biệt về Luật an ninh của Hạ viện ngày 10/7, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc tới hành động này của Trung Quốc và cho rằng “làm biến đổi lớn đối với môi trường an ninh”.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani cũng bày tỏ sự lo ngại khả năng Trung Quốc sẽ quân sự hóa khu vực giàn khoan và cho đây là hành động đe dọa mới đối với an ninh của Nhật Bản.
Ông Nakatani cũng cho biết thêm khả năng Trung Quốc sẽ sử dụng radar tại khu vực giàn khoan, do đó Nhật Bản ngoài việc tăng cường giám sát các hoạt động của Trung Quốc tại khu vực này, đồng thời có khả năng sẽ phái cử lực lượng quân đội nhằm bảo vệ an ninh quốc gia.
Tháng 11/2013, Trung Quốc cũng đã đơn phương thiết lập Khu nhận diện phòng không (ADIZ) bao gồm cả khu vực không phận của quần đảo Senkaku (theo cách gọi của Nhật Bản) và Điếu Ngư (theo cách gọi của Trung Quốc).
Theo đó, Trung Quốc đã gia tăng giám sát tại khu vực này, đồng thời uy hiếp những máy bay đi qua, khiến dư luận phê phán mạnh mẽ.
Từ tháng 11/2014 đến nay, Thủ tướng Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có những cuộc gặp hướng tới cải thiện quan hệ hai nước.
Tuy nhiên, hành động xây dựng giàn khoan tại khu vực lãnh hãi tiếp giáp giữa hai nước có khả năng sẽ làm quan hệ hai nước rơi vào căng thăng thẳng mới./.
