Con đường giành quyền lực của bà Suu Kyi gặp trở ngại

An Nhiên (Tổng hợp) | 02/04/2016 09:15

Theo các nghị sỹ quân đội Myanmar, kế hoạch tăng cường quyền lực cho bà Suu Kyi với vai trò cố vấn đặc biệt của nhà nước là vi hiến.

Phản ứng trên được đưa ra trong bối cảnh chính phủ dân sự mới nhậm chức vừa trình dự luật về vấn đề trên lên hai viện của Quốc hội xem xét.

Trong một dấu hiệu chứng tỏ sự bất đồng giữa đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD - cầm quyền) và lực lượng quân đội vốn vẫn có tầm ảnh hưởng lớn, tại cuộc thảo luận ở Thượng viện ngày 1/4, các nghị sỹ thuộc quân đội khẳng định việc bổ nhiệm bà Aung San Suu Kyi làm "cố vấn nhà nước" là trái hiến pháp.

Đại tá Myint Swe bày tỏ lo ngại kế hoạch của chính phủ mới sẽ đặt "Tổng thống ngang hàng với cố vấn nhà nước, và điều này là vi hiến". Ông Myint Swe kêu gọi sửa đổi dự luật trên cho phù hợp với hiến pháp hiện hành.

Một nghị sỹ khác của quân đội, Đại tá Hla Win Aung cũng phản đối việc chỉ định đích danh bà Suu Kyi trong dự thảo luật trên, đồng thời cảnh báo việc này có thể "phá vỡ" cán cân quyền lực giữa cơ quan hành pháp-lập pháp-tư pháp mà hiến pháp quy định.

Hiện quân đội đang giữ 1/4 số ghế trong Quốc hội Myanmar. Vì NLD chiếm đa số ghế trong Quốc hội, dự luật trên đã được Thượng viện thông qua ngay trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên.

Theo luật định, văn bản này sẽ còn phải được Hạ viện thông qua và sau đó cần được cả hai viện phê chuẩn trong một phiên họp toàn thể trước khi trở thành luật.

Myanmar vốn do quân đội kiểm soát trong hơn nửa thế kỷ qua, cho tới khi bà San Suu Kyi và NLD của bà lên nắm quyền hôm 30/3, sau chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 11/2015.

Bà đã từng khẳng định sẽ lãnh đạo đất nước bất chấp Hiến pháp cấm bà trở thành Tổng thống bởi 2 người con trai của bà không phải là công dân Myanmar.

Theo Thượng nghị sỹ Khin Maung Myint của NLD, vị trí được đề xuất cho bà Suu Kyi chính là "cấp trên của tổng thống", đúng với tuyên bố trước đó của nữ chính khách này rằng bà sẽ cầm quyền từ vị trí "ở trên tổng thống".

Ông Maung Myint cũng khẳng định dự luật trên chắc chắn sẽ được hai viện của Quốc hội Myanmar do NLD kiểm soát, thông qua.

Nếu được giữ chức vụ "cố vấn nhà nước", bà Suu Kyi sẽ đóng vai trò chỉ đạo Quốc hội, có quyền xem xét tất cả các vấn đề then chốt của chính phủ và điều phối các vấn đề liên bộ. Trước đó, bà được giao nắm giữ 4 bộ quan trọng trong nội các mới, gồm Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Văn phòng Tổng thống, Bộ trưởng Giáo dục và Bộ trưởng Điện lực và Năng lượng.

“Nó được thiết kế riêng cho Aung San Suu Kyi... Bà ấy sẽ là nhà điều đình giữa mọi tổ chức và bà có thể triệu tập chính phủ và các tổ chức dân sự nhóm họp”, nghị sĩ Aung Kyi Nyunt thuộc NLD, người đề xuất dự luật nói.

Động thái của NLD cũng có thể coi là một nỗ lực nhằm bảo vệ thành viên nữ duy nhất của nội các mới khỏi cáo buộc rằng bà đang hành động trái với hiến pháp bằng việc nắm giữ quá nhiều quyền hành.

Tuy nhiên, theo giới quan sát, việc đảm nhiệm nhiều trọng trách có thể khiến bà Suu Kyi gặp nhiều khó khăn để làm tròn mọi vai trò.