"Sự phát triển hòa bình" của Trung Quốc!?!
Theo bà Pamintuan, trong suốt ba thập kỉ vừa qua kể từ khi Trung Quốc mở cửa với thế giới, cộng đồng quốc tế cũng "dang rộng vòng tay" đón nhận sự phát triển của nước này.
Nhưng giờ đây, những hành vi bành trướng ngang ngược và phi pháp trên Biển Đông của Bắc Kinh đã và đang khiến tình hữu hảo ấy không cách nào khác phải nhường chỗ cho sự hoài nghi và bất bình dành cho Trung Quốc đến từ những người láng giềng trong khu vực.
"Những căng thẳng mà Trung Quốc đang đơn phương tạo ra trên Biển Đông đang gây ảnh hưởng tiêu cực tới hòa bình và an ninh khu vực, những yếu tố cốt lõi từng giúp chính Trung Quốc yên ổn để phát triển thịnh vượng được như ngày hôm nay" - bà Pamintuan viết.
Nhà báo này đặt dấu hỏi cho những hành vi chiếm đóng và xây dựng trái phép của Trung Quốc trên những đảo đá rõ ràng không thuộc chủ quyền hợp pháp của nước này trên Biển Đông.
"Trung Quốc dựa vào đâu mà có thể làm như vậy? Chính họ đã kí vào Công ước Liên hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS), nhưng dường như Bắc Kinh nghĩ rằng dựa vào sức mạnh kinh tế là đủ để cho họ cái quyền được 'ngồi lên trên' luật pháp quốc tế".
Nhà báo kì cựu này cũng quan ngại về những động thái quân sự của Trung Quốc trên Biển Đông, và cho rằng nếu tình hình tiếp diễn, Bắc Kinh sẽ xây được bệ phóng tên lửa có tầm bắn đủ để vươn tới tất cả các nước trong ASEAN.
Bà Pamintuan thậm chí còn so sánh những gì Trung Quốc đang làm bây giờ với cuộc xâm lược Philippines của Nhật Bản năm 1941.
"Đây là một viễn cảnh đáng sợ, nhưng nó hoàn toàn có thể xảy ra nếu Trung Quốc tiếp tục hung hăng như thời điểm hiện tại" - bà cảnh báo.
Theo bà, ngoài viễn cảnh trên, việc Trung Quốc tăng cường hiện diện quân sự trên Biển Đông còn là để bảo vệ cho những hoạt động khai thác tài nguyên trái phép mà có thể sẽ thực hiện tại các vùng biển tranh chấp.
Bà Pamintuan cũng cảm thấy khó hiểu trước lời bao biện rằng "thế giới không gì phải sợ 'sự phát triển hòa bình' của Trung Quốc" mà Bắc Kinh hàng ngày vẫn ra rả.
"Các quan chức Trung Quốc nói rằng hoạt động cải tạo (phi pháp - PV) của họ trên các đảo đá chìm không nhằm mục đích quân sự. Nhưng đúng ra mà nói thì họ không có quyền xuất hiện trên những đảo đá ấy ngay từ đầu" - nhà báo này viết.
Trung Quốc không biết sử dụng quyền lực
Bà Pamintuan nhận định, một số nước trong khu vực đang dần nhận ra hậu quả của việc làm ngơ trước sự bành trướng ngang ngược của Trung Quốc, mà điển hình là động thái gần đây từ phía Malaysia, một quốc gia từ trước đến nay tương đối "hiền" trong vấn đề Biển Đông.
Theo Wall Street Journal, Kuala Lumpur đã điều tàu chiến ra khu vực tàu cảnh sát biển Trung Quốc đang neo đậu tại vùng đặc quyền kinh tế do Malaysia tuyên bố gần cụm bãi cạn Luconia, cách đảo Borneo 90 hải lý về phía bắc.
Điều này, theo bà Pamintuan, một lần nữa khẳng định "quy tắc vàng" trong quan hệ quốc tế mà Trung Quốc đến nay vẫn không hiểu:
"Sự tôn trọng là điều bạn phải xứng đáng được hưởng, chứ không thể ép buộc người khác phải làm như vậy." (Nguyên văn: Respect is earned, not enforced).
Nhà báo này cũng nói thêm, dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đang đánh mất dần hình ảnh một cường quốc thiện chí mà người tiền nhiệm Hồ Cẩm Đào đã gây dựng.
Một số nhà phân tích cho rằng, ông Tập đang tập trung khơi dậy cái gọi là dân tộc chủ nghĩa bằng những hành vi bành trướng trên Biển Đông để đánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề trong nước, trong đó rõ nhất là việc kinh tế Trung Quốc đang có dấu hiệu chùng xuống.
Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới (WB), kinh tế Trung Quốc năm ngoái tăng trưởng ở mức 7,4%, thấp nhất trong 24 năm qua. Con số đó tiếp tục giảm trong quý đầu năm 2015, xuống còn 7%.
Bà Pamintuan nhận định, một quốc gia với 2 thập kỉ liên tiếp tăng trưởng trên 10% nay xuống chỉ còn 7% là một mức giảm khá nghiêm trọng, nhất là trong bối cảnh hàng chục triệu người dân Trung Quốc vẫn phải sống trong nghèo đói.
Trở lại với vấn đề lạm dụng quyền lực của Trung Quốc, nhiều lãnh đạo nước này khi xưa, đặc biệt là Đặng Tiểu Bình, đều chuộng phương thức "quyền lực mềm".
Nhưng theo bà Pamintuan, những gì Bắc Kinh đã và đang làm trong thời gian gần đây cho thấy Trung Quốc ngày nay đã khác xa cái thời "quyền lực mềm" trước đây.
Tóm lại, tổng biên tập báo Philippine Star kết luận:
"Quyền lực, dù là chính trị hay địa chính trị, chỉ có thể phát triển và tồn tại khi được sử dụng đúng quy tắc (principled), dựa trên những nền tảng và giá trị đem lại lợi ích cho nhân loại.
Còn việc xây dựng và cải tạo trái phép để phục vụ bành trường thì rõ ràng không hề 'đúng quy tắc' một chút nào".
