Hai giả thuyết về Ukraine
Theo ông Kalb, không gì có thể phủ nhận Nga vẫn là "ông chủ" của Đông Âu. Mọi động thái quân sự dù là nhỏ nhất từ Moscow đều khiến các nước láng giềng, đặc biệt là Ukraine, phải đứng ngồi không yên.
Ông Kalb chia sẻ quan điểm của truyền thông phương Tây, cáo buộc Nga đứng đằng sau hỗ trợ khí tài và binh lực cho phe ly khai chống lại chính phủ Kiev.
Chuyên gia này nhận định, Tổng thống Nga Vladimir Putin giờ đây đang "nắm đằng chuôi" trong tình hình miền đông Ukraine. Putin có thể lựa chọn giữa việc hỗ trợ đưa căng thẳng đi đến hồi kết; đẩy mạnh căng thẳng; hoặc giữ nguyên tình trạng "cò cưa" hiện tại.
Câu hỏi được ông Kalb đặt ra là Putin sẽ tiếp cận tình hình Ukraine hiện nay như thế nào, và kế hoạch lâu dài của ông là gì? Chuyên gia này đưa ra 2 giả thuyết.
Ở giả thuyết thứ nhất với hướng có lợi cho phương Tây, Tổng thống Putin hiểu rằng ở thời điểm hiện tại giải quyết bài toán kinh tế mới là ưu tiên cấp bách hơn cả đối với nước Nga, đủ để khiến người đứng đầu điện Kremlin nghiêng về "làm hòa" với phương Tây.
Điều này, theo ông Kalb, giả thuyết này lý giải tại sao tần suất các cuộc gặp mặt giữa Ngoại trưởng hai nước John Kerry và Sergei Lavrov tăng lên đáng kể trong thời gian gần đây, trùng hợp với việc tình hình miền đông Ukraine đang có dấu hiệu dịu đi.
Chuyên gia này phân tích, dù tham vọng với Ukraine vẫn còn, nhưng với việc đã sở hữu Crimea và có thể "giật dây" Donetsk và Luhansk, Putin có thể tạm thời "sao nhãng" một chút.
Ngoài ra, Tổng thống Nga cũng hiểu Ukraine đang đối mặt với nguy cơ sụp đổ kinh tế. Và nếu cứ tiếp diễn như vậy, Ukraine sẽ càng cách xa ra khỏi vòng ảnh hưởng của phương Tây hơn, điều mà ông Putin mong muốn.
"Putin có đủ nguồn lực để ném Ukraine vào vòng xoáy bất ổn bất cứ lúc nào" - ông Kalb nhận định.
Giả thuyết thứ hai ảm đạm hơn với phương Tây, đó là Nga đang chờ thời điểm thích hợp để mở rộng giao tranh tại Ukraine. Trong khi đó, lực lượng ly khai Donetsk và Luhansk thì có thể đang chuẩn bị cho một chiến dịch quy mô đánh vào Mariupol.
Nếu điều đó xảy ra, ông Kalb cho rằng lực lượng ly khai với sự hậu thuẫn của Nga sẽ chiếm được thành phố cảng chiến lược này. Khi đó, chính phủ Tổng thống Petro Poroshenko sẽ tiến gần hơn tới bờ vực sụp đổ.
Một nỗi lo lớn hơn - Baltic
Theo chuyên gia Kalb, mối đe dọa lớn hơn nhiều với phương Tây, đặc biệt là NATO, là việc Nga có thể mở một đợt công kích quy mô và có tính toán nhắm vào các nước Baltic. Trong đó, Estonia, với 24% dân số là người Nga, sẽ là nước đầu tiên "chịu trận".
Nhưng vì Estonia đã gia nhập NATO, nên việc Nga động binh sẽ dẫn tới các nước thành viên phải thực thi điều khoản V, trong đó nêu rõ nếu một quốc gia NATO bị tấn công, đó sẽ được coi là một cuộc tấn công nhắm vào toàn bộ liên minh.
Năm ngoái, trong một chuyến thăm vùng Baltic, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cam kết sẽ thực thi điều khoản V để bảo vệ các quốc gia này.
Còn về phía Nga, trong thời gian qua các tướng lĩnh cấp cao nước này đều phủ nhận việc họ có ý định đánh chiếm bất kì quốc gia Baltic nào.
Theo ông Kalb, Putin sẽ không đi xa đến thế. Cũng khó có chuyện Mỹ mang quân đến tận Estonia để thực thi điều khoản V như ông Obama đã cam kết.
Nói tóm lại, sẽ không ngoa khi nói rằng tình hình Ukraine hay vận mệnh các nước Baltic lúc này đều phụ thuộc vào chiến lược của Putin, điều mà suốt nhiều năm qua Mỹ và phương Tây vẫn chưa bao giờ có thể đoán trước được.
