Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế Mỹ CSIS đã công bố thêm các video về hoạt động xây dựng đảo nhân tạo trái phép của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, được ghi lại từ camera của máy bay tuần thám P-8A Poseidon.
Khi thực hiện tuần tra trên biển Đông ngày 20/5, chiếc P-8A Poseidon đã 8 lần nhận được cảnh báo từ phía Trung Quốc, yêu cầu rời đi.
"Đây là Hải quân Trung Quốc... Đây là Hải quân Trung Quốc... Hãy đi đi... để tránh hiểu nhầm".
Chỉ huy trưởng hạm đội máy bay tuần thám P-8 và P-3 tại châu Á Mike Parker nhận định, những cảnh báo nói trên phát ra từ trạm radar Trung Quốc ngang nhiên đặt tại Đá Chữ Thập (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép).
Trên chuyến bay này còn có sự hiện diện của nhóm phóng viên CNN.
CSIS cho hay, cùng với video được CNN công bố độc quyền, các video khác đã cho thấy thêm hình ảnh về cuộc tuần tra trên không của Mỹ ở Biển Đông.
Trong đó, có thể nhìn thấy Trung Quốc đang tiếp tục mở rộng trái pháp các đảo đá, biến chúng thành đảo nhân tạo, với cơ sở hạ tầng kỹ thuật, sân bay.
Hàng chục tàu hút bùn, tàu hải quân ngang nhiên hoạt động tại các đầm phá và cảng ở Đá Xu Bi, Đá Vành Khăn, Đá Chữ Thập.
P-8 cất cánh từ căn cứ quân sự Clark (đảo Luzon, Philippines), thực hiện tuần tra quanh Biển Đông, bao gồm cả các khu vực Đá Xu Bi, Đá Vành Khăn, Đá Chữ Thập (của Việt Nam)
Hình ảnh từ cabin chiếc P-8, nơi có thể quan sát thấy các hoạt động nạo vét, xây dựng đường băng trái phép của Trung Quốc tại Đá Chữ Thập
Hình ảnh độc quyền của CNN từ cabin P-8, khi máy bay này nhận được cảnh báo từ Hải Quân Trung Quốc
Sau những cảnh báo từ Bắc Kinh, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel cho rằng chuyến bay tuần tra của Mỹ là "hoàn toàn phù hợp".
Ông này khẳng định, ngoài các máy bay quân sự, thì Hải quân Mỹ cũng sẽ tiếp tục triển khai thêm các hoạt động tuần tra.
Vậy mà, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngang ngược tuyên bố “lực lượng đồn trú của Trung Quốc đã buộc máy bay Mỹ phải rời đi".
Về phần mình, Việt Nam đã nhiều lần lên tiếng phản đối hoạt động bồi đắp, xây dựng đảo trái phép của Trung Quốc trên các rạn san hô của Việt Nam.
Nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Nhật, Canada, Indonesia, Australia... đã công khai phản đối và bày tỏ lo ngại trước các hành động phi pháp của Trung Quốc.
Trong chuyến thăm Bắc Kinh mới đây, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã chỉ trích "tiến độ và tầm cỡ" các công trường xây dựng của Trung Quốc, đồng thời yêu cầu phải có "một giải pháp ngoại giao" thay vì "tiền đồn và sân bay".
Ngoại trưởng các nước G7 cũng bày tỏ lo ngại rằng hoạt động "cải tạo đất quy mô lớn (của Trung Quốc) làm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng thẳng".
Một số hình ảnh CSIS và EPA công bố năm 2015 về hoạt động cải tạo phi pháp của Trung Quốc ở Trường Sa:
Đá Chữ Thập
Đá Gạc Ma
Đá Ga Ven
Đá Ken Nan
