Với mỗi quốc gia, lực lượng đặc nhiệm đóng vai trò rất quan trọng trong các chiến dịch bí mật ở trong và ngoài nước.
Nga tất nhiên không phải ngoại lệ, lực lượng đặc nhiệm lừng danh nhất nước này là Spetsnaz. Tuy nhiên, họ còn một lực lượng khác là Zaslon.
Theo Giáo sư Mark Galeotti đến từ Trung tâm các vấn đề đối ngoại toàn cầu - Đại học New York, đồng thời là tác giả cuốn "Russian Security and Paramilitary Forces since 1991", Zaslon chưa từng tồn tại một cách danh chính ngôn thuận bởi họ hoạt động cực kỳ bí mật.
Zaslon được thành lập vào khoảng năm 1998, trực thuộc Cơ quan Tình báo Nước ngoài Nga (tên viết tắt tiếng Nga là SVR, viết tắt tiếng Anh là FIS).
GS Galeotti cho biết, ở nhiều khía cạnh, Zaslon giống với đặc nhiệm Increment - đơn vị hoạt động bí mật để hỗ trợ Cơ quan Tình báo Nước ngoài của Anh (MI6).
Tuy nhiên, trong khi thành viên của Increment được tuyển chọn từ đặc nhiệm SAS hoặc các đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ khác đang hoạt động thì phần lớn thành viên của Zaslon là các cựu binh của lực lượng đặc nhiệm lừng danh Spetsnaz.
Nhiệm vụ của Zaslon là làm tất cả những gì SVR yêu cầu, từ thực hiện các phi vụ ám sát tại nước ngoài, cho tới thu thập tài liệu và công nghệ mà Moscow không muốn bị rò rỉ, hỗ trợ và bảo vệ các nhân viên, cơ sở ngoại giao của Nga tại nước ngoài.
Theo WND, Zaslon được trang bị đầy đủ và hiện đại như các đặc nhiệm lừng danh Alfa và Vympel của Nga. Không có nhiều thông tin về các thành viên của Zaslon, quy mô của đơn vị này ước tính khoảng 280 người.
Ngoài quy trình tuyển chọn rất khắt khe, họ phải trải qua khóa huấn luyện theo tiêu chuẩn rất cao.
Những thành viên trong đội phải có khả năng hoạt động độc lập rất cao, họ vừa đảm nhận vai trò như một điệp viên, vừa thực hiện các cuộc đột kích như lính đặc nhiệm.
Thực tế thì thông tin Nga đưa đặc nhiệm Zaslon tới Syria đã rộ lên từ năm 2013, khi tình hình Syria vô cùng căng thẳng vì nội chiến.
WND cho biết, khi đó, Zaslon được triển khai để bảo vệ các cơ quan, tổ chức của Nga tại Damascus, trong đó có Đại sứ quán Nga.
Đơn vị này còn có nhiệm vụ đưa các quan chức chính phủ cấp cao của Nga và Syria ra khỏi quốc gia này và tiêu hủy các tài liệu nhạy cảm, cùng thiết bị công nghệ cao trong trường hợp quân nổi dậy tiến vào Damascus và quân chính phủ Syria không thể ngăn chặn.
Người Nga không muốn công nghệ quân sự và các tài liệu của họ rơi vào tay quân nổi dậy và các cơ quan tình báo phương Tây.
Tuy nhiên, theo tờ WND, thực chất, đó không phải lần đầu tiên Zaslon được điều đến Damascus. Năm 2012, Zaslon đã được giao nhiệm vụ bảo vệ cựu giám đốc SVR Mikhail Fradkov khi ông này có chuyến thăm đến đây.
Trong khi đó, theo một báo cáo năm 2006 của Viện nghiên cứu xung đột, tư tưởng và chính sách (ISCIP) thuộc Đại học Boston (Mỹ), Moscow từng bí mật triển khai đặc nhiệm Zaslon đến Baghdad vài tuần trước khi chính quyền Saddam Hussein sụp đổ.
Nhiệm vụ lúc ấy của đơn vị là tiêu hủy những tài liệu nhạy cảm của Nga để chúng không rơi vào tay Mỹ.
Tương tự, với tình hình Syria năm 2013, GS Galeotti nhận định rằng, Moscow triển khai Zaslon tới đây để hỗ trợ thêm cho quân đội Nga, bảo vệ các tài liệu và công nghệ mà Moscow không muốn bị lọt ra ngoài khi tình hình xấu đi.
Hiện chưa có bằng chứng cụ thể nào cho thấy đặc nhiệm Zaslon có mặt tại Syria trong chiến dịch quân sự của Nga lần này nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Tuy nhiên, nếu họ thực sự được triển khai thì có thể cũng không nằm ngoài mục đích như các chiến dịch trước đây.
Một số ý kiến cho rằng, nếu thông tin về hoạt động của Zaslon tại Syria lần này là xác thực thì đằng sau những tuyên bố cứng rắn, Moscow cũng đang nghiêm túc chuẩn bị cho sự thất bại của chính quyền Assad.
