Nga tuyên bố sẽ triển khai một phi đội máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3 tại Crimea nhằm nâng cao khả năng răn đe kẻ thù trên không phận Biển Đen. Song, theo hãng tin BBC, nhiều chuyên gia đã tỏ ra nghi ngờ giá trị chiến lược của động thái này.
Dưới đây là bài viết trên BBC:
Hãng thông tấn Interfax dẫn một nguồn tin giấu tên từ Bộ Quốc phòng Nga tiết lộ về kế hoạch triển khai Tu-22M3, mặc dù chưa có xác nhận chính thức. Một số tờ báo khác của Nga cũng đưa thông tin tương tự.
Trước đó, Moscow cam kết sẽ tăng cường lực lượng quân sự ở Crimea, sau khi bán đảo này tách khỏi Ukraine và sáp nhập vào Nga tháng 3/2014.
Do vấn đề Crimea và những cáo buộc Nga tiếp tay cho lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine, phương Tây đã áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt với Moscow.
Các nhà bình luận Nga cho rằng triển khai Tu-22M3 là động thái của Nga nhằm đáp trả kế hoạch triển khai các hệ thống đánh chặn tên lửa của Mỹ ở Romania.
Các máy bay ném bom Tu-22M3 sẽ giúp Nga duy trì sự kiểm soát đối với khu vực Biển Đen?
Kế hoạch này đã được xúc tiến tại căn cứ không quân Deveselu của Romania từ tháng 10/2013. Đây là một phần trong kế hoạch lá chắn tên lửa của NATO để bảo vệ châu Âu trước nguy cơ một cuộc tấn công tên lửa.
Hệ thống tên lửa của Mỹ là phiên bản trên bộ của hệ thống tác chiến Aegis mà Hải quân Mỹ đã sử dụng từ năm 2004.
Về lý thuyết, các máy bay ném bom Nga có thể được triển khai để đối phó với các tàu chiến mặt nước cỡ lớn, trong đó có tàu sân bay.
Song, chuyên gia quân sự Viktor Murakhovsky cho rằng việc Moscow triển khai Tu-22M3 tới Crimea chỉ khiến chúng trở thành mục tiêu tấn công trong trường hợp có xung đột vũ trang.
Các máy bay này cũng không mấy hiệu quả trong việc cải thiện khả năng tác chiến của Nga tại đây.
Nga còn phản đối Mỹ bố trí tên lửa đánh chặn ở Ba Lan và "đe dọa" triển khai tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander ở vùng Kaliningrad để đáp trả.
Tuy nhiên, mặc dù đã có những thông báo về kế hoạch triển khai tạm thời nhưng cho tới nay, Nga vẫn chưa triển khai cố định tên lửa Iskander tới khu vực này.
"Tàu sân bay không thể đánh chìm"
Trong những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ XX, các máy bay ném bom Tu-22M3 từng được triển khai ở Crimea, tại căn cứ Vesyoloye và sân bay ở Oktyabrskoye (giờ đã ngừng sử dụng).
Cả 2 cơ sở này đều do các trung đoàn không quân hải quân của Liên Xô vận hành trước đây.
Tới năm 1991, sau khi Liên Xô tan rã, Crimea trở thành một bộ phận của quốc gia độc lập Ukraine.
Một năm sau khi sáp nhập Crimea, quân đội nga đã điều chuyển một số máy bay ném bom Tu-22M3 tới đây trong đợt tập trận kiểm tra khả năng sẵn sàng chiến đấu.
Máy bay ném bom Tupolev Tu-22M3
- Khoảng 500 máy bay ném bom Tu-22M (với nhiều biến thể khác nha) phục vụ trong Không quân Nga từ năm 1989.
- Là máy bay ném bom tầm xa và tấn công hàng hải, được NATO định danh là "Backfire".
- Tốc độ tối đa - 2.000km/h (Mach 1.88 - gấp gần 2 lần vận tốc âm thanh).
- Chiều dài - 42,5m với thiết kế cánh cụp cánh xòe.
- Kíp lái 4 người (phi công chính, phi công phụ, hoa tiêu và sĩ quan điều khiển vũ khí)
- Trang bị 2 động cơ turbofan Kuznetsov NK-25.
- Bán kính tác chiến - 2.200km
- Khối lượng cất cánh tối đa - 124 tấn
- Trần bay - 14.000m
(Nguồn: BBC)
Nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga nói với Interfax rằng Nga luôn cảm thấy cần phải triển khai máy bay ném bom ở phía nam.
"Giờ đây, đã có các điều kiện thích hợp để triển khai chúng trở lại Crimea - nơi từng được gọi là 'tàu sân bay không thể đánh chìm'" - Nguồn tin cho hay.
Chuyên gia quân sự Nga Igor Korotchenko cho rằng quyết định này của Moscow khá hợp lý.
"Triển khai các máy bay ném bom Tu-22M3 tại Crimea sẽ giúp Nga đối phó các mối đe dọa từ hệ thống phòng thủ tên lửa của châu Âu ở Romania và giúp Moscow duy trì sự kiểm soát đối với khu vực Biển Đen" - ông Korotchenko nói.
Cũng theo ông Korotchenko, sau khi nâng cấp, các máy bay ném bom này sẽ được trang bị tên lửa hành trình mới với tên gọi X-32, giúp tăng cường đáng kể năng lực tác chiến của chúng.
"Các hệ thống phòng thủ bờ biển di động Bastion có tầm hoạt động bao trùm khu vực Biển Đen. Chúng ta có thể tiêu diệt bất cứ mục tiêu nào tại đây.
Tuy nhiên, việc triển khai các máy bay ném bom Tu-22M3 sẽ cho phép chúng ta triển khai sức mạnh khi căng thẳng quốc tế đang dâng cao" - ông Korotchenko nhận định.
Trở ngại
Trong khi đó, chuyên gia Viktor Murakhovsky tỏ ra nghi ngờ về tính hiệu quả của kế hoạch này.
Thứ nhất, theo ông Murakhovsky, các căn cứ không quân tại Crimea sẽ phải được xây dựng lại, "từ đường băng mới, cho tới các thiết bị chiếu sáng và điện đài...".
Thứ hai, các máy bay ném bom này sẽ nằm trong tầm bắn của nhiều loại vũ khí trang bị trên các tàu chiến ở Biển Đen.
Vì vậy, chúng sẽ chỉ hiệu quả nếu được triển khai như thường lệ tại vùng trung tâm nước Nga.
Ông Murakhovsky nói:
"Kinh nghiệm của Liên Xô tại Afghanistan đã cho thấy, những máy bay này được triển khai từ các căn cứ không quân cố định ở trung tâm nước Nga.
Trong một số trường hợp, chúng cất cánh tạm thời từ các sân bay ở Trung Á và triển khai hoạt động từ đó nhưng sau đó sẽ quay trở lại căn cứ chính".
Ông Murakhovsky cho rằng Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về kế hoạch triển khai này.
