H&K G36 - Súng trường tấn công hàng đầu của Đức

G36 được thiết kế trong những năm 1990 bởi công ty Heckler & Koch (H&K) nhằm mục đích thay thế súng trường G3 “già cỗi”. Ngoài mục đích chính để phục vụ quân đội Đức, khẩu súng này còn hướng tới xuất khẩu sang nhiều nước khác. Nguyên mẫu G36 được các chuyên gia vũ khí đánh giá cao hơn so khẩu Steyr AUG của Áo.

Đức tiến hành chế tạo một loại súng trường tấn công mới để thay thế cho khẩu G3 từ những năm 1970. Mẫu đề nghị ban đầu là khẩu G11 sử dụng loại đạn không vỏ 4,73 mm. Khẩu súng này được dự đoán là sẽ thay thế G3, do đó tất cả các thiết kế sử dụng loại đạn 5,56 × 45 mm đều bị tạm dừng phát triển nên Heckler & Koch đã hướng sang các mẫu súng dùng để xuất khẩu như HK 33 và HK G41. Tuy nhiên chương trình G11 đã bị đột ngột dừng lại vì quân đội Đức tiến hành cắt giảm chi phí do hai miền nước Đức đã thống nhất cũng như vấn đề tản nhiệt của khẩu súng chưa được khắc phục, cuối cùng G36 đã được phát triển và lựa chọn chính thức.

G36 phiên bản tiêu chuẩn có chiều dài 999 mm và 758 mm khi mở/gấp báng, chiều dài nòng 480 mm, trọng lượng 3,36 kg. G36 được ứng dụng những vật liệu và công nghệ tiên tiến nhất lúc bấy giờ. Hầu hết chi tiết bên ngoài và tay cầm được làm từ nhựa tổng hợp chống ăn mòn và chịu lực để giảm trọng lượng. Tay cầm có 6 rãnh để tiện cho việc cầm nắm, báng súng dạng khung bằng kim loại bọc nhựa, phần cuối có lớp cao su và có thể gập về bên phải, bên trong báng súng còn có khoang trống để chứa các dụng cụ làm sạch.

G36 sử dụng cơ chế nạp đạn bằng khí nén với hệ thống trích khí ngắn, pít tông nối gián tiếp với thoi nạp đạn thông qua thanh truyền động nằm trong một lò xo, pít tông này sẽ xả lượng khí trích hướng về phía trước chứ không hướng về phía xạ thủ. Thoi nạp đạn xoay của G36 có 7 móc khóa viên đạn cố định vào khoang chứa đạn.

Nòng súng của G36 được thiết kế dưới dạng gắn tự do (không tiếp xúc với bất kì bộ phận nào khác của súng ngoài khoang chứa đạn và bộ phận trích khí), được mạ crôm để hạn chế việc bị ăn mòn. Tay kéo lên đạn nằm phía trên thân súng, dưới hệ thống ngắm, khi cần sử dụng xạ thủ có thể chỉ kéo về bên trái hay bên phải, khi không cần thiết tay kéo có thể kéo thẳng ra dọc theo thân súng cho đỡ vướng. Các vỏ đạn rỗng sẽ được nhả ra ngoài qua một khe phía bên phải. Nút chọn chế độ bắn được đặt ở cả hai bên, nằm sau cò súng. Súng có 3 chế độ là "S" (Sicher) khóa an toàn, "E" (Einzelfeuer) bắn từng viên và "F" (Feuerstoßv) bắn tự động.

G36 bản tiêu chuẩn có kính ngắm quang học kép 3x4 ZF° phóng đại 3x với các mức ngắm khác nhau là 200 m, 400 m, 600 m và 800 m. Hệ thống ngắm phản xạ này sử dụng ánh sáng tự nhiên vào ban ngày và bằng đèn pin chiếu sáng vào ban đêm. Hai bên và phía dưới của ốp bao nòng cũng có các ray tương tác giúp gắn thêm đèn pin, laser, tay nắm dọc, chân chống chữ V và ống phóng lựu AG36 40 mm. Đầu nòng có thể gắn nhiều thiết bị như chống chớp sáng, ống giảm thanh, chống hội tụ khí trong nhiều trường hợp. Trong ảnh: Mô phỏng hệ thống ngắm của G36.

Tất cả các phiên bản G36 đều sử dụng loại đạn tiêu chuẩn NATO 5,56 × 45 mm. Loại đạn này tuy không uy lực bằng cỡ đạn 7,62 mm nhưng vẫn cho tầm bắn hiệu quả lên tới 800 m với sơ tốc đầu nòng 920 m/s. Tốc độ bắn của G36 là 750 viên/phút, hộp đạn làm từ polymer chịu lực trong suốt giúp giảm trọng lượng và giúp xạ thủ quan sát lượng đạn còn lại. Hộp tiếp đạn tiêu chuẩn có sức chứa 30 viên, nhưng trong một số trường hợp, xạ thủ có thể sử dụng hộp đạn tròn (2 hộp tròn đối xứng) có sức chứa 100 viên.

Hộp tiếp đạn tiêu bằng polymer của G36.

Hộp tiếp đạn tròn 100 viên.

Các biến thể của G36: G36V: Còn được biến đến với tên gọi G36E, đây là mẫu dùng để xuất khẩu với hệ thống ngắm x1,5 hay x3 nhưng không có hệ thống ngắm phản xạ. MG36: Là loại súng máy hạng nhẹ với nòng nặng và khả năng tản nhiệt tốt hơn G36 để tránh bị quá nhiệt khi bắn nhiều. Trong ảnh: súng máy hạng nhự MG36.

G36K: Phiên bản carbine nòng ngắn với các thanh ray để gắn phụ kiện hỗ trợ, nhưng do nòng ngắn nên G36K không thể gắn súng phóng lựu hay lưỡi lê. Có hai mẫu G36K, một là mẫu tích hợp kính ngắm x3 và một loại chỉ có điểm ruồi và thước ngắm. Trong ảnh: Súng carbine G36K.

G36KV: Là phiên bản xuất khẩu của G36K, với hệ thống ngắm được giữ nguyên.

G36C chủ yếu dùng trong các lực lượng đặc nhiệm, được phát triển từ mẫu G36K với nòng ngắn hơn. Hệ thống trích khí được thiết kế lại để thích hợp với chiều dài của nòng. Hệ thống ngắm cơ bản của khẩu súng này là điểm ruồi nhưng nó 4 thanh răy trên súng để gắn các loại linh kiện hỗ trợ.

G36A2: Phiên bản G36 nâng cấp. Hệ thống ngắm cơ bản của mẫu này là kính ngắm điểm đỏ có thể gắn vào và tháo ra nhanh chóng. Mẫu này có 3 thanh ray để gắn các loại linh kiện hỗ trợ. Trong ảnh: G36A2 với ống phóng lựu AG36.

Qua thời gian phục vụ, G36 đã chứng tỏ được nhiều ưu điểm của mình như gọn, nhẹ, độ chính xác cao, đáng tin cậy. Nó cũng đơn giản trong việc bảo trì và sửa chữa. Tuy nhiên tại chiến trường Afghanistan, G36 đã bộc lộ khiếm khuyết của mình với hiện tượng quá nhiệt khi nhiệt độ lên quá cao trong điều kiện thời tiết nóng hay bắn quá nhiều. Súng bị đánh giá là không thích hợp với điều kiện tác chiến liên tục vì nếu bắn quá lâu thì sức nóng làm độ chính xác của súng giảm xuống dưới 200 m. Trong ảnh: Đặc nhiệm Jordan đang tập luyện với G36C.

Hiện nay, G36 và các biến thể là một trong những khẩu súng trường tấn công được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. G36 đang được phục vụ trong quân đội Đức như là súng trường tấn công chính thức. Ngoài ra, G36 còn phục vụ rất nhiều trong các lực lượng quân đội, đặc nhiệm và thực thi pháp luật ở 32 quốc gia khác. Trong ảnh: Người nhái thuộc Lực lượng Hải quân Hoàng gia Malaysia với G36C.