Cái trở mình đầy ngỡ ngàng của gã khổng lồ Nam Á

Theo nhà phân tích Michael Kugelman, đây không phải là giao dịch tầm thường mà có lẽ là một trong những thương vụ đáng kể nhất tại khu vực Nam Á trong vài năm qua, bởi những tác động lớn mà nó có thể gây ra cho tình hình ổn định trong khu vực.

Cung cấp trực thăng tấn công cho Afghanistan

Tháng 11 vừa qua, Ấn Độ đã đồng ý cung cấp 4 trực thăng tấn công Mi-25 cho Afghanistan. Chúng sẽ được trang bị súng máy, rocket, ống phóng lựu và quan trọng nhất đây là trực thăng do Nga chế tạo.

(Phó Thủ tướng Nga được cho là đã thông qua thương vụ chuyển giao này trong chuyến thăm New Delhi hôm 8/12).

Thỏa thuận này đánh dấu lần đầu tiên Ấn Độ cung cấp vũ khí tấn công cho Afghanistan. Trước đó, New Delhi chỉ hỗ trợ Kabul trong công tác huấn luyện, cố vấn, cung cấp các phương tiện vận tải quân sự và thiết bị phi sát thương.

Đáng chú ý là các điều khoản hợp tác an ninh trong thỏa thuận đối tác chiến lược mà 2 nước này ký kết năm 2011 chỉ đề cập đến việc hỗ trợ “huấn luyện, trang bị và xây dựng lực lượng”.

Hiểu rộng ra tức là các lực lượng Afghanistan không thể trông chờ Ấn Độ sẽ cung cấp vũ khí sát thương cho họ.

Ngoài ra, trong những năm gần đây, còn có thời điểm New Delhi ra sức giải thích rằng nước này không thể cung cấp trực thăng cho Afghanistan.

Vì sao?

Nhà phân tích Michael Kugelman cho hay, có một số nhân tố có thể giải thích tại sao New Delhi lại quyết định thay đổi chính sách của mình và cho phép chuyển giao vũ khí tấn công cho Afghanistan.

Đầu tiên, đó chính là do chính phủ Ấn Độ. Trong những năm trước, Ấn Độ còn dè chừng trước những quyết định như thế này bởi không muốn khiêu khích quân đội Pakistan.

Tuy nhiên, sau khi lên cầm quyền vào năm ngoài, chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi chủ trương rằng Ấn Độ sẽ không để mối lo ngại về Pakistan ảnh hưởng tới bất cứ quyết định nào về chính sách.

Thỏa thuận trực thăng lần này đã truyền tải một thông điệp rằng: chính phủ ông Modi sẽ theo đuổi các lợi ích của Ấn độ tại Afghanistan, dù khiến Pakistan tức giận thế nào đi nữa.

Lý do thứ 2 có thể là tình hình chiến sự đáng báo động ở Afghanistan. Kể từ sau khi các lực lượng quân sự quốc tế rút khỏi Afghanistan, khả năng mở rộng tầm ảnh hưởng của chính phủ Afghanistan ra ngoài phạm vi thủ đô Kabul ngày càng mong manh.

Quân nổi dậy Taliban đang mở rộng phạm vị chiếm đóng, không chỉ ở thành trì phía nam.

Trong khi đó, lực lượng an ninh Afghanistan hoạt động rất kém hiệu quả khi không có Mỹ hỗ trợ.

Đối với New Delhi, đây có vẻ là những lý do hợp lý để nước này có những động thái quyết liệt hơn nữa trong việc hỗ trợ các lực lượng Afghanistan.

Tất nhiên, 4 chiếc trực thăng tấn công không thể mang lại sức mạnh thần kỳ cho Afghanistan. Tuy nhiên, chúng sẽ giúp giảm bớt một trong những thiếu hụt lớn nhất của quân đội Afghanistan, đó là khả năng yểm trợ đường không.

Điểm yếu này của Afghanistan cũng khiến quân đội Mỹ khá tốn kém. Ngay cả khi Mỹ đã rút quân, Afghanistan vẫn thường xuyên đề nghị Washington hỗ trợ không quân và đôi lúc, sự hỗ trợ này mang lại kết cục bi thảm, như vụ ném bom nhầm của Mỹ vào bệnh viện ở Kunduz.

Lý do thứ 3 thúc đẩy Ấn Độ chuyển giao trực thăng cho Afghanistan có thể là do Nga muốn mở rộng tầm ảnh hưởng tại Afghanistan.

Nga không chỉ là nhà cung cấp trực thăng cho Ấn Độ mà đã có mối quan hệ lâu dài, nồng ấm với quốc gia Nam Á này.

Trong vài tuần gần đây, Moscow đã ra dấu hiệu cho thấy nước này muốn mở rộng vai trò tại Afghanistan. Một số nhà lãnh đạo Afghanistan cũng tích cực tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự từ Nga.

Tháng 10 năm nay, Phó Tổng thống Afghanistan Abdul Rashid Dostum đã tới thăm Nga và trực tiếp đề nghị Moscow hỗ trợ các trực thăng tấn công và vũ khí hạng nặng.

Kabul nhận thấy rõ rằng Moscow đang ngày càng lo ngại về mối đe dọa ISIL ở Afghanistan, cũng như những tác động tiềm tàng của dòng người tị nạn và các hoạt động buôn bán ma túy từ Afghanistan vào Nga.

Các mối đe dọa này đang trở nên rõ nét hơn do sự bất ổn của Afghanistan.

Giới phân tích tại Afghanistan cho biết Moscow đang tăng cường cung cấp khí tài quân sự cho Afghanistan.

Điều này đã khích lệ Ấn Độ chuyển giao trực thăng do Nga sản xuất cho Afghanistan.

Pakistan hẳn nhiên sẽ không vui vẻ gì với thỏa thuận này. Có khả năng nước này sẽ “trả đũa” bằng cách hỗ trợ cho phiến quân Taliban và mạng lưới Haqqani để làm suy yếu lực lượng quân đội Afghanistan mà Ấn Độ đang ra sức hỗ trợ.

Một khả năng khác là Pakistan sẽ có nhiều động thái khiêu khích mới dọc biên giới Pakistan - Ấn Độ.