Thời gian gần đây, thỏa thuận hạt nhân Mỹ - Iran đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận thế giới. Mục tiêu chính của thỏa thuận là ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân ở Trung Đông - khu vực được đánh giá là bất ổn và nguy hiểm nhất thế giới.
Theo National Interest, thực tế có một quốc gia ở khu vực này đã sở hữu vũ khí hạt nhân là Israel, đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở Trung Đông.
Có rất nhiều bí ẩn về kho vũ khí hạt nhân của Israel, quốc gia này chưa bao giờ nói về chương trình hạt nhân của họ. Nhưng việc Israel sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt đã được công nhận bởi các nhà phân tích quốc phòng ở Mỹ và một số quốc gia khác.
Nhiều nước trên thế giới tin rằng, Israel có kho vũ khí hạt nhân khá lớn nhưng không biết chính xác về con số cụ thể.
Năm 2008, cựu Tổng thống Jimmy Carter ước tính Israel có khoảng 150 đầu đạn hạt nhân. Đến năm 2014, ông Carter đưa ra con số 300 dựa trên tính toán về sự thay đổi kho vũ khí nước này trong giai đoạn 2008 - 2014.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif nói với các phóng viên bên lề Hội nghị P5+1 tại Liên Hợp Quốc rằng, Israel sở hữu tới 400 đầu đạn hạt nhân.
Tuy nhiên, tạp chí của các nhà khoa học nguyên tử cho rằng, con số mà ông Zarif đưa ra là quá lớn và không thực tế. Họ lập luận rằng, Israel chế tạo vũ khí để răn đe chứ không phải để sử dụng.
Ngoài ra, Tập đoàn Rand (công ty cố vấn cho Lầu Năm Góc) ước tính, Israel có từ 65 - 85 đầu đạn hạt nhân.
Trên thực tế, các nước trên thế giới không có đầu mối cụ thể nào về kho vũ khí hạt nhân của Tel Aviv. Điều đó tạo ra những đồn đoán có lợi cho họ trong việc tạo thế trận răn đe trước đối phương.
Israel đánh lừa Mỹ
Cơ sở hạt nhân bí mật của Israel ở Dimona. Ảnh: Reuters
Năm 2002, một nguồn tin Iran tiết lộ về cơ sở làm giàu uranium quy mô lớn ở Natanz. Đến năm 2009, tình báo Mỹ phát hiện một cơ sở khác nằm sâu trong lòng đất ở Fordow. Tuy nhiên, Iran không phải là quốc gia duy nhất từng lừa dối cộng đồng quốc tế.
Bài viết của tác giả Walter Pincus đăng trên tờ Washington Post đã tiết lộ về con đường sở hữu vũ khí hạt nhân của Israel. Theo đó, trong thập niên 1950 - 1960, chính phủ Israel liên tục che giấu khi Mỹ yêu cầu cung cấp thông tin về các chương trình phát triển vũ khí của nước này.
Cụ thể, Israel đã xây dựng 2 lò phản ứng hạt nhân ở thành phố Dimona, nhưng nói với Bộ Ngoại giao Mỹ rằng đó là một nhà máy dệt và một cơ sở nghiên cứu luyện kim.
Năm 1963, trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục với Tổng thống John F. Kennedy, ông Shimon Peres lúc đó là Bộ trưởng Ngoại giao cam kết rằng, Israel sẽ không công bố vũ khí hạt nhân với khu vực Trung Đông.
Lúc đó, Tổng thống Kennedy rất quan tâm đến chương trình hạt nhân của Israel, ông yêu cầu nước này cho phép các thanh tra viên của Mỹ vào cơ sở ở Dimona. Israel đã đồng ý nhưng đề nghị chuyến viếng thăm sẽ không dẫn đến những lời buộc tội.
Các cựu thanh tra Mỹ từng tiết lộ với báo Guardian, Anh rằng, họ không được phép mang thiết bị hoặc thu thập mẫu vật tại cơ sở hạt nhân của Israel.
Tiến hành các nghiên cứu bí mật trong lòng đất cùng với sự chống lưng của Mỹ đã tạo tiền đề cho sự phát triển vũ khí hạt nhân ở Israel.
Vì sao Israel muốn có vũ khí hạt nhân
So với phần lớn các nước ở Trung Đông, Israel là một quốc gia non trẻ. Nước này chính thức thành lập vào năm 1948, bao quanh họ là các quốc gia Arab thù địch. Khối Arab tấn công Israel nhiều lần cho đến giữa những năm 1970.
David Ben-Gurion, thủ tướng đầu tiên của Israel lo ngại rằng nước này sẽ không đủ khả năng để chạy đua vũ khí thông thường với khối Arab.
Ông đã soạn thảo một kế hoạch về việc Israel cần thiết phải tiến hành nghiên cứu và xây dựng kho vũ khí hạt nhân để bảo vệ nhà nước Do Thái. Trong bài phát biểu trước khi từ chức, ông tin rằng chương trình hạt nhân sẽ là công cụ đảm bảo an toàn tuyệt đối và sự sống còn của Israel.
Israel là một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân nhưng không chịu thừa nhận. Điều đó làm cho việc thực hiện Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) trở nên khó khăn.
Tuy nhiên hiện tại ở Trung Đông, hàng chục nghìn người chết mỗi năm cùng hàng triệu người rời bỏ nhà cửa mà không liên quan gì đến kho vũ khí hạt nhân của Israel.
