SOHA NEWS
Ngày 10/6 tờ Bloomberg xuất bản bài viết Trung Quốc và Nga muốn kiểm soát "Đảo thế giới" (China and Russia Want to Control the "World Island") của nhà phân tích James Stavridis.
Nhằm giúp độc giả có cái nhìn đa chiều về mối quan hệ phức tạp và tương quan giữa các cường quốc hiện nay, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Nga đang "khiêu khích" Mỹ cho Trung Quốc xem?
Khi Mỹ và các đồng minh quan sát mối quan hệ tiếp tục giữa Nga và Trung Quốc, họ thấy cả hai đối thủ đều tiềm tàng nguy hiểm, nhưng khi họ tập hợp lại sẽ trở thành mối đe dọa toàn cầu thực sự.
Một dấu hiệu cụ thể cho nguy cơ ngày càng tăng này là sự táo bạo leo thang của Hải quân Nga, nơi đang đối đầu với các tàu chiến Mỹ trên khắp thế giới.
Gần đây nhất và nguy hiểm nhất là vụ va chạm gần Tàu tuần dương Chancellorsville của Mỹ và một Khu trục hạm Nga đã thực hiện một "cú" tiếp cận liều lĩnh trong vòng 30 mét ở Tây Thái Bình Dương, vùng biển mà Trung Quốc đang ngày càng lộ rõ tham vọng.
Phần lớn thời gian Chiến tranh Lạnh diễn ra, Trung Quốc và Liên Xô giữ khoảng cách thận trọng với nhau.
Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, dưới thời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin, họ đang tiến càng ngày càng gần hơn.
Sự kết hợp này, có thể dẫn đến một khối quân sự thống nhất thống trị lục địa Á-Âu, có thể là xu hướng địa chính trị quan trọng nhất của thế kỷ 21.
Vụ va chạm gần Tàu tuần dương Chancellorsville của Khu trục hạm của Nga.
"Gấu Nga" và "Rồng Trung Quốc" ai sẽ nuốt chửng ai?
Mùa thu năm 2018, cuộc tập trận quân sự lớn nhất thế giới kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh "Vostok" đã được tiến hành ở khu vực biên giới giữa Siberia của Nga và Trung Quốc với hàng trăm nghìn lính tham gia.
Các cuộc tập trận hải quân chung giữa Nga và Trung Quốc đang diễn ra với tần suất ngày càng tăng, không chỉ ở Thái Bình Dương, mà còn ở Biển Baltic và Bắc Băng Dương.
Tuần trước, hai ông Tập Cận Bình và Vladimir Putin đã dành nhiều thời gian với nhau ở Nga, và tuyên bố tình bạn thân thiết. Sự dàn xếp bởi quyền lợi về kinh tế và ngoại giao đã phản ánh cuộc "đính hôn quân sự" đang diễn ra trước mắt chúng ta.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp được tờ The Washington Post gọi là "Kết đồng minh".
Việc hai bên xích lại gần nhau này có một logic nhất định. Trung Quốc đang trỗi dậy như một cường quốc toàn cầu và có dân số đông đảo nhưng lại thiếu nhiều tài nguyên thiên nhiên quan trọng.
Còn Nga đang gặp khó khăn về kinh tế và có dân số giảm, nhưng lại chứa đựng các tài nguyên như gỗ, nước, khoáng sản, vàng, dầu mỏ và khí đốt và có chung đường biên giới dài.
Trên hết, họ chia sẻ ác cảm chung với phương Tây với những nỗ lực để truyền bá "dân chủ và nhân quyền". Cả hai đều coi thường Hoa Kỳ. Đó là những điều kiện đủ và chung cho một mức độ hợp tác ngày càng tăng, nếu không (chưa) nói tới một liên minh quân sự chính thức.
Người Nga tuy nhiên lại khá cẩn thận những gì Trung Quốc mong muốn. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang hướng vào vùng đất Siberia bao la, không có dân cư và giàu tài nguyên.
Putin, một nhà chiến thuật tài năng và khó chịu, có thể sẽ thực hiện một chiến lược sai lầm bằng cách cam kết quá mức để tiến tới một liên minh chính thức. Theo thời gian, đối tác chi phối liên minh chắc chắn sẽ là Bắc Kinh chứ không phải Moscow.
Nhưng hiện tại, mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc sẽ cung cấp cho Nga các thị trường mới, hỗ trợ chính trị và trên hết là đối trọng với Mỹ và Phương Tây.
Lính Hải quân Nga và Cảnh sát vũ trang Trung Quốc trong một hoạt động diễn tập chung năm 2015.
Mỹ và đồng minh cần phải hành động ngay lập tức trước khi 'Đảo thế giới' thất thủ
Khi châu Âu tiếp tục bị kéo ra bởi các lực lượng đối lập nhau, nước Anh Brexit ở phía bắc, Italia bất mãn với Liên minh châu Âu ở phía nam, gia tăng chủ nghĩa cánh hữu ở Ba Lan và Hungary ở phía đông thì khả năng hợp tác của lục địa già với Hoa Kỳ giảm dần.
Điểm yếu như vậy làm tăng giá trị của quan hệ đối tác Trung-Nga trong mắt hai bên.
Và sức thu hút của Trung Quốc đối với sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" cung cấp cho các quốc gia nhỏ hơn ở ngoại vi lục địa Á-Âu sẽ gia tăng nếu nó có sự tham gia của Nga.
Khu vực được định nghĩa là 'Đảo thế giới' tương ứng với lục địa Á - Âu.
Một sự thay đổi địa chính trị to lớn của bản chất này đã được dự đoán từ hơn một thế kỷ trước bởi nhà địa lý học và nhà phân tích địa chính trị người Anh Halford MacKinder.
Trong một bài viết đáng chú ý gửi cho Hội Địa lý Hoàng gia vào năm 1904, ông đã đưa ra Lý thuyết Heart Heartland rằng bất kỳ quốc gia nào có thể thống trị 'Đảo thế giới' (Khu vực Á-Âu và Châu Phi) cuối cùng sẽ thống trị thế giới.
Cùng thời gian đó, một giả thuyết đối kháng được đặt ra bởi sĩ quan hải quân và chiến lược gia người Mỹ Alfred Thayer Mahan, cho rằng các cường quốc biển như Mỹ, Anh và các đồng minh sẽ có thể cạnh tranh với cường quốc Á-Âu.
Điều này có nghĩa là Mỹ và các đồng minh phải chú ý đến sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và Trung Quốc, tập trung phân tích và làm tất cả những gì có thể để châu Âu thống nhất và tăng cường mạng lưới liên minh, đối tác đối với các nước vành đai châu Á.
James Stavridis là cựu đô đốc hải quân Hoa Kỳ và cựu chỉ huy đồng minh tối cao của NATO. Ông hiện là một nhà phân tích của tờ Bloomberg và Hiệu trưởng của Trường Luật và Ngoại giao Fletcher tại Đại học Tufts.
Ông cũng là một nhà tư vấn điều hành tại Tập đoàn Carlyle và Chủ tịch Hội đồng cố vấn tại McLarty Associates.
Vostok 2018 là cuộc tập trận lớn nhất của Nga trong vòng 40 năm qua.