Binh sĩ và trực thăng quân sự tham gia cuộc tập trận chung Nga - Belarus ở thành phố Baranovichi (Belarus) ngày 19/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, Nga đã sử dụng Belarus để đưa quân vào Ukraine hồi tháng 2/2022 và từ tháng 10/2022 đã triển khai quân đội ở Belarus để tập trận chung.
Kể từ đó, cả hai nước đã nhất trí tăng cường hợp tác quân sự, làm dấy lên lo ngại Nga có thể sử dụng Belarus để tiến hành một cuộc tấn công mới vào Ukraine từ phía Bắc.
Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn TASS, quan chức Bộ Ngoại giao Aleksey Polishchuk nói rằng các cuộc tập trận chung của Nga với Belarus nhằm ngăn chặn leo thang, nhưng cảnh báo rằng Belarus có thể tham gia cuộc xung đột Ukraine nếu nước này hoặc Nga bị xâm chiếm.
Ông Polishchuk nói: “Từ quan điểm pháp lý, việc chính quyền Ukraine sử dụng vũ lực quân sự hoặc lực lượng vũ trang Ukraine xâm chiếm lãnh thổ Belarus hoặc Nga là đủ cơ sở để có phản ứng tập thể”.
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng hai nước có đưa ra quyết định đó hay không là tùy thuộc vào các nhà lãnh đạo hai bên.
Trước đó, ngày 11/1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước này phải sẵn sàng ở biên giới với Belarus dù chưa có động thái gì ở đó ngoài những tuyên bố.
Ngày 10/1, người phát ngôn Lực lượng Biên phòng Nhà nước Ukraine, ông Andriy Demchenko nói rằng Nga đang dần triển khai lại quân đội từ Belarus đến miền Đông Ukraine, tăng cường hiện diện trong và xung quanh Donbass.
Theo tờ The New Voice of Ukraine, ông Demchenko cho biết: “Các lực lượng Nga trước đây được huấn luyện trên lãnh thổ Belarus đang được chuyển đến phía Đông của Ukraine để củng cố lực lượng trên trục các tỉnh Donetsk và Luhansk, nơi đang diễn ra giao tranh”.
Ông Demchenko cho biết thêm rằng tình hình ở biên giới Ukraine - Belarus vẫn nằm trong tầm kiểm soát và Cơ quan Biên phòng Nhà nước không thấy quân Belarus di chuyển gần đó.
Binh sĩ Belarus tham gia một cuộc tập trận chung với binh sĩ Nga ở gần làng Volka, cách thủ đô Minsk 230 km về phía Tây Nam. Ảnh: AFP/TTXVN
Trước đó, Tư lệnh phụ trách bảo vệ thủ đô Kiev, Trung tướng Oleksandr Pavlyuk, nói rằng mặc dù Nga đã đưa thiết bị quân sự vào Belarus và tiến hành các cuộc diễn tập, nhưng khả năng Nga tấn công từ Belarus vẫn còn thấp. Dù vậy, Trung tướng Pavlyuk cho biết Quân đội Ukraine đang chuẩn bị cho điều này. Các vị trí phòng thủ ở phía Bắc Ukraine đã được chuẩn bị hoặc củng cố.
Nhằm ngăn chặn bước tiến nhanh chóng của các đơn vị quân đội Nga, Tướng Pavlyuk cho biết thêm các bãi mìn lớn hơn đã được đặt tại tất cả các điểm mà xe tăng có thể tiếp cận. Ông nói nếu đối phương không thể vượt qua những rào cản này, thì pháo binh Ukraine sẽ dễ dàng phá tan các điểm tập trung quân hơn.
Vào tháng 12/2022, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Valerii Zaluzhnyi, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với The Economist rằng Nga có khả năng thực hiện một cuộc tấn công khác về phía Kiev từ bên kia biên giới Belarus.
Belarus là một đồng minh thân cận của Nga. Những tuần cuối năm 2022, Belarus đã công bố một loạt hoạt động quân sự, trong đó có hoạt động kiểm tra khả năng sẵn sàng và đợt triển khai quân đội Nga tới nước này. Các cuộc diễn tập đã khiến các quan chức Ukraine cho rằng Nga có thể đang lên kế hoạch tấn công vào Ukraine thông qua lãnh thổ Belarus.
Ngày 22/12/2022,Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cho biết các cuộc tập trận gần đây không nhằm vào Ukraine, đồng thời bác bỏ các thuyết âm mưu liên quan động thái triển khai lực lượng vũ trang Belarus tại biên giới. Ông Lukashenko nhiều lần nói rằng ông không có ý định đưa binh lính vào Ukraine.
Điện Kremlin cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn thúc đẩy Belarus đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc xung đột. Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng những thông tin như vậy là vô căn cứ và ngớ ngẩn.