Theo Aviastar, những năm 1960, quân đội Mỹ có nhu cầu về một loại máy bay chiến đấu có khả năng linh hoạt cao.
Các hoạt động chiến đấu tại chiến trường Việt Nam cho thấy, những loại máy bay chiến thuật như F-105 dễ tổn thương bởi hỏa lực mặt đất, trong khi khả năng chi viện hỏa lực không cao.
Không quân Mỹ muốn một máy bay có thể cất, hạ cánh thẳng đứng để không bị giới hạn về khu vực hoạt động, cũng như dễ dàng tiếp nhiên liệu hay vũ khí ở bất kỳ đâu. Máy bay phải có khả năng bay trên một khu vực rộng lớn để hỗ trợ lực lượng mặt đất.
Ngoài ra, mẫu chiến đấu cơ mới phải được trang bị hệ thống hỏa lực mạnh và đa dạng để tiêu diệt bộ binh, hay chống tăng trên chiến trường. Chương trình được gọi là Hệ thống Hỗ trợ Hỏa lực Khu vực Tiên tiến (AAFSS).
Tập đoàn Convair đã giới thiệu ý tưởng thiết kế một mẫu chiến đấu cơ đặc biệt mang tên Model 49 để đáp ứng hầu hết các yêu cầu đề ra của chương trình.
Thiết kế khí động học siêu dị
Nếu mới nhìn qua bản thiết kế của Model 49, nhiều người nghĩ rằng đây là một loại phương tiện chiến đấu trên mặt đất, vì nhìn nó không giống một máy bay. Model 49 nổi bật với cái đuôi hình tròn, bên dưới lắp các bánh đáp khi hạ cánh.
Phần đuôi hình tròn được lắp 3 động cơ cánh quạt để cung cấp lực nâng khi cất cánh thẳng đứng và đẩy tới khi bay. Phần đuôi có thiết kế tương tự mẫu máy bay cất cánh thẳng đứng SNECMA C.540 của Pháp, điểm khác là mẫu của Pháp dùng động cơ tên lửa để cất cánh.
Ảnh đồ họa Model 49 bay lơ lững gần mặt đất.
Ngoài thiết kế phần đuôi quái dị, phần đầu máy bay cũng “chẳng giống ai”. Các kỹ sư dự định thiết kế phần đầu với một khớp nối có thể điều chỉnh buồng lái vuông góc 90 với động cơ khi cất cánh, để phi công dễ quan sát hơn.
Khi ở chế độ bay ngang, buồng lái gập vào thân như những máy bay thông thường khác. Phần vỏ bọc động cơ chứa bên trong các thiết bị điện tử.
Quá trình điều khiển máy bay tương tự nguyên tắc hoạt động của trực thăng. Phần đuôi được bọc giáp với khả năng chống đạn 12,7 mm.
Phía trên đuôi hình tròn được lắp 3 trạm vũ khí được đề xuất sử dụng pháo 30 hoặc 40 mm ở giữa, 2 súng máy XM-134 minigun 7,62 mm.
Hai bên hông được lắp 2 giàn phóng tên lửa chống tăng TOW. Hệ thống vũ khí này đảm bảo khả năng chi viện hỏa lực và chống tăng mạnh mẽ trên chiến trường.
Trước đó, vào năm 1954, tập đoàn Convair từng phát triển mẫu thử nghiệm máy bay cất cánh thẳng đứng XFY-1 Pogo nên họ rất tự tin với mẫu thiết kế mới. Giới chức quân đội Mỹ tỏ ra khá thích thú với bản thuyết minh thiết kế Model 49 của Convair.
Chết yểu vì bất khả thi
Cơ chế hoạt động cất, hạ cánh và bay ngang của Model 49.
Khi tiến hành đánh giá nghiêm túc các công nghệ cần thiết để hoàn thiện mẫu thử nghiệm Model 49, người ta nhận thấy rằng, việc chế tạo nó là “bất khả thi”. Thách thức lớn nhất với các kỹ sư là chế tạo buồng lái có thể điều chỉnh trong lúc cất, hạ cánh và bay ngang.
Người ta nhận thấy rằng, việc chế tạo khớp nối và hệ thống điều khiển cho buồng lái quá phức tạp, nguy cơ rủi ro rất cao. Bên cạnh đó, thiết kế có phần quái dị của máy bay không đảm bảo các yếu tố khí động học để máy bay có thể hoạt động một cách ổn định.
Các quan chức Lầu Năm Góc đánh giá Model 49 là một dự án thiếu tính khả thi nên không được chấp nhận.
Bên cạnh đó, nhà sản xuất cũng nhận thấy những điểm bất thường nên dự án máy bay cất cánh thẳng đứng Model 49 dừng lại ở mức bản vẽ mà không có mẫu thử nghiệm nào được chế tạo.
Mặc dù Model 49 không được chấp nhận, nhưng nó cho thấy sự sáng tạo không giới hạn của các kỹ sư đối với các mẫu máy bay và phương tiện chiến đấu trên không.