Theo các nhà các nhà khảo cổ, đội quân đất nung mới được tìm thấy trong mộ của một miệng hố cổ, gồm những cỗ xe được sắp đặt cẩn thận và tượng kỵ binh, bộ binh, nhạc công và chòi canh. Tượng binh sĩ trông giống hệt Đội quân Đất nung bảo vệ lăng mộ Tần Thủy Hoàng nhưng là phiên bản thu nhỏ.
Như đã biết, đội quân đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng lên đến hơn 8.000 người, có kích thước như người thật, được chế tác tinh xảo, độc đáo trong từng chi tiết. Sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời vào năm 210 trước CN, nhà Tần cũng nhanh chóng sụp đổ, nhường chỗ cho nhà Hán.
Một số hoàng đế nhà Hán tiếp tục xây dựng hố chôn với đội quân đất nung để mai táng theo khi họ chết, nhưng những binh lính nhỏ hơn nhiều. Những binh lính trong đội quân mới phát hiện cũng vậy, vô cùng nhỏ.
Ở phần phía nam của miệng hố chứa đầu kỵ binh và xe ngựa, cùng với mô hình tháp canh chỉ cao có 140cm. Ở chính giữa miệng hố, khoảng 300 bộ binh đứng gác theo bố cục hình vuông. Phần phía bắc của miệng hố có mô hình rạp hát cùng tượng nhạc công nhỏ.
Nhóm khảo cổ cho biết: "Hình dạng và quy mô của miệng hố chỉ ra đây là công trình kèm theo một khu mai táng lớn. Các phương tiện, kỵ binh và bộ binh sắp xếp theo hình vuông dành cho chôn cất vua chúa, công thần hoặc hoàng tử".
 |
Dựa theo thiết kế của những đồ tạo tác tìm thấy, nhóm khảo cổ cho rằng hố chôn được đào cách đây khoảng 2.100 năm, tức khoảng một thế kỷ sau khi đội quân đất nung ra đời.
Và tính theo niên đại, kích thước cũng như vị trí hố chôn, các nhà khảo cổ cho rằng đội quân này được chế tạo cho Tề Hoài vương Lưu Hoành, con trai thứ hai của Hán Vũ Đế (trị vì năm 141 - 87 trước CN).
Lưu Hoành sống ở thủ đô nước Tề, nay là phía bắc trấn Lâm Truy thuộc tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ông qua đời vào năm 110 trước CN.
Theo ghi chép trong lịch sử, Lưu Hoành được phong làm vua nước Tề ở tuổi khá trẻ nhưng ông không may chết sớm khi chưa có con nối dõi. Không lâu sau khi Lưu Hoành mất, một ngôi sao chổi xuất hiện trên bầu trời Trung Quốc, theo sử gia cổ đại Ban Cố.
Nếu hố chôn và đội quân đất nung dùng để bảo vệ Lưu Hồng hoặc thành viên hoàng tộc khác ở thế giới bên kia, chắc chắn có một ngôi mộ nằm gần đó.
Những người già trong vùng từng mô tả về gò đất dễ nhận biết cao khoảng 4m gần hố chôn. Vào thập niên 1960 - 1970, công nhân đã san bằng gò đất để mở rộng tuyến đường sắt Giao Nam - Tế Nam.