"Phát bắn cảnh cáo" của ông Putin
Theo tờ Newsweek, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 4/12 đã đưa ra những lời cảnh báo mới đối với Latvia, trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục gia tăng giữa Moscow và các thành viên NATO. Tờ báo Mỹ ví đây là "phát bắn cảnh cáo" của Tổng thống Nga nhằm vào một quốc gia NATO.
Tuyên bố của ông Putin - được đưa ra trong cuộc họp Hội đồng Phát triển Xã hội Dân sự và Nhân quyền của Điện Kremlin - nhằm vào chính sách của Latvia đối với các cư dân nói tiếng Nga sinh sống ở nước này. Latvia là một trong ba thành viên NATO và Liên minh châu Âu có chung đường biên giới đất liền với Nga.
Trước đó, vào tháng 5 năm nay, hãng tin Reuters cho biết, hàng chục công dân Nga sống ở Latvia đã được yêu cầu làm bài kiểm tra ngôn ngữ tiếng Latvia cơ bản để chứng minh "lòng trung thành" của họ với chính phủ Riga sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Tổng thống Putin cảnh cáo chính sách "bài Nga" của Latvia. Ảnh: Getty
Hãng thông tấn TASS dẫn lời Tổng thống Putin cho biết, Nga từ lâu đã phải đối mặt với khuynh hướng bài Nga, thậm chí ngay cả trước khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt. Nhà lãnh đạo đặc biệt đề cập tới cách đối xử với người Nga ở các nước vùng Baltic.
"Đây là tất cả những gì diễn ra tại các quốc gia vùng Baltic, trước mắt toàn thế giới, và đã bắt đầu từ rất lâu trước chiến dịch quân sự đặc biệt. Chiến dịch đặc biệt không liên quan gì tới điều này.
Có thể ai đó đã quyết định lợi dụng chiến dịch đặc biệt để giải quyết các vấn đề đối nội của họ, nhưng đó là việc riêng của họ. Tất nhiên, điều đó không khiến họ trở nên tốt đẹp hơn" - Ông Putin nói.
Bình luận về việc các công dân Nga ở Latvia phải đối mặt với nguy cơ bị trục xuất nếu không vượt qua kỳ thi ngôn ngữ, ông Putin cho rằng: "Đây là phát minh kỳ lạ của những người mong muốn được gọi là quốc gia dân chủ".
"Nếu các công dân này không muốn chuyển đi mà lại bị trục xuất thì trước mắt chúng ta không thể làm gì được, nhưng chúng ta phải tạo điều kiện cho họ.
Tất nhiên, việc này phải được thực hiện chung, chúng ta hãy cùng nhau xem xét - các vị, Hội đồng Nhân quyền, Bộ Ngoại giao và chính phủ Nga - để xác định cách phản ứng với những điều đang diễn ra" - Ông Putin nhấn mạnh.
Latvia coi đây là 'cơ hội lịch sử' để phi Nga hóa
Theo tờ Stars and Stripes, Latvia đang áp dụng một loạt các biện pháp "phi Nga hóa" nhằm làm suy yếu ảnh hưởng của Nga và xóa bỏ "những dấu tích còn sót lại trong quá khứ Xô Viết của họ" (trước đây Latvia thuộc Liên Xô cũ).
Riga đã thông qua luật nhập cư sửa đổi sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022, yêu cầu các công dân Nga muốn gia hạn giấy phép cư trú ở nước này phải chứng minh được trình độ thông thạo tiếng Latvia - một ngoại ngữ đầy thách thức đối với người nước ngoài.
Các công dân nói tiếng Nga tham gia lớp học tiếng Latvia tại Riga. Ảnh: Stars and Stripes
Bà Māris Andžāns - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Địa chính trị Riga cho biết: "Đây là cơ hội lịch sử để các quốc gia vùng Baltic, đặc biệt là Latvia và Estonia, giải quyết những vấn đề còn tồn tại ở đây".
"Những vấn đề còn tồn tại", như bà Andžāns đề cập, chủ yếu liên quan tới sự phổ biến của tiếng Nga trong trường học và đời sống cộng đồng ở Latvia. Hiện tại, khoảng 1/3 dân số Latvia và Estonia là người dân tộc Nga và nói tiếng Nga.
Ông Rihards Kols - chủ tịch ủy ban đối ngoại của quốc hội Latvia cho biết, sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin giải thích cho chiến dịch quân sự ở Ukraine là "sự can thiệp để bảo vệ người dân tộc Nga khỏi bị áp bức và diệt chủng", các công dân Nga đã "hoàn toàn" bị coi là mối đe dọa tại Latvia.
Hiện tại, nhiều công dân Nga dưới 75 tuổi đều phải chấp nhận đăng ký tham gia các lớp học tiếng Latvia để có kiến thức cơ bản về thứ tiếng này, từ đó thể hiện "lòng trung thành" đối với đất nước mà họ đã gắn bó sinh sống trong nhiều thập kỷ. Những người không làm được điều đó có thể phải đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.
Sẵn sàng đóng cửa biên giới với Nga
Newsweek lưu ý, cảnh báo của ông Putin còn được đưa ra trong bối cảnh một số các quốc gia thành viên NATO đã tiến hành củng cố biên giới với Nga do lo ngại Moscow leo thang cuộc chiến bên ngoài biên giới Ukraine. Latvia cũng cho thấy họ sẵn sàng phản ứng nếu an ninh đất nước bị đe dọa.
Trả lời báo giới hôm 4/12, Bộ Nội vụ Latvia cho hay, Riga "hiện không có kế hoạch đóng cửa hoàn toàn biên giới với Nga và Belarus", nhưng các quan chức nước này "đang theo dõi thận trọng các diễn biến. Nếu tình hình sắp tới đe dọa an ninh đất nước, Latvia không loại trừ khả năng đóng cửa hoàn toàn biên giới phía đông".
Trước đó, tờ Baltic Times dẫn thông tin từ Lực lượng biên phòng quốc gia Latvia ghi nhận, trong ngày 3/12, hơn 1.500 xe tải đã xếp hàng chờ tại 3 chốt biên giới giữa Latvia với Nga và Belarus.
Số lượng xe tải ùn ứ dài nhất được ghi nhận ở biên giới Latvia - Belarus, với 600 xe tải xếp hàng tại cửa khẩu Paterniekie kể từ tối 1/12. Trong khi đó, ở biên giới Latvia - Nga, khoảng 590 xe tải tập trung ở cửa khẩu Terehova và 390 chiếc khác ở cửa khẩu Grebneva.
Hiện tại, Latvia cũng đang đề xuất phương án cấm nhập khẩu nông sản Nga vào EU.