Tên lửa Javelin và súng phóng lựu Panzerfaust được lính Ukraine mang đổi cho quân Nga lấy đồ hộp (Ảnh: Hongxing).
Đoạn video này được công bố vào ngày 24/6 theo giờ địa phương cho thấy hai binh sĩ Ukraine đã bí mật tiếp xúc với lính Nga vào lúc nửa đêm gần thị trấn Shastye, Luhansk Oblast, Ukraine.
Các binh sĩ Ukraine đã mang các vũ khí chống tăng đổi lấy 10 thùng đồ hộp của quân Nga. Cuối video, các binh sĩ Nga còn khoe "chiến lợi phẩm" thu được nhờ "hàng đổi hàng": đó là một ống phóng tên lửa chống tăng Javelin của Mỹ trị giá 260.000 USD và súng phóng lựu chống tăng Panzerfaust của Đức trị giá 30.000 USD.
Video này cho thấy tình trạng cung ứng hậu cần của Quân đội Ukraine hiện ở mức "rất đáng lo ngại", đã xuất hiện hiện tượng binh lính bán trộm vũ khí phương Tây viện trợ với giá thấp hoặc thậm chí mang đổi cho đối phương để lấy lương thực.
Tuy nhiên, đây dường như không phải là lần đầu tiên binh sĩ Ukraine làm điều này. Ngày 11/6, ông Ivan Filiponenko, đại diện chính thức của Lực lượng Dân quân "Cộng hòa Nhân dân Lugansk" đã tiết lộ, các binh sĩ Ukraine đang đổi vũ khí do phương Tây cung cấp để lấy thức ăn và nước uống. Theo ông, những trường hợp như vậy là "xảy ra phổ biến ở nhiều vùng".
Các thùng chứa tên lửa Javelin được Mỹ chở đến sân bay Kiev (Ảnh: Hongxing)
Kể từ khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine, Mỹ và các nước phương Tây đã viện trợ vũ khí và trang thiết bị trị giá hàng tỉ USD cho Ukraine. Nhưng ông Filiponenko lưu ý rằng do binh lính Ukraine không thực sự được đào tạo để sử dụng những vũ khí như vậy nên việc sử dụng chúng là "cực kỳ kém hiệu quả". Cùng với sự "dồi dào" vũ khí do phương Tây cung cấp, binh lính Ukraine bắt đầu tìm cách lén lút mang những vũ khí này đổi lấy "nhu yếu phẩm và thực phẩm cần cho sinh tồn".
Theo Filiponenko, do quân đội Nga và lực lượng vũ trang Lugansk đã phong tỏa thành công các tuyến đường tiếp tế của quân đội Ukraine nên mức độ tiếp tế hậu cần của quân đội Ukraine ở vùng Donbass là "rất đáng lo ngại". Đối với các binh sĩ Ukraine thì "không được ai dạy cách sử dụng vũ khí nước ngoài như thế nào, nhưng sống còn là điều bắt buộc". Do đó, họ đã bí mật đề xuất với binh sĩ Nga rằng hai bên sẽ đến địa điểm đã thỏa thuận mà không mang theo vũ khí để tiến hành "hàng đổi hàng".
Điều đáng nói là trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine một số lượng lớn vũ khí chống tăng, trong đó có nhiều tên lửa chống tăng Javelin . Theo quân đội Nga, tên lửa Javelin của Mỹ và tên lửa chống tăng NLAW của Anh là những vũ khí mà họ chiếm được nhiều nhất trên chiến trường. Với việc xung đột tiếp diễn, các sĩ quan và binh sĩ của lực lượng vũ trang Donetsk và lực lượng vũ trang Lugansk từ đầu tháng 3 đã bắt đầu được đào tạo về "cách sử dụng vũ khí thu được", và nhận được bản "hướng dẫn sử dụng" được soạn bằng tiếng Nga.
Tên lửa Javelin giá 260.000 USD được rao bán trên mạng với giá 30.000 USD (Ảnh: Hongxing).
Vũ khí do Mỹ viện trợ Ukraine trị giá 260.000 USD được bán trên web đen chỉ 30.000 USD
Ngoài hình thức "hàng đổi hàng", binh sĩ Ukraine còn bán lại vũ khí do các nước phương Tây viện trợ với giá rẻ. Theo báo chí Nga, tên lửa chống tăng Javelin do Mỹ cung cấp cho quân đội Ukraine đã được rao bán công khai trên "web đen": vũ khí mua 260.000 USD chỉ bán với giá 30.000 USD.
Các loại vũ khí mà các nước phương Tây gửi đến Ukraine có khả năng đã chảy ra bên ngoài qua thị trường chợ đen, và một phần đáng kể trong số đó là vũ khí sát thương. Tổng giám đốc Interpol Jurgen Stock ngày 2/6 cũng lên tiếng cảnh báo rằng nhiều vũ khí Phương Tây cung cấp cho Ukraine sẽ rơi vào tay bọn tội phạm ở châu Âu và các nơi khác. Ông thúc giục các nước bắt đầu xem xét kỹ lưỡng cơ sở dữ liệu theo dõi vũ khí.
Ông Jurgen Stock cho rằng, Mỹ và các nước NATO khác hiện đang cung cấp cho Ukraine một số lượng rất lớn vũ khí, và những vũ khí này chắc chắn sẽ tiếp tục bị phát tán và lọt vào tay các nhóm tội phạm có tổ chức.
"Một khi khói lửa trên chiến trường tan đi, nạn buôn bán vũ khí bất hợp pháp sẽ có thời cơ bùng lên. Chúng ta dễ dàng biết được điều này từ nhiều chiến trường khác và có lẽ lúc này bọn tội phạm thậm chí đang nhắm vào những vũ khí này".
Ông cảnh báo rằng ngay cả vũ khí quân dụng hạng nặng cũng có thể xuất hiện trên thị trường tội phạm.Mặt khác, truyền thông Mỹ trong tháng này cũng tiết lộ trong các bản tin rằng bất chấp dòng vũ khí và thiết bị của Mỹ đến Ukraine đều đặn, các cơ quan tình báo Mỹ biết rất ít về hoạt động di chuyển của quân đội Ukraine, chứ đừng nói đến nơi dừng chân của những vũ khí này.
Súng phóng lựu chống tăng Panzerfaust Đức viện trợ cho Ukraine (Ảnh: DPA)
Các cơ quan tình báo Mỹ có thể biết nhiều về các hoạt động của quân đội Nga hơn là quân đội Ukraine, bởi vì chính phủ Ukraine hiếm khi cung cấp cho Mỹ báo cáo tại các cuộc họp giao ban hoặc chi tiết mật về các kế hoạch hoạt động của họ. "Chúng ta không biết bao nhiêu về những gì đang diễn ra ở Ukraine? Chẳng có thể tìm được ai đó có thể tự tin cho biết Ukraine đã mất bao nhiêu quân, hay mất bao nhiêu trang thiết bị", Beth Sanna, cựu quan chức tình báo Mỹ cấp cao cho biết.
Một số nhà phân tích cho rằng "Ukraine khiến người Mỹ không biết gì về các hoạt động quân sự", điều này có thể là để Mỹ tiếp tục cung cấp vũ khí cho họ. Chính phủ Mỹ biết rằng họ không thể theo dõi tung tích của số vũ khí viện trợ cho Ukraine, điều này có thể khiến một số vũ khí rơi vào "hố đen" và rơi vào tay những kẻ vi phạm pháp luật, mang đến những nguy cơ tiềm ẩn to lớn cho an ninh khu vực, tuy nhiên chính quyền Joe Biden vẫn quyết định mạo hiểm.