Lượng dầu mỏ Nga bán ra tăng lên
Gần 2 tháng sau khi chiến dịch của Nga bắt đầu, dầu của Nga tiếp tục được chuyển tới Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Ấn Độ - Nikkei Asia dẫn nguồn dữ liệu theo dõi tàu chở dầu mới nhất cho biết.
Tính từ ngày 24/2 cho đến ngày 18/4, tổng cộng 380 tàu chở dầu đã rời Nga, theo phân tích dữ liệu Nikkei Asia lấy từ Refinitiv. Con số này tăng nhẹ so với con số 357 trong cùng kỳ năm ngoái.
Con số này vẫn tăng lên kể cả sau cái gọi là "thảm sát Bucha" mà các bên nêu ra vào ngày 2/4. Từ ngày đó đến ngày 18/4, 119 tàu chở dầu rời Nga, so với 109 chiếc cùng kỳ năm ngoái.
Trong số 380 tàu chở dầu xuất phát kể từ ngày 24/2, có 115 chiếc đang hoặc đang hướng đến châu Á: 52 chiếc đến Trung Quốc, 28 chiếc đến Hàn Quốc, 25 chiếc đến Ấn Độ, 9 chiếc đến Nhật Bản và 1 chiếc đến Malaysia. Điều đó thể hiện mức tăng gấp 8 lần đối với Ấn Độ và mức tăng 33% đối với Trung Quốc so với cùng kỳ năm ngoái. Các con số ở các quốc gia khác đã giảm 16%.
Các nền kinh tế lớn của phương Tây, chẳng hạn như Mỹ và Anh, đã thông báo rằng họ sẽ ngừng nhập khẩu dầu của Nga để phản ứng với hành động của Nga ở Ukraine.
Ngay cả trước khi có hành động quyết định của chính phủ, các công ty năng lượng như BP và Shell đã cho biết họ sẽ không mua từ Nga nữa do sự kết hợp của áp lực từ cổ đông, rủi ro danh tiếng và các rào cản hậu cần.
Do đó, giá chuẩn của dầu thô Ural ở châu Âu đã giảm khoảng 30% từ đầu tháng 3 đến giữa tháng 4, giảm từ 111 USD xuống 78 USD / thùng, theo dữ liệu của Refinitiv.
Việc giảm giá đó đã mang lại cho những người sẵn sàng làm ăn với Nga cơ hội mua được hàng rẻ.
"Chúng tôi đã bắt đầu mua. Chúng tôi đã nhận được khá nhiều dầu, tôi đang nói về nguồn cung đủ dùng từ 3 đến 4 ngày, và điều này sẽ tiếp tục", Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ Nirmala Sitharaman cho biết trong tháng này tại một sự kiện do một địa phương tổ chức.
"Tôi sẽ đặt lợi ích quốc gia của đất nước tôi lên hàng đầu. Nhiên liệu được bán sẵn với giá giảm. Tại sao tôi không nên mua?".
Hãng tin Bloomberg gần đây đưa tin rằng Moscow đang cung cấp thêm dầu cho Ấn Độ với mức chiết khấu thấp hơn giá trước chiến tranh tới 35 USD / thùng.
Lợi thế của một số nước
Vandana Hari, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Vanda Insights có trụ sở tại Singapore, chuyên cung cấp phân tích vĩ mô thị trường dầu mỏ toàn cầu, cho biết dầu của Nga là "một lựa chọn hấp dẫn" cho người mua không phải đối mặt với ý kiến của công chúng khi mua dầu.
Hari nói: "Các công ty ở Singapore cũng sẽ không chịu bất kỳ nghĩa vụ hay áp lực nào từ chính phủ để tránh xa các thùng dầu của Nga và các công ty ở châu Á nói chung không bị giám sát chặt chẽ để có lập trường chống lại Moscow".
Các nhà phân tích nhận định, Ấn Độ và Trung Quốc, những quốc gia không bị Nga phân loại là "không thân thiện", có khả năng sẽ tiếp tục mua dầu của Nga.
Bộ Năng lượng Indonesia cho biết nước này đã không mua dầu của Nga trong những năm gần đây, nhưng việc thảo luận các kế hoạch làm như vậy đã làm dấy lên một cuộc tranh luận gay gắt trong nước.
Daniel Gerber, Giám đốc điều hành của công ty theo dõi tàu chở dầu Petro-Logisitics, nói với Nikkei rằng nhiều nước có nhiều khả năng tận dụng tình hình này để mua thêm dầu thô của Nga. "Mặc dù nhập khẩu trong tháng 3 có thể không tăng đáng kể, nhưng chúng tôi nghĩ rằng trong 2 hoặc 3 tháng tới, chúng ta sẽ bắt đầu thấy những khối lượng đó tăng lên", Gerber nói.
Ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar cho biết châu Âu đã mua thêm 15% dầu và khí đốt từ Nga trong tháng 3 so với tháng trước. Ông nói: "Hầu hết những người mua dầu và khí đốt chính của Nga đều ở châu Âu," ông nói và chỉ ra rằng Ấn Độ mua ít hơn 1% tổng nhu cầu dầu thô của họ từ Nga.
Ông Jaishankar hôm 31/3 cho biết: "Khi giá dầu tăng, việc các quốc gia ra ngoài thị trường và tìm kiếm những giao dịch tốt cho người dân của họ là điều tự nhiên" - ông bảo vệ quyết định mua dầu Nga của Ấn Độ.
"Nhưng tôi khá chắc chắn nếu chúng ta đợi 2 đến 3 tháng và thực sự xem ai là những người mua lớn dầu và khí đốt của Nga, tôi nghi ngờ danh sách sẽ không khác lắm so với trước đây, và tôi nghi ngờ Ấn Độ sẽ không nằm trong top 10 trong danh sách đó".
Thật vậy, dữ liệu theo dõi các tàu chở dầu cho thấy 41 trong số các tàu đi đến Hà Lan, 36 chiếc đến Ý và 9 chiếc đến Đức trong khoảng thời gian từ ngày 1/3 đến ngày 15/4.
Tuy nhiên, năng lượng của Nga ngày càng bị giám sát chặt chẽ hơn kể từ khi các bên cáo buộc lẫn nhau về việc dân thường bị giết hại.
Rủi ro mua năng lượng từ Nga
Xuất khẩu năng lượng của Nga trị giá hơn 235 tỷ USD vào năm 2021, chiếm gần một nửa doanh thu xuất khẩu của nước này vào năm ngoái.
Các nước phản đối Nga nói rằng trừ khi khu vực này bị cô lập hoàn toàn, các biện pháp trừng phạt kinh tế khác sẽ không có nhiều tác dụng. Trên thực tế, thị trường chứng khoán Nga và đồng rúp đều đã tăng trở lại từ mức thấp gần đây vào tháng 2 và tháng 3.
Trong khi cuộc tranh luận về việc tẩy chay năng lượng của Nga vẫn tiếp tục, các rào cản về hậu cần có thể trở thành một trở ngại lớn hơn đối với việc châu Á tiếp tục mua dầu của nước này.
"Vì bản thân chúng tôi không có tàu chở dầu, nên việc tìm kiếm tàu chở dầu đến Nga ngày càng khó khăn hơn khi các công ty vận tải biển ngày càng cảnh giác hơn với việc gửi tàu đến Nga, ngay cả khi đó là vùng Viễn Đông chứ không phải Biển Đen", một đại diện của Taiyo Oil nói với Nikkei Asia.
Một số công ty bảo hiểm cũng đang từ chối bảo hiểm các chuyến hàng của các tàu chở dầu Nga.
Taiyo Oil có một nhà máy lọc dầu gần một cảng ở Kikuma, phía Tây tỉnh Ehime của Nhật Bản.
Công ty cho biết họ đã mua dầu của Nga từ các tàu chở dầu cập cảng vào cuối tháng 3 thông qua một hợp đồng dài hạn hiện có. Taiyo Oil hiện đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế từ Trung Đông, Đông Nam Á và Bắc Phi.
Công ty cho biết: "Chúng tôi mua dầu của Nga vì giá cước rẻ hơn. Chúng tôi cũng nhằm giảm rủi ro bằng cách không phụ thuộc quá nhiều vào Trung Đông, nơi chúng tôi từng cho rằng có nhiều rủi ro hơn [so với ở Nga]. Hiện tại, chúng tôi đoán rằng sẽ phải trả thêm nhiều chi phí vận chuyển hàng hóa hơn."