Trong bối cảnh Quân đội Chính phủ Syria liên tục giành được thắng lợi trước lực lượng IS, giải phóng thành phố El-Karyatein, các cơ quan mật vụ Mỹ đã nhận được các thông tin cho thấy lực lượng IS đang gặp phải những vấn đề nghiêm trọng về tài chính.
IS có nhiều nguồn thu khủng
Theo số liệu do Cơ quan tình báo Iraq công bố trong tháng 10/2015 cho thấy riêng thu nhập từ việc bán dầu khai thác được ở Iraq và Syria của lực lượng IS hàng tháng là 50 triệu USD (IS bán từ 40-150 nghìn thùng dầu/ngày).
Chính vì vậy, thu nhập thực tế của IS có thể sẽ lớn hơn nhiều.
Tuy nhiên, thu nhập của IS đã giảm đến 1/3 sau khi liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu tiến hành 65 vụ không kích vào các giếng dầu.
Theo các số liệu của liên minh này, trước khi chiến dịch quân sự chống IS được bắt đầu, lực lượng IS hàng ngày khai thác được 45 nghìn thùng.
Đến tháng 1/2015, con số này chỉ còn gần 34 nghìn thùng/ngày. Trong vòng 3 tháng gần đây, do những thất bại liên tiếp về mặt quân sự nên khủng hoảng tài chính của lực lượng IS càng trầm trọng hơn.
Theo các chuyên gia phân tích Nga, thu nhập từ dầu không phải là nguồn thu duy nhất của lực lượng IS. Trong số các nguồn thu của IS còn có các khoản tiền bí mật được Mỹ, Ả rập Xê út, Thổ Nhĩ Kỳ và các lực lượng khác cung cấp.
Một nguồn thu nhập quan trọng khác của IS đến từ việc buôn bán heroin khai thác từ Afghanistan. IS cũng có những thu nhập không nhỏ từ việc buôn bán người (khai thác nô lệ tình dục và nô lệ lao động), buôn bán nội tạng người, bắt cóc đòi tiền chuộc.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ, chỉ tính trong năm 2014, IS đã kiếm được 20 triệu USD nhờ tiền chuộc con tin.
Ngoài ra, các phần tử phiến quân IS còn tranh thủ bán các hiện vật nghệ thuật cướp được từ các lãnh thổ chiếm đóng.
Một phần thu nhập khác đến từ việc cướp được các ngân hàng ở khu vực lãnh thổ chiếm được và nguồn tiền cướp của người dân.
Bộ Tài chính Mỹ cho rằng trong năm 2014, số tiền IS cướp được từ các ngân hàng là 500 triệu USD, còn số tiền cướp được của người dân lên đến 600 triệu USD.
Để kiếm thêm thu nhập, IS còn bắt buộc các tổ chức và người dân đóng thuế.
Các ngân hàng phải đóng thuế để được đảm bảo an ninh, còn người dân phải đóng thuế cho việc mua bán bất cứ loại hàng hóa nào, trả phí cho việc rút tiền từ tài khoản ngân hàng, cho liên lạc và đi lại, ví dụ như thuế cho đi qua khu vực biên giới.
Theo tính toán của Washington Post, có từ 6-9 triệu người phải đóng các loại thuế cho IS.
IS có nhiều nguồn thu khủng
Khủng hoảng tài chính của IS
Mặc dù có nhiều nguồn thu nhập nhưng những chiến dịch quân sự do Nga và lực lượng liên quân tiến hành đã đem đến những tổn thất nặng nề về tài chính cho IS.
Do gặp những vấn đề nghiêm trọng về tài chính nên lương của các phiến quân đã bị cắt giảm đáng kể, thậm chí nhiều phiến quân còn không nhận được lương trong vòng vài tháng. Nga có vai trò then chốt trong vấn đề này.
Thông tin trên được tờ The Washington Post đưa ra. Theo đó, các cơ quan mật vụ Mỹ đã có được các thông tin khẳng định lực lượng IS đang gặp những vấn đề nghiêm trọng về tài chính.
“Lực lượng đánh thuê cho IS ở Syria và Iraq trong vòng nhiều tháng qua thậm chí còn không nhận được lương”- The Washington Post viết.
Do gặp khủng hoảng tài chính nên giữa các chỉ huy IS đã nảy sinh nhiều xung đột khi chúng thường xuyên cáo buộc nhau vào tội ăn cắp và chỉ huy tác chiến không hiệu quả.
Theo Thứ trưởng Tài chính Mỹ Daniel Gleizer, lần đầu tiên trong vòng thời gian dài vừa qua, các hoạt động của chiến dịch chống khủng bố đã xuất hiện những điểm sáng khi Mỹ đã giành thế vượt trội trong cuộc chiến về tài chính với IS.
Về tổng thế, trong chiến dịch chống lại IS kéo dài nhiều tháng qua, Mỹ cũng đã tạo ra được nhiều vấn đề về kinh tế cho lực lượng IS khi phá hủy được một số cơ sở hạ tầng về kinh tế của lực lượng này.
Tuy nhiên, IS khi đó vẫn có đủ lượng tài chính cần thiết để duy trì các hoạt động quân sự của mình.
IS chỉ phải đối mặt với những vấn đề tài chính nghiêm trọng sau khi Nga “vào cuộc”. Nga mới là lực lượng có những dấu ấn quan trọng nhất trong cuộc chiến chống lại IS.
Chính Moscow đã chứng minh được rằng các phần tử khủng bố đã vận chuyển và bán dầu khai thác được từ các địa điểm chiếm đóng ở Syria sang Thổ Nhĩ Kỳ với giá rẻ mạt.
Nga là đối tác đã có những trợ giúp quân sự hết sức quan trọng để cứu chế độ Tổng thống Syria Bashar al-Assad khỏi sự sụp đổ, củng cố lực lượng quân chính phủ Syria để sau đó giành lại các khu vực lãnh thổ quan trọng, điển hình là thành cổ Palmyra.
Đây cũng đồng thời là những cú đánh mạnh vào lực lượng IS cả về quân sự và tài chính khi khiến IS mất đi những nguồn thu quan trọng từ dầu mỏ.
Hiện quân chính phủ Syria đã đủ mạnh để có thể tự mình giải phóng thêm các vùng đất mới mà không cần đến sự trợ giúp của lực lượng Không quân-Vũ trụ Nga.
Đến ngày chủ nhật vừa qua (3/4), các phương tiện truyền thông lại đồng loạt đưa tin về việc Quân đội Syria đã đầy lùi toàn bộ lực lượng phiến quân IS khỏi thành phố El-Karyatein.
Ngoài ra, Quân chính phủ Syria hiện cũng đang tiến hành giải phóng các thành phố khác. Hiện các lực lượng công binh Nga và Syria đang tiến hành công tác rà phá bom mìn tại các thành phố mới được giải phóng.
Đáng chú ý, các vấn đề tài chính mà lực lượng IS gặp phải đã được đề cập đến từ cuối năm 2015.
Tháng 1.2016, tạp chí The Independent của Anh đã có được các thông tin cho thấy thu nhập của các phiến quân IS đã giảm gấp 2 lần, cho dù việc cung cấp lương thực vẫn được tiến hành 2 lần/tháng.
Việc cắt giảm tiền lương cho các phiến quân đã dẫn đến tình trạng việc thành lập thêm các toán phiến quân IS mới đang gặp nhiều vấn đề.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, IS đã phải cắt giảm 1/3 lương cho phiến quân do nguồn thu nhập từ bán dầu bất hợp pháp sang Thổ Nhĩ Kỳ giảm xuống.
Nguyên nhân là do lực lượng Không quân - Vũ trụ Nga đã chặn đứng toàn bộ các tuyến đường IS chuyển dầu bất hợp pháp sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Việc các lực lượng Nga và Syria đang dần đẩy lùi IS ra khỏi các địa bàn quan trọng ở Syria đã khiến lực lượng này mất đi nhiều nguồn thu nhập đáng kể.
Hiện tình trạng tài chính của IS thực sự khó khăn và chắc chắn tình trạng này sẽ cản trở đến các kế hoạch quân sự của IS.
“Phần lớn nguồn thu nhập của IS trong vòng 2 năm qua đến từ việc chiếm đóng, cướp bóc… Các nguồn thu nhập này đều không ổn định và hiện đây là vấn đề thực sự nghiêm trọng đối với IS.
Hiện IS đang mất dần các vùng lãnh thổ đã chiếm đóng được nên sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc kiếm nguồn thu nhập”- chuyên gia chính trị học Kuinn Michan đánh giá.
