Tổng thống Nga Putin đã đề xuất thành lập trung tâm khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ để cung cấp cho châu Âu. Ảnh: TASS
Khi Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị tập hợp các nhà cung cấp và người mua cho một hội nghị để thảo luận về việc thiết lập một trung tâm khí đốt nhằm cung cấp cho châu Âu. Nhưng Nga, nước đầu tiên đề xuất ý tưởng này, vẫn chưa đồng ý với Ankara về các nguyên tắc định giá chính, Cơ quan Thông tin Năng lượng (energyintel.com) ngày 8/2 dẫn các nguồn tin trong ngành cho biết.
Hội nghị về trung tâm khí đốt ban đầu được ấn định vào ngày 14 - 15/2, nhưng các nguồn tin trong ngành ở Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nó có thể bị hoãn lại cho đến ngày 21 - 22/2 vì trận động đất kinh hoàng đã tấn công Thổ Nhĩ Kỳ và Syria hồi đầu tuần này.
Các quan chức Nga không có tên trong danh sách dự thảo là diễn giả của hội nghị, mặc dù năm ngoái Moskva đã đưa ra ý tưởng về trung tâm này trong nỗ lực tiếp tục xuất khẩu khí đốt sang châu Âu bất chấp mâu thuẫn gay gắt với phương Tây về cuộc xung đột ở Ukraine.
Ankara đã chấp nhận ý tưởng của Moskva và dự định hoàn thành những giao dịch đầu tiên về trung tâm khí đốt được đề xuất trong năm nay, nhưng vai trò của Nga trong vấn đề này ở tương lai vẫn chưa rõ ràng.
Sự khác biệt về giá
Các nguồn tin thị trường cho biết công ty dầu khí nhà nước Nga Gazprom muốn bán khí đốt ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Bungaria thông qua Hệ thống bán hàng điện tử (ESP) như một phần của trung tâm được đề xuất. Điều đó sẽ giúp công ty kiểm soát giá bán, vốn rất cần thiết đối với công ty vào thời điểm doanh thu xuất khẩu hàng tháng của họ giảm xuống mức thấp nhất trong hai năm do khối lượng cung cấp giảm mạnh.
Nhưng giao dịch thông qua ESP có thể khiến người mua châu Âu tránh xa vì tính nhạy cảm chính trị. Nó cũng không hoàn toàn phù hợp với tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ trong thương mại khí đốt với châu Âu.
Thay vào đó, Thổ Nhĩ Kỳ được cho là muốn giao dịch năng lượng bằng hệ thống Epias của họ, làm nền tảng bán hàng của trung tâm khí đốt mới. Điều này sẽ tích hợp cơ sở hạ tầng thương mại hiện có của Ankara vào trung tâm được đề xuất và bán khí đốt từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả LNG và các mỏ ngoài khơi của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời giúp trung tâm trở nên hấp dẫn hơn đối với người mua châu Âu mặc dù sẽ có tỷ lệ nhiên liệu nhất định của Nga trong hỗn hợp. Thổ Nhĩ Kỳ đã mời các nhà sản xuất khí đốt trong khu vực là Azerbaijan, Iran và thậm chí cả Turkmenistan, nhưng không rõ họ có thể bán bao nhiêu tại trung tâm.
Tuy nhiên Gazprom có vẻ thận trọng. Những nguồn tin trong ngành cho biết họ không thể kiểm soát hoạt động của sàn giao dịch khí đốt và không muốn bán khí đốt tại một điểm giao hàng bên trong Thổ Nhĩ Kỳ thay vì ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - EU. Ngoài ra, giá tại Epias có thể sẽ thấp hơn trên ESP, vì nó có thể bị ảnh hưởng bởi giá nội địa của Thổ Nhĩ Kỳ và giá hợp đồng nhập khẩu dài hạn, nơi Ankara hiện đang tìm kiếm chiết khấu.
Petersburg International Mercantile Exchange (Spimex), nhà điều hành hoạt động trao đổi khí đốt tự do trong nước của Nga, được cho là quan tâm đến dự án trung tâm khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tháng trước, người đứng đầu Spimex Alexei Rybnikov cho biết trao đổi khí đốt sẽ là cơ chế tốt nhất cho trung tâm, mặc dù vấn đề chính vẫn là cơ sở hạ tầng cung cấp khí đốt. Các nguồn tin cho thấy Spimex có thể cung cấp công nghệ trao đổi khí đốt của riêng mình để cải thiện vai trò của Nga trong dự án, nhưng không rõ liệu Gazprom có sẵn sàng hợp tác hay không.
Trong khi đó, Ankara đang đàm phán giảm giá và trả chậm với Gazprom cũng như tận dụng sự không chắc chắn của trung tâm khí đốt và cũng như vai trò trung gian chung giữa Nga và châu Âu kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột ở Ukraine, làm đòn bẩy để đảm bảo mức giá tốt hơn cho mình.