Tiếp sau Thị trấn Douma, đàm phán thành công cho Thị trấn Dumayr
Cùng với việc hàng ngàn chiến binh Jaysh al-Islam ở thị trấn Douma tại Đông Ghouta và gia quyến đang được di chuyển tới Tây Bắc Syria, ngày 11/4 Ủy ban Đàm phán của lực lượng đối lập tại thị trấn al-Dumayr thuộc Đông Qalamoun thông báo họ đã đạt được thỏa thuận với Chính phủ Syria và Nga về tương lai của địa phương sau cuộc gặp tại sân bay quân sự al-Dumayr.
Ủy ban đàm phán tuyên bố, họ đồng thuận giải giáp các nhóm vũ trang địa phương. Thỏa thuận cũng bao gồm việc Ủy ban sẽ tiếp nhận nguyện vọng từ các chiến binh cá nhân đối lập đăng ký rời đi Tây Bắc Syria hay hoà giải và ở lại địa phương.
Được biết, ít nhất hàng chục chiến binh đối lập thuộc đơn vị đặc nhiệm sẽ gia nhập lực lượng Vệ binh Quốc gia Syria (NDF) ngay sau khi thoả thuận được thực thi. Tại thị trấn al-Dumayr, có một sự cộng tác ngầm giữa lực lượng đối lập và Iran từ năm 2013 khi khu vực này bị cô lập khỏi các vùng đối lập khác.
Các nhóm vũ trang tại đây dù vẫn mang tên Quân đội Syria tự do (FSA) nhưng lại nhận viện trợ của Iran và chỉ tự quản thị trấn thay vì đối đầu với Quân đội chính phủ Syria.
Trong chiến dịch Thép Damascus vừa qua, hàng trăm nghìn người dân Đông Ghouta ra khỏi hành lang nhân đạo đã được bố trí tạm trú trong các lều trại tại al-Dumayr với sự bảo đảm an ninh của Nga, Iran và các chiến binh đối lập cộng tác tại đây.
Tại khu vực Rif-Dismaq hiện tại chỉ còn 3 khu vực bị bao vây là Trại tị nạn Yarmouk phía Nam Damascus, thị trấn al-Dumayr và dải đồi núi Đông Qalamoun. Vào giữa tuần trước, Uỷ ban hoà giải Nga đã lên kế hoạch kết thúc đàm phán al-Dumayr vào thứ Tư này, sau đó sẽ đến thị trấn al-Jayroud tại Đông Qalamoun.
Trong trường hợp al-Jayroud đạt được thoả thuận, các nhóm chiến binh đối lập tại khu vực Đông Qalamoun sẽ bị cắt hoàn toàn hỗ trợ từ dân cư trong khu vực này.
Tuy nhiên, quá trình đàm phán sẽ mất khá nhiều thời gian do ngay trong tháng 3 và đầu tháng 4 lực lượng đối lập tại Đông Qalamoun đã tổ chức một cuộc tấn công nhằm vào vị trí quân đội chính phủ gây thương vong lớn và từ chối bất kỳ giải pháp hoà bình nào.
Không loại trừ khả năng sẽ có một chiến dịch tại khu vực Đông Qalamoun khi đàm phán thất bại để ép lực lượng đối lập vào bàn đàm phán.
Bản đồ thực tế tại al-Dumayr và Đông Qalamoun
Những nỗ lực cuối cùng của IS để ngăn cản tiến trình hoà bình tại Nam Damascus
Những tay súng giấu mặt đã cố gắng ám sát người đứng đầu hội đồng đối lập tham gia hòa giải thị trấn Yalda (Phía Đông của trại tị nạn Palestine al-Yarmouk) Sheikh Saleh al-Khatib, trong khi ông này trở lại Yalda qua trạm kiểm soát Babila-Sayidi Miqdad, phía Nam thủ đô Damascus.
Các tay súng đã nổ súng vào chiếc xe của Al-Khatib và làm ông này bị thương nhẹ khi trở lại từ một cuộc gặp với chính phủ Syria và Nga. al- Khatib được chuyển đến bệnh viện al-Mujtahid ở Damascus và sau khi được điều trị đã trở lại Yalda.
Các nguồn tin cho biết, al-Khatib đang có kế hoạch thiết lập một "lực lượng dân quân" ở khu vực Babila - Yalda - Beit Sahem, tuyển chọn từ các nhóm đối lập ở Đông Yarmouk.
Thời gian đầu, nhóm này sẽ nhận được sự ủng hộ và giám sát bởi người Nga và tham gia vào chiến dịch tiêu diệt IS trong trại Yarmouk trong thành phần của Vệ binh Quốc gia Syria (NDF) gồm đa phần là cựu chiến binh đối lập thề trung thành với chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.
Cuộc tấn công được cho là do nhóm khủng bố IS trong trại Yarmouk muốn cố gắng ngăn một viễn cảnh bị tiêu diệt của nhóm này.
Dự kiến, chiến dịch giải phóng trại tị nạn Yarmouk từ tay IS sẽ bắt đầu sau khi các chiến binh đối lập cộng tác hoặc rời khỏi quảng trường Al-Reija, Yalda, Bebla & Beit Sahem.
Các nhóm Palestine sẽ tham gia vào cuộc giải phóng (PLA, Fatah Intifada...), với xung kích là lực lượng tiểu đoàn PLA Liwa al-Quds (Lữ đoàn Jerusalem) đi cùng cơ giới sư đoàn 4 Vệ binh cộng hoà Syria với yểm trợ của không quân.
IS trong trại Yarmouk được cho là đã lên 2 phương án. Một là sẽ tử thủ (ước tính có khoảng trên 2.000 tên trong trại), và hai là tham gia cùng với các lực lượng đối lập chống chính phủ ở Yalda rời khỏi trại theo hành lang của Quân đội Syria về Tây Bắc Syria. Tuy nhiên, lực lượng đối lập đã từ chối cộng tác với IS.
Theo ước tính trong khu vực trại Yarmouk còn 1.500 gia đình người tị nạn Palestine (khoảng 5000 người).
Kế hoạch tấn công trại Yarmouk sau khi khu vực phía Đông - Yalda tham gia thoả thuận hoà bình.
Có thể thấy rõ, sau khi Đông Qalamoun và trại Yarmouk tham gia vào tiến trình hoà bình do Nga khởi xướng, hoặc một số chiến dịch nhỏ tiêu diệt các thành phần ngoan cố tại hai khu vực bao vây này, sẽ không còn bất kỳ mối đe doạ trực tiếp đến chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.
Các lực lượng đối lập đủ khả năng tổ chức chiến dịch lớn chống chính phủ tại Tây Bắc Syria sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ trong tương lai, tuy nhiên nước này cùng với Iran và Nga đang quan tâm đến các lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn tại bờ Đông sông Euphrate hơn là lật đổ chính phủ hợp hiến Syria.
Như vậy có thể thấy, một chiến dịch tập kích ồ ạt bằng tên lửa Tomahawk của Mỹ và các nước đồng minh vào Syria sẽ không đem lại hiệu quả gì cho các lực lượng đối lập ở Syria, có chăng chỉ là làm kéo dài thời gian của các cuộc đàm phán hay các chiến dịch của quân đội chính phủ.
Về lâu dài, tiến trình hoà bình tại Syria với sự bảo trợ của Nga - Iran và Thổ Nhĩ Kỳ là không thể đảo ngược, bất chấp những toan tính của các thế lực can thiệp ra sao.
*** Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả
Người dân Đông Ghouta hân hoan chào đón binh lính Quân đội Syria