Trước đó, hôm 24/9, giới chức quốc phòng Mỹ cho hay Lầu Năm Góc đã trình bản hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan lên Quốc hội để chờ phê duyệt. Tuyên bố này được đưa ra giữa lúc quan hệ Mỹ - Trung không ngừng căng thẳng vì cuộc chiến thương mại.
Về phần mình, Đài Loan khẳng định thỏa thuận quân sự giữa Mỹ - Đài sẽ giúp hòn đảo này tăng cường khả năng phòng thủ. Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho hay, Bắc Kinh đã triệu tập đại diện Mỹ để phản đối thỏa thuận giữa Mỹ - Đài.
"Chúng tôi hối thúc Mỹ ngay lập tức cho hủy bỏ bản thỏa thuận và cắt đứt quan hệ quân sự với Đài Loan nhằm tránh gây ra những thiệt hại nặng nề cho mối quan hệ Mỹ - Trung, cho nền hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan cũng như mối quan hệ hợp tác giữa Mỹ - Trung trong nhiều vấn đề quan trọng", Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Cảnh.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng đưa ra lời cảnh báo tương tự.
Bản hợp đồng trị giá 330 triệu USD giữa Mỹ và Đài Loan nhằm cung cấp linh kiện cho nhiều loại máy bay quân sự gồm F-16, C-130 và F-5 nội địa của Đài Loan.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư vào năng lực phòng thủ, ngành công nghiệp quốc phòng và phát triển kỹ thuật cũng như đẩy mạnh hợp tác và liên lạc với phía Mỹ trong các vấn đề an ninh và nghị sự", SCMP dẫn lời ông Alex Huang, phát ngôn viên của nhà lãnh đạo Đài Loan.
Thông tin về bản hợp đồng trị giá 330 triệu USD giữa Mỹ - Đài được công bố chỉ một thời gian ngắn sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố áp đặt lệnh trừng phạt với một đơn vị quân sự chủ chốt của Trung Quốc và giám đốc phụ trách đơn vị này do mua các chiến đấu cơ và tên lửa đất đối không của Nga.
Theo giới chuyên gia Trung Quốc, động thái mới của Mỹ sẽ gây ảnh hưởng lớn tới quan hệ Mỹ - Trung từ lĩnh vực an ninh cho tới thương mại và chắc chắn Bắc Kinh sẽ có biện pháp đáp trả.
"Bắc Kinh ngày càng tự tin hơn và có đủ năng lực để đưa ra đòn đáp trả thay vì như trước đây. Mỹ hiện phối hợp trong nhiều lĩnh vực với các quốc gia bao gồm Trung Quốc để chống khủng bố, chống vũ khí hạt nhân, chống rửa tiền và kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm.
Do đó, Mỹ không thể hy vọng Trung Quốc tiếp tục hợp tác nếu như gây ảnh hưởng tới lợi ích của Trung Quốc", ông Shen Dingli, Giám đốc Chương trình Kiểm soát vũ khí và An ninh khu vực thuộc Đại học Phục Đán ở Thượng Hải chia sẻ.
Theo Fanancial Times (FT), đây có thể là thương vụ mua bán vũ khí thứ hai được hoàn thành dưới thời lãnh đạo của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trước đó, vào tháng 6/2017, Mỹ đã đồng thuận phê chuẩn bản hợp đồng trị giá 1,4 tỷ USD bán vũ khí cho Đài Loan. Dù Mỹ - Đài không thiết lập mối quan hệ ngoại giao chính thức nhưng hai bên vẫn có những động thái tăng cường quan hệ kinh tế và an ninh bất chấp sự phản đối của Trung Quốc.
Còn theo nhà bình luận quân sự tại Hong Kong Song Zhongping, một thương vụ quân sự lớn hơn và nhạy cảm hơn sẽ được Mỹ công bố vào năm tới liên quan tới xe tăng M1A2. Đây là loại vũ khí mà Đài Loan đề nghị Mỹ cung cấp sau khi Quốc hội Mỹ thông qua "Đạo luật cấp phép quốc phòng quốc gia" nhằm mở đường cho Mỹ bán thêm vũ khí cho Đài Loan.
"Những thỏa thuận quân sự giữa Mỹ và Đài Loan là vấn đề lâu dài. Song những thỏa thuận mang tính quy mô nhỏ hơn được hai bên thực hiện trong năm nay là tín hiệu gửi tới Trung Quốc về việc những thỏa thuận lớn hơn sắp diễn ra trong tương lai", ông Song nhấn mạnh.