Tổng thống Nga Vladimir Putin
Kế hoạch đánh thuế một lần vào các tài phiệt
Báo Financial Times (FT) đưa tin, Nga đã công bố kế hoạch đánh thuế một lần đối với các công ty lớn để huy động khoảng 3,6 tỷ USD từ các tài phiệt của nước này trong bối cảnh chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine tiếp diễn.
Kế hoạch này được nêu ra trong một dự thảo luật vào hôm 13/6. Theo đó, những công ty Nga có lợi nhuận hàng năm hơn 1 tỷ rúp trong thời gian từ năm 2021 đến nay sẽ phải đóng thuế một lần tương đương tối đa 10% số lợi nhuận.
Một quan chức cấp cao của Nga tuyên bố, ý tưởng về khoản thuế này xuất phát từ chính các công ty. Những công ty đã nhận ra rằng họ kiếm được lợi nhuận khủng trong khoảng thời gian đó và cần phải đóng thêm thuế.
Động thái này nằm trong một loạt trong các biện pháp được công bố gần đây nhằm cải thiện tình hình tài chính của Nga khi thu ngân sách từ xuất khẩu dầu mỏ suy giảm dưới sức ép từ các biện pháp trừng phạt của phương Tây và chi ngân sách tăng do chi tiêu quốc phòng đã khiến Nga thâm hụt ngân sách 3,4 nghìn tỷ rúp trong nửa đầu năm nay.
Mặc dù số tiền này sẽ không trực tiếp tài trợ cho chiến dịch quân sự của Nga nhưng nó cho thấy Moscow ngày càng có ảnh hưởng đối với các doanh nghiệp lớn.
Vào năm 2018, các công ty kim loại, khai khoáng và hoá chất lớn nhất của Nga đã thoát khỏi kế hoạch đánh thuế một lần tương tự, sau khi giá cổ phiếu của các công ty này giảm mạnh. Nếu được triển khai, kế hoạch đó đã thu về cho Nga 7,5 tỷ USD.
Các doanh nghiệp tự nguyện nộp thuế vì yêu nước
Phó Thủ tướng Nga Andrei Belousov - người quan trọng đứng sau hai sáng kiến đánh thuế nói trên, tuyên bố rằng chính các nhà tài phiệt Nga muốn hy sinh lợi nhuận vì tinh thần yêu nước.
"Tôi sẽ tiết lộ cho bạn một bí mật lớn: ý tưởng về khoản thuế 300 tỷ rúp này đến từ các doanh nghiệp, không phải từ phía nhà nước," ông Belousov nói với RBC (Nga) trong cuộc phỏng vấn hôm 13/6. “Họ thông thái và hiểu biết. Họ hiểu rằng họ đã có khoản lợi nhuận khổng lồ trong năm 2021 và 2022, nó thực sự khổng lồ."
Phó thủ tướng Nga Andrei Belousov. Ảnh: Getty
Tuy nhiên, Financial Times cho hay, các kế hoạch này đã gây ra tranh cãi giữa các nhà tài phiệt Nga - những người đã vận động hành lang trong nhiều tháng để giảm bớt con số trong kế hoạch này.
"Tôi không hiểu ý tưởng này... Nếu cần tiền, hãy tăng thuế," một tài phiệt có khả năng sẽ bị ảnh hưởng bởi đề xuất trên nói với FT.
Nga đã bắt đầu thảo luận về loại thuế mới nói trên. Các nhà phân tích cho rằng kế hoạch đánh thuế có khả năng ảnh hưởng đáng kể nhất đến ngành kim loại và phân bón của nước này. Vào đầu năm nay, sau các biện pháp trừng phạt của phương Tây, doanh thu xuất khẩu dầu mỏ của Nga đã lần đầu tiên chứng kiến sự suy giảm.
Sberbank thuộc sở hữu nhà nước, là ngân hàng cho vay lớn nhất của Nga, cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi mức thuế mới. Vào tháng 4, giám đốc điều hành Herman Gref của ngân hàng ước tính khoản đóng thuế của ngân hàng theo dự luật mới sẽ là 10 tỷ rúp.
Mặc dù hầu hết các nhà tài phiệt của Nga đang chịu lệnh trừng phạt của phương Tây, nhiều tập đoàn công nghiệp và nông nghiệp của nước này đã tránh được những hạn chế nhờ vào tầm quan trọng của họ đối với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Timur Nigmatullin - nhà phân tích tại công ty đầu tư Nga có tên Finam, cho biết ông hy vọng các khoản thuế này sẽ không rõ ràng đối với các nhà quan sát bên ngoài, nhằm giảm thiểu rủi ro các công ty có thể bị nước ngoài trừng phạt do được cho là hỗ trợ cho chiến sự ở Ukraine.
Trong một nỗ lực rõ ràng để tránh điều đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga Anton Siluanov nói nước này sẽ dùng số tiền thuế thu được từ kế hoạch trên để hỗ trợ cho các gia đình có trẻ em.
Các nhà xuất khẩu dầu khí Nga, lực lượng chiếm khoảng 45% thu ngân sách của Nga, đã phải đối mặt với các loại thuế bổ sung để bù đắp cho sự thiếu hụt ngân sách. Gazprom, công ty độc quyền về khí đốt của Nga, đã trả cổ tức một lần trị giá 21 tỷ USD vào năm ngoái trong bối cảnh công ty có lợi nhuận kỷ lục và dự kiến sẽ nộp thêm 1,8 nghìn tỷ rúp tiền thuế mới trong ba năm tới cho một loại thuế mới đối với việc xuất khẩu khí đốt của mình.