1. 10 năm trước, khi nghe nói về sự đe dọa của cuộc nổi dậy bên kia thành phố, Ferguson bật cười chế giễu. Ông nhắc nhớ mọi người về trường hợp Sunderland, đội bóng được Ngân hàng Anh đầu tư hồi những năm 1950 và xuống hạng.
Trong mắt Ferguson, Man City chỉ là "gã hàng xóm ồn ào" và "một đội bóng nhỏ với tâm lý nhược tiểu". Và để chốt lại bài phỏng vấn, huyền thoại của Man United khẳng định: "Bao giờ Man City trở thành đội bóng số một tại Manchester? Chắc tôi không được chứng kiến giây phút ấy khi còn sống".
Và rồi, Ferguson sốc nặng khi Man United bị Man City - với sự hậu thuẫn từ khối tài sản khổng lồ của Sheikh Mansour, đánh bại trong cuộc đua đến danh hiệu Premier League 2011/12. Ông thề sẽ phế truất gã hàng xóm ồn ào này ở mùa giải tiếp theo và rồi ông giải nghệ ở tuổi 71.
Sir Alex Ferguson đã nhầm về đối thủ sừng sỏ cùng thành phố.
Một sự dè chừng xen lẫn kinh sợ đã xuất hiện trong trí óc của nhà cầm quân người Scotland. "Man City đã trở nên vững vàng", ông nói. "Rõ ràng Man City đã đủ khả năng để đánh bại Man United trong cuộc đua đến chức vô địch Premier League".
Sáu năm sau ngày Ferguson nghỉ hưu, Man City đã trở thành một con quái vật dưới bàn tay nhào nặn của Pep Guardiola. Một tập thể không chỉ quy tụ những ngôi sao sáng chói mà còn thèm khát chiến thắng không ngừng. Bằng chứng là Chủ nhật vừa qua, Man City lần thứ tư đăng quang Premier League chỉ trong 8 mùa gần nhất.
Ở lần vô địch thứ hai liên tiếp, Man City đã thắng 32 trong tổng số 38 trận, đạt tới đẳng cấp mà Gary Neville, cũng như nhiều người khác phải đưa ra quan điểm rằng đó là đội bóng vĩ đại nhất trong kỷ nguyên Premier League.
2. Còn Man United? Thật đáng tiếc, Ferguson cũng sai, sai về tài năng, sai về phẩm chất, sai về tinh thần, sai về việc chọn lựa người kế tục để duy trì đế chế do ông tạo dựng. Man City đã đi từ một gã hàng xóm ồn ào ưa khoe mẽ theo kiểu giàu xổi, trúng số độc đắc để trở thành một gã khổng lồ thực sự.
Gã khổng lồ ấy không dùng tiền để chinh phục danh hiệu mà dùng tiền để phục vụ cho những chiến lược có tầm nhìn và có triết lý. Đánh giá dưới góc độ chuyên môn, cần dành cho Man City sự ngưỡng mộ với những đội bóng này đang thể hiện với xuất phát điểm là sự hỗn loạn vào năm 2008. Đó là cả một bước tiến lớn.
Man United dưới tay nhà Glazer đi theo chiều ngược lại. Quỷ đó kết thúc mùa giải 2018/19 ở vị trí thứ 6, kém Man City tới 32 điểm. Mùa tới, nhiều khả năng Man United là đội bóng duy nhất trong Big Six phải dự Europa League. Không chỉ thua kém Man City, Quỷ đỏ cũng không có cửa để so sánh với đối thủ truyền kiếp Liverpool, kình địch một thời Arsenal hay cả Tottenham, đội bóng chưa bao giờ Man United nhìn bằng cả con mắt.
Mùa giải của đội chủ sân Old Trafford có thể chia làm ba giai đoạn khá rõ rệt. Đầu tiên là 4 tháng căng thẳng, buồn bã, cau có và vỡ vụn mọi tham vọng với Jose Mourinho. Tiếp đến là cuộc phục sinh đầy phấn khích kéo dài 11 tuần dưới tay Ole Gunnar Solskjaer. Và cuối cùng là giai đoạn trở lại thực tại đớn đau.
Hành động sa thải Mourinho và bổ nhiệm Solskjaer làm HLV tạm quyền có lẽ là quyết định hợp lý duy nhất trong 6 năm điều hành của phó chủ tịch Ed Woodward, giai đoạn mà Man United luôn trong tình trạng thèm khát danh hiệu. Tất cả đã phải bất ngờ với những gì thầy trò Solsa trình diễn, với 14 chiến thắng trong 17 trận đầu tiên và đỉnh cao là chiến thắng ngược dòng ngoạn mục trước PSG.
Màn lội ngược dòng trước PSG ở Champions League là điểm sáng hiếm hoi ở mùa giải này của Man United.
Nhưng sau đỉnh cao là tụt dốc. Sự phấn khích dần bị rửa trôi khi 12 trận kế tiếp, Man United thua tới 8 trận. Những Luke Shaw, Nemanja Matic, Paul Pogba, Jesse Lingard, Anthony Martial hay Marcus Rashford trở lại với màn trình diễn ủ dột như dưới thời Mourinho.
Solskjaer suy cho cùng chỉ là thuốc giải độc tạm thời, nhà cầm quân người Na Uy này chưa đủ tầm vóc để đương đầu với những vị chiến lược gia hàng đầu hiện nay như Pep Guardiola của Man City.
Tuy nhiên, Solsa không phải là vấn đề của Man United. Vấn đề của Quỷ đỏ nằm ở chính điểm Sir Alex từng xem thường: Chuyển nhượng. Man United đã chi rất nhiều tiền để mua sắm, họ chi không kém Man City nhưng đổi lại chỉ là những thương vụ thất bại thảm hại.
Alexis Sanchez là bản hợp đồng thất bại đến thảm hại của Man United.
Ángel Di María, Radamel Falcao, Bastian Schweinsteiger, Pogba, Zlatan Ibrahimovic, Henrikh Mkhitaryan, Romelu Lukaku hay Alexis Sánchez, không một tân binh nào đóng góp được như Bernardo Silva hay Raheem Sterling.
Trở lại với Man City, thành công của đội bóng này trên thị trường chuyển nhượng không phải chỉ vì tiền. Trên thực tế, một chiến lược dài hạn không ngừng được bổ sung và hoàn thiện dưới thời Pep Guardiola được xây dựng bởi Giám đốc kỹ thuật Txiki Begiristain và Giám đốc điều hành Ferran Soriano, hai bộ óc vĩ đại từng làm việc cùng nhau trong giai đoạn vàng son của Barcelona và đã đến Man City trước cả Pep Guardiola.
Vì vậy, kế hoạch chuyển nhượng chính là vấn đề của Man United. Nó dẫn đến một thực trạng là nửa đỏ bây giờ không hấp dẫn những ngôi sao bằng nửa xanh. Nếu thua sút về một vị trí trên sân, có thể chỉ mất một tuần để san lấp. Nếu kém về đấu pháp, có thể mất một mùa giải. Nhưng thua kém về chiến lược dài hơi thì có thể mất cả một thế hệ. Thế nên khoảng cách giữa hai đội cứ thế bị nới rộng tới mức mênh mông.