Financial Times (FT) nhận định, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) có nguy cơ khiến Ukraine "trắng tay" vào thời điểm quan trọng trong cuộc chiến với Nga khi sự chia rẽ trong khối về vấn đề tài chính đang đe dọa đến khoản viện trợ trị giá 50 tỷ euro cho Kiev. Đồng thời, Hungary tuyên bố sẽ cản trở các cuộc đàm phán gia nhập EU của Ukraine.
EU khó đạt được thỏa thuận
Mâu thuẫn trong nội bộ EU về vấn đề tiền viện trợ và tương lai của Ukraine đang gây nguy hiểm cho những cam kết quan trọng với Kiev được đặt ra vào nhiều tháng trước - ngay khi dòng hỗ trợ tài chính và quân sự của Mỹ dành cho Ukraine đột ngột bị đình trệ.
FT dẫn lời các quan chức tham gia thảo luận cho biết, các quốc gia thành viên EU khó có thể đạt được thỏa thuận về việc bổ sung ngân sách chung của khối - bao gồm 50 tỷ euro viện trợ cho Ukraine - trước hội nghị thượng đỉnh tại Brussels vào ngày 14-15/12 tới.
Những nỗ lực của EU nhằm đạt được sự thỏa hiệp giữa các thành viên đang bị cản trở bởi chiến thắng của đảng cực hữu trong cuộc bầu cử ở Hà Lan vào tháng trước và phán quyết mới đây của tòa án Đức về việc hạn chế việc vay mượn của chính phủ.
Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu ở Granada
Phán quyết của Đức
Ủy ban Châu Âu đã yêu cầu bổ sung 100 tỷ euro vào ngân sách chung của EU, vốn chủ yếu được tài trợ bởi các quốc gia thành viên. Một nửa trong số đó sẽ được dành cho viện trợ Ukraine trong 4 năm tới, 50 tỷ euro còn lại sẽ được sử dụng để trả các khoản nợ chung, chi tiêu cho vấn đề di cư và tăng lương cho các quan chức EU.
Berlin đã từ chối yêu cầu này, nói rằng phán quyết của tòa án hiến pháp Đức khiến họ không thể tập hợp được nguồn tài trợ bổ sung.
Berlin cho biết họ hoàn toàn cam kết cung cấp thêm kinh phí cho Kiev, nhưng phán quyết của tòa án Đức áp đặt các giới hạn nghiêm ngặt đối với chi tiêu của chính phủ, có nghĩa là họ không có tiền chi cho các khoản còn lại theo yêu cầu của Brussels.
Thời điểm "sống còn" đối với Ukraine
Thủ tướng Hungary Viktor Orban cuối tuần trước một lần nữa tuyên bố sẽ phủ quyết việc bắt đầu các cuộc đàm phán về tư cách thành viên EU của Ukraine.
Ông Orban cho biết, điều này "đi ngược lại lợi ích của một số quốc gia thành viên" và việc gia nhập khối của Ukraine có thể chỉ được thực hiện sau rất nhiều năm nữa.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban
Việc không phê duyệt nguồn tài trợ dài hạn và tài trợ cho một cơ sở trị giá 20 tỷ euro để mua vũ khí cùng với vấn đề về thời điểm đàm phán cho Ukraine gia nhập EU sẽ là một đòn giáng mạnh vào Kiev sau thất bại của cuộc phản công mùa hè.
Phó thủ tướng Ukraine Olha Stefanishyna tuần trước đã mô tả hội nghị thượng đỉnh EU sắp tới là "thời điểm sống còn" đối với đất nước của bà.
Ukraine cảnh báo rằng, sự không chắc chắn về các gói hỗ trợ của Mỹ và châu Âu khiến "sự ổn định tài chính vĩ mô" của nước này gặp nguy hiểm. Khoản tiền 50 tỷ euro do EU đề xuất được thiết kế để duy trì khả năng thanh toán của Kiev đến năm 2027.
Các quan chức cho biết các cuộc đàm phán của EU về ngân sách luôn khó khăn nhưng vẫn có thể đạt được thỏa hiệp. Một gói sửa đổi dự kiến sẽ được đề xuất trước hội nghị thượng đỉnh.
Quan chức EU tham gia thảo luận cho biết: "Tôi nghĩ rằng sự u ám xung quanh vấn đề này đã bị phóng đại quá mức. Chúng tôi sẽ không cho phép Ukraine rơi vào tình trạng vỡ nợ".
Tuy nhiên, sự phản kháng từ các bộ tài chính, nỗi cảnh giác với các khoản chi tiêu bổ sung đã trở nên gay gắt hơn do quyết định của tòa án hiến pháp Đức bãi bỏ việc sử dụng các cơ sở vay khẩn cấp từ thời đại dịch Covid-19 cho các khoản đầu tư xanh trong tương lai. Lý do khác là bởi sự chiến thắng của chính trị gia cực hữu Geert Wilders trong cuộc bầu cử ở Hà Lan. Ông Geert Wilders được cho là có tư tưởng đối trọng lại với EU.