Theo ông Mại, nếu chỉ giao cho Bộ Công thương giải quyết sẽ rất chậm, bởi tính riêng việc giải trình cũng đã mất rất nhiều thời gian.
“Trong khi có bao nhiêu chuyên gia, sao không lập ra các nhóm chuyên trách để xử lý?”, ông Mại nêu vấn đề và gợi ý, có thể lập ra 12 nhóm đặc trách từng dự án, mỗi nhóm gồm 12-14 người là chuyên gia trong các lĩnh vực tài chính, thị trường..., nhằm nghiên cứu và đề xuất các giải pháp với Ban Chỉ đạo và Thủ tướng.
Cũng theo GS. Mại, Hoa Kỳ đã từng triển khai các biện pháp xử lý theo hướng này đối với General Motor thời kỳ tập đoàn sản xuất ô tô hàng đầu này lâm nguy và rất hiệu quả.
“Với 12 dự án thua lỗ của ngành công thương hiện nay, nếu áp dụng cách thức xử lý mở rộng này, chỉ trong vòng 6 tháng có thể đưa ra phương án giải quyết”, ông Mại nói.
Liên quan đển tiến độ xử lý dự án, mới đây, Bộ Công thương đã có báo cáo rà soát về tình hình các dự án, cũng như để xuất các giải pháp xử lý.
Theo đó, tinh thần chung là các chủ đầu tư dự án phải kiên quyết, giải quyết dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc, đặc biệt là vướng mắc với các nhà thầu tại các hợp đồng EPC.
Một số biện pháp theo đề xuất của Bộ Công thương là thoái vốn, bán vốn, cổ phần hóa tại các dự án, thậm chí phương án cho phá sản cũng được cân nhắc.
Chẳng hạn, dự kiến năm 2018, Bộ Công Thương sẽ chuyển nhượng/thoái vốn tại Dự án Nhà máy Sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi. Biện pháp thoái vốn cũng được áp dụng với Dự án Mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên.
Tại các dự án Nhà máy Sơ xợi Đình Vũ, Nhà máy Sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ và Bình Phước, việc dừng triển khai, hay cho phá sản cũng được đặt ra.
Song cuối cùng, Bộ Công thương “chốt” phương án là PVOil sẽ chuyển nhượng/thoái vốn khỏi 2 dự án Nhà máy Sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ và Bình Phước; còn với dự án Nhà máy Sơ xợi Đình Vũ, Bộ Công thương đề xuất phương án khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu theo phương thức hợp tác với đối tác nước ngoài để sản xuất kinh doanh xơ PSF trong 2 năm và sau đó thoái vốn, hoặc PVTex sẽ chuyển nhượng vốn.
Đối với Dự án Đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam, Bộ Công thương cho biết, được sự đồng ý của Phó thủ tướng Vương Đình Huệ về chủ trương bán đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng hóa tồn kho của nhà máy, hiện nay, Bộ đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai.
Về Dự án Khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và Nhà máy Gang thép Lào Cai, đề xuất được đưa ra là tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các dự án, với các giải pháp kèm theo như: đàm phán để sửa đổi lại hợp đồng liên doanh và điều lệ Công ty, hoàn thiện các hạng mục đầu tư và sản xuất kinh doanh để nâng cao hiệu quả; cải tiến công tác quản trị, đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng hoàn thành dây chuyền cán thép 500.000 tấn/năm….
Riêng với Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất, phương án phá sản được đề xuất xuất ưu tiên lựa chọn, tuy nhiên vẫn xem xét đến khả năng chuyển đổi sở hữu Công ty thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ nếu tìm được nhà đầu tư phù hợp...
Theo rà soát của Bộ Công thương, tổng số lỗ luỹ kế của 10 nhà máy đang sản xuất hoặc đã dừng sản xuất tới thời điểm 31/12/2016 là 16.126 tỷ đồng, trên tổng số vốn chủ sở hữu của các nhà máy này còn lại là 3.985 tỷ đồng.
Tổng tài sản của 12 nhà máy là 57.679 tỷ đồng; tổng nợ phải trả là 55.063 tỷ đồng, trong đó, nợ phải trả cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) là 10.633 tỷ đồng và nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là 4.299,8 tỷ đồng.
Tổng số vốn đã giải ngân của 3 dự án dở dang, đang bị dừng thi công là 8.614 tỷ đồng, trên tổng nguồn thanh toán dự kiến là 13.066 tỷ đồng.
Tổng mức đầu tư ban đầu của 12 dự án là 43.673,63 tỷ đồng, sau đó được phê duyệt điều chỉnh tăng lên 63.610,96 tỷ đồng (tăng 45,65%).