Các dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 sẽ áp dụng hình thức thu giá kín, đảm bảo công bằng cho người sử dụng dịch vụ đường bộ, đi bao nhiêu tính tiền bấy nhiêu theo quãng đường di chuyển.
Đặc biệt, để đảm bảo minh bạch, chống thất thu, Bộ GTVT sẽ đưa yêu cầu lắp đặt hệ thống thu giá tự động không dừng vào hồ sơ mời thầu.
Đảm bảo công bằng, chống thất thu
Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Viết Huy, Phó vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư (PPP - Bộ GTVT) cho biết, để khắc phục bất cập về thu giá sử dụng dịch vụ đường bộ, các dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ áp dụng hình thức thu giá kín, mức giá tính theo chiều dài quãng đường sử dụng nên đảm bảo tính công bằng.
Đồng thời, nhằm đảm bảo minh bạch, các dự án cũng được yêu cầu sử dụng công nghệ thu giá tự động không dừng trên toàn tuyến và hệ thống giám sát trực tuyến về lưu lượng xe để chống thất thu, thực hiện công khai số liệu thu giá: Mức giá, thời gian thu, tổng vốn đầu tư,…
"Để khắc phục bất cập về việc đặt trạm thu giá phí tại các dự án BOT trước đây, tới đây các dự án cao tốc Bắc - Nam cần áp dụng hình thức thu phí kín, mức phí tính theo chiều dài quãng đường sử dụng, hệ thống thu phí tự động và hệ thống giám sát trực tuyến về lưu lượng xe để công khai số liệu thu phí, đảm bảo tính minh bạch. Đồng thời, trong quá trình triển khai, Chính phủ, Bộ GTVT cần quan tâm đến việc xây dựng các đường tránh, đường gom, bổ sung các nút giao để thực hiện kết nối đường cao tốc với các trung tâm kinh tế, không để xảy ra tình trạng đường cũ vẫn tắc, đường mới không ai đi."
ĐBQH Đỗ Trọng Hưng
(Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa)
“Đây là yêu cầu bắt buộc đối với các dự án cao tốc Bắc - Nam và sẽ được đưa vào trong hồ sơ mời thầu để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án”, ông Huy nói và cho biết thêm, các dự án cao tốc Bắc - Nam cũng sẽ được nghiên cứu đầu tư hệ thống giao thông thông minh hiện đại để kiểm soát và điều khiển giao thông toàn tuyến.
“Việc triển khai đầu tư hệ thống giao thông thông minh thực hiện theo đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành GTVT, đảm bảo thống nhất về công nghệ, tránh lãng phí khi mở rộng, hoàn chỉnh theo quy hoạch”, ông Huy chia sẻ.
Khẳng định việc áp dụng hệ thống thu giá tự động không dừng khi tuyến cao tốc Bắc - Nam là hoàn toàn khả thi, ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ - Môi trường và Hợp tác Quốc tế (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết, Tổng cục đã kiến nghị Bộ GTVT quy hoạch trạm thu phí đối với hệ thống đường cao tốc là không được đặt trạm thu phí trên đường cao tốc mà phải đặt trạm thu giá ở các nhánh ra, vào của đường cao tốc.
“Khi không đặt trên tuyến phải làm nhiều trạm thu giá hơn nhưng về lâu dài sẽ lợi ích lớn.
Tuy nhiên, khó triển khai thu giá tự động không dừng ở tất cả các làn vì vẫn phải cần một làn thu phí một dừng phục vụ các đối tượng xe của nước ngoài, xe của các nước thuộc Hiệp định Vận tải liên vận”, ông Toàn nói.
Người dân sẽ không còn bức xúc
Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, rút kinh nghiệm từ việc thực hiện các dự án BOT trên QL1, Bộ GTVT sẽ tăng cường kiểm tra, quyết toán kịp thời để xác định chính xác đầu vào của từng dự án cao tốc Bắc - Nam đầu tư bao nhiêu tiền cũng như minh bạch đầu ra bằng cách tổ chức áp dụng công nghệ thu giá tự động.
Toàn bộ dự án sẽ được tổ chức thu giá kín, đi bao nhiêu tính tiền bấy nhiêu để đảm bảo công bằng.
“Các dự án sau khi đưa vào khai thác sẽ không gây bức xúc cho người dân thông qua việc chỉ làm đường mới và tổ chức thu phí.
Nếu người dân chấp nhận trả phí thì đi trên đường cao tốc, còn không thì người dân có thể chọn lựa đi con đường hiện nay”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.
Chia sẻ với Báo Giao thông, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam hoàn toàn ủng hộ chủ trương đầu tư cao tốc Bắc - Nam và đề xuất thu giá tự động không dừng tại các dự án.
“Sau khi hoàn thành, các dự án cao tốc Bắc - Nam tiến hành thu giá kín và được áp dụng ngay công nghệ thu giá tự động là rất tốt. Bởi, chủ trương này đảm bảo được sự công bằng, minh bạch và thuận tiện cho các chủ phương tiện”, ông Thanh đánh giá.
Ông Thanh cho biết thêm, hình thức thu giá dịch vụ đường bộ đang ngày càng chuyển biến mạnh mẽ theo hướng hiện đại. “Chúng ta đừng vội phê phán các trạm thu giá hiện nay, cái gì nó cũng có quá trình lịch sử.
Trước đây, các trạm tiến hành thu phí thủ công, rồi đến thu phí một dừng, nay mới có công nghệ thu phí tự động không dừng. Bây giờ, công nghệ thu phí đã rất hiện đại, các dự án cao tốc Bắc - Nam khi hoàn thành áp dụng ngay là hoàn toàn phù hợp.
Nếu không áp dụng, chúng tôi mới phê phán”, ông Thanh chia sẻ.
Quy trình đầu tư cao tốc Bắc - Nam rất rõ ràng, khoa họcÔng Bùi Danh Liên, Phó chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Hà Nội khẳng định, các dự án cao tốc Bắc - Nam thực hiện thu phí kín và lắp đặt hệ thống tự động không dừng sẽ đảm bảo minh bạch các khoản thu, nhà đầu tư không thể gian lận thời gian thu phí.
"Qua theo dõi, tôi thấy được sự quyết tâm rất lớn của Chính phủ và Bộ GTVT đối với dự án đầu tư xây dựng các dự án cao tốc Bắc - Nam.
Từ kinh nghiệm triển khai các dự án QL1, Bộ GTVT đã xây dựng quy trình thực hiện cao tốc Bắc - Nam rất khoa học, minh bạch và rõ ràng, điển hình là cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho tất cả dự án BOT, áp dụng hình thức thu phí kín, đưa ngay yêu cầu áp dụng hệ thống thu phí tự động vào hồ sơ mời thầu", ông Liên chia sẻ.